Yu Yongding, một nhà kinh tế học nổi tiếng của Trung Quốc và là cựu cố vấn ngân hàng trung ương, cho biết rất tiếc khi chính sách tiền tệ của chính Trung Quốc đang phải đối mặt với những hạn chế do sự thay đổi tiền tệ ở Mỹ và châu Âu.
"Nếu Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ tăng lãi suất, có nhiều biện pháp có sẵn nhưng khó thực hiện hơn [để thực hiện] trong môi trường này và chi phí sẽ cao", ông Yu cho biết tại một hội thảo ảo do Đại học Renmin của Trung Quốc tổ chức hôm 9-12.
“Chính sách tiền tệ của Trung Quốc nên hỗ trợ việc mở rộng chính sách tài khóa để ổn định tăng trưởng kinh tế. Chúng tôi đang cạnh tranh với Mỹ, từ góc độ địa chính trị, tăng trưởng [tổng sản phẩm quốc nội] của Mỹ có thể vượt qua Trung Quốc trong năm nay - đây là một vấn đề lớn mà chúng tôi nên chú ý”.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) hôm 6-12 cho biết họ sẽ cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các ngân hàng thương mại lớn 0,5 điểm phần trăm, giải phóng thanh khoản dài hạn trị giá 1,2 nghìn tỷ nhân dân tệ (tương đương 188 tỷ USD) vào hệ thống liên ngân hàng vào 15-12 tới để khơi dậy nền kinh tế.
Nhưng ngân hàng trung ương Trung Quốc trước đây đã thận trọng về việc nới lỏng tiền tệ, với các quan chức nói rằng chính sách tiền tệ sẽ vẫn thận trọng và giảm thiểu tác động của cuộc khủng hoảng nợ của nhà phát triển Evergrande.
Tuy nhiên, áp lực kinh tế đang gia tăng đối với Trung Quốc sau khi nước này phục hồi mạnh sau đại dịch trong quý đầu năm nay. Nền kinh tế Trung Quốc tăng 4,9% trong quý III- 2021 so với một năm trước đó, giảm so với mức tăng 7,9% trong quý II.
Ông Yu đã nói Trung Quốc nên cắt giảm tỷ lệ tiếp xúc với trái phiếu kho bạc Mỹ, cũng cho biết lạm phát kéo dài sẽ dẫn đến giảm lợi tức đầu tư của Trung Quốc vào trái phiếu chính phủ Mỹ.
Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đã gia tăng kể từ năm 2018, dẫn đến lời kêu gọi từ giới hoạch định chính sách của Trung Quốc hạn chế tiếp xúc với đồng đô la Mỹ khi Washington phát hành một lượng lớn trái phiếu kho bạc Mỹ để tài trợ cho các khoản thâm hụt.
Trung Quốc hiện là chủ sở hữu nước ngoài lớn thứ hai của trái phiếu kho bạc Mỹ, nắm giữ khoản nợ chính phủ Mỹ trị giá 1,047 nghìn tỷ USD tính đến tháng 9, theo dữ liệu mới nhất từ Bộ Tài chính Mỹ.
Sau làn sóng mua vào đạt đỉnh vào năm 2014, trái phiếu kho bạc Mỹ vẫn là khoản đầu tư chủ yếu vào dự trữ ngoại hối của Trung Quốc, với tổng trị giá là 3,222 nghìn tỷ USD vào cuối tháng 11.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ Jerome Powell cho biết Mỹ cần sẵn sàng ứng phó với khả năng lạm phát có thể không giảm trong nửa cuối năm tới, thúc đẩy kỳ vọng một đợt tăng lãi suất có thể diễn ra ngay trong tháng 6 tới.
Chính sách tiền tệ khác biệt với Mỹ có thể gây ra nhiều hậu quả cho Trung Quốc, quốc gia đang sẵn sàng mở rộng hỗ trợ cho nền kinh tế.
Việc Mỹ tăng lãi suất có thể củng cố giá trị của đồng USD so với các đồng tiền khác, bao gồm cả nhân dân tệ, khiến việc vay bằng USD trở nên tốn kém hơn đối với các công ty Trung Quốc.
Quan trọng hơn, nó có thể kích hoạt dòng tiền chảy ra khỏi Trung Quốc, gây thêm áp lực lên giá trị của đồng nhân dân tệ, mối quan tâm hàng đầu của chính phủ Trung Quốc.
Vào 8-2015, sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ bắt đầu phát tín hiệu tăng lãi suất, PBOC đã gây bất ngờ cho thị trường khi phá giá đồng nhân dân tệ, dẫn đến dòng vốn ồ ạt và dự trữ ngoại hối giảm kỷ lục.
Ngân hàng trung ương Trung Quốc đã thông báo vào cuối ngày 9-12 rằng họ sẽ nâng tỷ lệ dự trữ bắt buộc từ 7% lên 9% từ 15-12 để hạn chế đà tăng của đồng nhân dân tệ so với USD.
Các nhà phân tích cho rằng Trung Quốc cần đẩy nhanh việc mở rộng chính sách tiền tệ và tài khóa để hỗ trợ tăng trưởng và giảm tác động tiêu cực từ đợt tăng lãi suất tiềm năng của Mỹ.
CICC cho biết: “Nếu việc nới lỏng tiền tệ bị chậm lại, thì việc nới lỏng có thể được hiểu là một sự xác nhận rằng các yếu tố cơ bản về kinh tế đang tồi tệ hơn dự kiến, gây ra nhiều thách thức hơn khi nói đến quản lý dòng vốn xuyên biên giới”.
“Từ góc độ này, tốc độ nới lỏng tiền tệ và ổn định tín dụng nên diễn ra sớm hơn là muộn hơn”.
