Trong một cuộc điện đàm với người đồng cấp Hà Lan Sigrid Kaag hôm 24-8, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết báo cáo này “bị ràng buộc để phục vụ các mục đích chính trị của nước này và can thiệp nghiêm trọng vào hợp tác chống đại dịch quốc tế”.
Ông nói rằng Mỹ là “phản khoa học” vì họ “đã phớt lờ và từ bỏ báo cáo nghiên cứu do các chuyên gia của WHO thực hiện và yêu cầu các cơ quan tình báo của họ đưa ra kết luận về việc truy tìm nguồn gốc trong một thời gian giới hạn”, theo một bản tin từ bộ ngoại giao Trung Quốc.
Các bình luận của ông Vương được đưa ra trước khi công bố các phát hiện của cuộc điều tra kéo dài ba tháng về nguồn gốc của đại dịch. Nhà Trắng đã nhận được báo cáo mật vào 24-8.
Vào cuối tháng 5, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra lệnh cho cơ quan tình báo Mỹ tăng gấp đôi nỗ lực điều tra nguồn gốc của đại dịch - bao gồm cả liệu nó có phải do một tai nạn trong phòng thí nghiệm hay không - và báo cáo lại cho ông sau 90 ngày.
Động thái này xuất phát từ sự thất vọng trước những hạn chế được đặt ra trong giai đoạn đầu của sứ mệnh tìm nguồn gốc của WHO tại thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc, nơi Covid-19 được phát hiện lần đầu tiên vào cuối năm 2019.
Báo cáo vào tháng 3 cho biết rất khó có khả năng virus đến từ phòng thí nghiệm - một lý thuyết liên quan đến nghiên cứu của Viện Virology Vũ Hán về Covid-19, bao gồm cả những virus được tìm thấy ở dơi.
Tuy nhiên, người đứng đầu WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus kể từ đó cho biết còn quá sớm để loại bỏ lý thuyết này và kêu gọi Trung Quốc phải minh bạch.
Vào tháng 7, Bắc Kinh đã bác bỏ đề xuất của WHO về một cuộc điều tra giai đoạn hai, cáo buộc nó là “kiêu ngạo” và “thiếu tôn trọng lẽ thường” khi quay trở lại lý thuyết “rò rỉ trong phòng thí nghiệm”.
Trong khi đó, văn phòng ủy viên Bộ Ngoại giao Hồng Kông cáo buộc Mỹ có kế hoạch sử dụng cuộc điều tra để “đưa ra các kết luận sai lệch”.
Li Hua, phát ngôn viên của văn phòng, cho biết “Trung Quốc ủng hộ một nghiên cứu về nguồn gốc dựa trên cơ sở khoa học và phản đối việc chính trị hóa việc truy xuất nguồn gốc bằng cách viện dẫn cái gọi là ‘tình báo’.
“Theo các nguồn thông tin, mặc dù không có hỗ trợ khoa học, các cơ quan tình báo Mỹ đang nỗ lực đưa ra một báo cáo điều tra về việc truy tìm nguồn gốc để tạo nên ‘lý thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm’.
Ông nói trong một tuyên bố: “Đặt các cơ quan tình báo phụ trách một vấn đề khoa học như vậy, chính phủ Hoa Kỳ đã cho thấy ý định thực sự của họ, đó không gì khác là chơi chiêu cũ để bôi nhọ Trung Quốc.”
Tuy nhiên, Trung Quốc đã thúc đẩy lý thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm Covid-19 của riêng mình khi các nhà ngoại giao và truyền thông nhà nước kêu gọi điều tra các phòng thí nghiệm quân sự của Mỹ, bao gồm cả Fort Detrick, khi Bắc Kinh tìm cách chống lại giả thuyết rằng virus này có thể đã thoát ra khỏi một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.
Hôm 24-8, đại sứ của Trung Quốc tại Liên hợp quốc tại Geneva, Chen Xu, đã viết thư cho ông Tedros để nhắc lại rằng giả thuyết rò rỉ phòng thí nghiệm là cực kỳ khó xảy ra.
“Nếu một số bên cho rằng giả thuyết ‘rò rỉ phòng thí nghiệm’ [vẫn] để ngỏ, thì chính các phòng thí nghiệm của Fort Detrick và Đại học Bắc Carolina ở Mỹ cần được điều tra minh bạch với đầy đủ quyền truy cập”, phái bộ Trung Quốc đến Thụy Sĩ cho biết trong một tuyên bố vào 25-8.
