1 đồng vốn ngân sách để lại cho TPHCM thì tạo ra 10-14 lần đầu tư xã hội
Đề án đầu tiên là đề án “Tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách cho TPHCM giai đoạn 2022-2025 và giai đoạn 2026-2030” để tăng thu ngân sách nộp về Trung ương và tăng thu ngân sách để lại cho TP, tạo tiền đề để TP phát triển nhanh, bền vững.
Tỷ lệ điều tiết của TPHCM giảm mạnh dẫn đến việc cân đối ngân sách của thành phố cho đồng bộ hạ tầng kỹ thuật ngày càng trở nên khó khăn khi bước vào thời kỳ ổn định ngân sách giai đoạn 2022 - 2025 với nhiều thách thức gia tăng về xã hội, hạ tầng kỹ thuật, sự không bền vững về lao động, dân số, tài chính địa phương và việc giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế của TP.
Để TP phát triển nhanh, bền vững hơn nữa, cần có cơ chế tài chính công phù hợp để từ đó tạo ra nguồn thu lớn hơn và có ý nghĩa đột phá trong giai đoạn hiện nay để tăng phần thu ngân sách nộp về trung ương và tạo nguồn lực ngân sách tương xứng đáp ứng các nhu cầu đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trên địa bàn.
Do đó, bên cạnh các giải pháp tăng thu ngân sách, thu hút vốn đầu tư, thì việc Trung ương xác định tỷ lệ điều tiết số thu cho ngân sách TP phù hợp, ổn định áp dụng trong thời kỳ ổn định ngân sách sẽ tạo thuận lợi cho TPHCM phát triển vì cả nước trong thời gian tới là hết sức cần thiết và đặc biệt là sẽ đóng góp nhiều hơn cho ngân sách cả nước, thực hiện vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương.
Bi thư Thành ủy TPHCM phát biểu tại hội nghị. Ảnh: QUANG PHÚC Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, từ lâu, TPHCM với sự nỗ lực của mình, sự hỗ trợ của Trung ương, Quốc hội đã luôn là trung tâm kinh tế lớn của cả nước, tăng trưởng liên tục, giữ được tỷ lệ đóng góp ngân sách Trung ương. Nhưng TP còn thiếu vượt trội, trong đó có nguyên nhân là do cách quản lý chưa tốt của TP, phát huy thế mạnh của con người, hợp tác phát triển còn hạn chế, đầu tư chưa cao. TP vẫn cần có những đột phá để phát triển hơn, nhất là về thu hút vốn đầu tư nước ngoài, xuất khẩu, thu hút các tập đoàn nước ngoài lớn...
“Thời gian qua, TPHCM luôn day dứt một vấn đề: nếu tỷ lệ điều tiết ngân sách để lại cho TP phát triển bền vững thì phải thế nào. Nếu tỷ lệ để lại tăng mà TPHCM đóng góp cho TƯ tăng thì mới là bền vững”, Bí thư Thành ủy TPHCM phát biểu.
Theo đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, 1 đồng vốn để lại cho TP thì tạo ra 10-14 lần cho đầu tư xã hội, số này sẽ rơi vào nền kinh tế, vì năng suất lao động của TPHCM cao gấp 2,7 - 2,9 lần cả nước. Lao động TPHCM tăng nhanh, sau 5 năm sẽ tăng 0,5 triệu lao động, nên 1 đồng để lại sẽ tạo GDP tăng cao hơn, thu ngân sách lớn hơn, tức là TP tăng mà Trung ương cũng tăng, để lại là để tăng lên. Nếu TPHCM được đầu tư chi thêm 1 đồng thì thu ngân sách nhà nước tăng thêm được 5 đồng.
