Đô thị TPHCM phát triển ngày càng hiện đại. Ảnh: HOÀNG HÙNG |
Tại dự thảo Nghị quyết này, Chính phủ trình Quốc hội quy định cho phép TPHCM thí điểm 7 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù về: quản lý đầu tư; tài chính ngân sách; quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; thu hút nhà đầu tư chiến lược; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của TPHCM và tổ chức bộ máy thành phố Thủ Đức.
Về quản lý đầu tư, Quốc hội cho phép TPHCM thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD). Đây là mô hình lấy định hướng phát triển giao thông công cộng làm cơ sở cho quy hoạch, phát triển đô thị nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất, công trình công cộng, giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.
HĐND TPHCM được trao thẩm quyền quyết định sử dụng ngân sách địa phương để triển khai dự án đầu tư công độc lập nhằm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, đồ án quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc tuyến đường sắt được cấp thẩm quyền phê duyệt dọc theo tuyến đường sắt đô thị số 1 (metro Bến Thành - Suối Tiên), đường sắt đô thị số 2 (metro Bến Thành - Tham Lương), vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3 thuộc địa phận Thành phố để thu hồi đất, chỉnh trang, phát triển đô thị, thực hiện tái định cư tại chỗ, tạo quỹ đất để đấu giá lựa chọn nhà đầu tư các dự án phát triển đô thị theo quy định.
Về tài chính, ngân sách, dự thảo Nghị quyết cho phép TPHCM sử dụng các mái nhà đảm bảo các điều kiện kỹ thuật của các trụ sở cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công, trụ sở của các cơ quan, đơn vị được xác định là tài sản công trên địa bàn Thành phố để lắp đặt hệ thống điện mặt trời, cung cấp điện phục vụ cho hoạt động của trụ sở. Phần điện còn thừa do không sử dụng hết thực hiện theo quy định pháp luật về điện lực.
Về tổ chức bộ máy của TPHCM, Quốc hội đồng ý cho TPHCM chuyển chức năng quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm; thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật, xử lý vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm; cấp giấy chứng nhận kiểm dịch sản phẩm động vật ra khỏi địa bàn Thành phố từ Sở Y tế, Sở NN-PTNT, Sở Công thương để thành lập Sở An toàn thực phẩm. UBND huyện thuộc TPHCM sẽ có không quá 3 phó chủ tịch; UBND phường, xã, thị trấn có từ 50.000 người trở lên có không quá 3 phó chủ tịch.
Về tổ chức bộ máy thành phố Thủ Đức, dự thảo Nghị quyết quy định HĐND, UBND, Chủ tịch UBND TPHCM phân cấp, ủy quyền một số nhiệm vụ, quyền hạn thuộc thẩm quyền cho HĐND, UBND, Chủ tịch UBND thành phố Thủ Đức trong các lĩnh vực: quản lý đầu tư; tài chính ngân sách; quản lý kinh tế; quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; quản lý văn hóa xã hội; tổ chức bộ máy quản lý hành chính của chính quyền đô thị và quản lý cán bộ, công chức, viên chức.
UBND, Chủ tịch UBND thành phố Thủ Đức được ủy quyền cho thủ trưởng các cơ quan chuyên môn, UBND các phường, Chủ tịch UBND các phường một số nhiệm vụ, quyền hạn, trừ những nội dung đã được TPHCM ủy quyền.
UBND TPHCM xem xét, quyết định thành lập, quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức bộ máy của Thanh tra xây dựng, Trung tâm Phát triển quỹ đất và Văn phòng đăng ký đất đai trực thuộc UBND thành phố Thủ Đức trong phạm vi thành phố Thủ Đức.
HĐND thành phố Thủ Đức quyết định thành lập Ban đô thị thuộc HĐND. HĐND thành phố Thủ Đức có không quá 2 phó chủ tịch và không quá 8 đại biểu chuyên trách. UBND thành phố Thủ Đức có không quá 4 phó chủ tịch.
Theo dự thảo, tại điều khoản thi hành, Chính phủ có trách nhiệm trình Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đột phá, vượt trội, cạnh tranh quốc tế để xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM; thí điểm cơ chế chính sách đặc thù phát triển liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TPHCM (SaiGon Coop) hoạt động theo mô hình Liên đoàn Hợp tác xã.
Chính phủ cũng có trách nhiệm ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp nhằm điều chỉnh, bổ sung các quy định phù hợp giải quyết những bất cập phát sinh trong thực tiễn quản lý, phát triển TPHCM, trên nguyên tắc cho phép TPHCM thực hiện thí điểm.
Đồng thời, mở rộng việc phân cấp, ủy quyền cho HĐND và UBND TPHCM so với các quy định hiện hành trên lĩnh vực quản lý Nhà nước về tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, viên chức. Ưu tiên bố trí nguồn lực để hoàn thiện kết cấu hạ tầng có tính chất liên vùng, đảm bảo vai trò hạt nhân của TPHCM trong vùng.