Do đó, đề án kiến nghị tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách cho TPHCM từ 18% hiện tại lên 23%, giai đoạn 2022 - 2025; giai đoạn 2026 - 2030 là 26%. Đây cũng chính là tỷ lệ điều tiết trước đây đã được Trung ương phân cấp cho TP ở các giai đoạn trước liền kề: giai đoạn 2011 - 2016 (23%), giai đoạn 2007 - 2010 (26%). Nguyên tắc là không áp dụng đại trà mà chỉ áp dụng nơi phát triển kinh tế cao. Việc tăng tỷ lệ điều tiết cho TPHCM (từ 18% lên 23% và 26%) không làm giảm mà lại làm tăng số thu nộp về ngân sách Trung ương trong giai đoạn 2022 - 2025 và giai đoạn 2026 - 2030.
Với kết quả dự báo của Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, việc tăng tỷ lệ điều tiết cho TPHCM không làm giảm mà làm tăng số thu nộp về Trung ương. Khi tăng tỷ lệ điều tiết từ 18% trong giai đoạn 2022 - 2030 lên 23% trong giai đoạn 2022 - 2025 và 26% trong giai đoạn 2026 - 2030, kết quả dự báo cho thấy tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tăng thêm 734.985 tỷ đồng (31,54 tỷ USD); tổng thu ngân sách nộp về Trung ương tăng thêm là 383.460 tỷ đồng (16,46 tỷ USD)
Nếu TPHCM được đầu tư chi thêm 1 đồng thì thu ngân sách nhà nước tăng thêm được 5 đồng. Ảnh: VIỆT DŨNG Đề xuất thành lập TP Thủ Đức
Đề án thứ hai là về tổ chức lại HĐND. TPHCM xây dựng đề án không tổ chức HĐND quận, phường tại TPHCM. TPHCM xin không làm thí điểm (như Hà Nội, Đà Nẵng) mà làm theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019 mới thông qua.
TPHCM kiến nghị Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ xem xét thông qua đề án không tổ chức HĐND quận, phường tại TPHCM từ 1-7-2021. Việc này TPHM đã làm từ 7 năm trước khi thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường trên diện rộng, kết quả phát huy dân chủ rất tốt, giao MTTQ chủ trì để giám sát hoạt động của UBND.
Với đề án thứ 3, thành lập TP Thủ Đức thuộc TPHCM trên cơ sở sắp xếp quận 2, 9 Thủ Đức theo đề án sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2019-2021, Bí thư Thành ủy TPHCM cho rằng, sẽ hình thành vùng động lực cho TP phát triển, hình thành khu đô thị sáng tạo của TPHCM.
Đề án thành lập TP Thủ Đức với diện tích lớn, hơn cả 13 quận khác cộng lại, dân số hơn 1 triệu, dự báo trước 2030 là hơn 2 triệu, đóng góp 1/3 kinh tế cho TPHCM. TP Thủ Đức được thành lập dựa trên nền tảng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đã được đầu tư phát triển đáp ứng tiêu chí của một đô thị, phù hợp với điều kiện địa lý tự nhiên và nhu cầu phát triển hiện nay, vì vậy TPHCM kiến nghị Trung ương chấp thuận cho TPHCM sắp xếp 3 quận trở thành TP Thủ Đức là một đơn vị hành chính cấp huyện thuộc TPHCM.
Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019, mô hình tổ chức chính quyền ở cấp huyện của TP Thủ Đức gồm có HĐND và UBND; ở cấp xã chỉ có UBND phường, không tổ chức HĐND phường.
Thành lập TP Thủ Đức thuộc TPHCM sẽ hình thành vùng động lực cho TP phát triển, hình thành khu đô thị sáng tạo của TPHCM Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân cho biết, 3 đề án được chuẩn bị theo yêu cầu của Bộ Chính trị, trong tháng 8, TPHCM sẽ báo cáo Bộ Chính trị. Thành ủy TPHCM đã làm việc với Ban Kinh tế Trung ương, có tiếp thu bước đầu, sẽ lấy ý kiến các cơ quan Quốc hội, bộ ngành, Ban Kinh tế Trung ương, Chính phủ, sau đó hoàn thiện để tháng 8 trình Bộ Chính trị.
