Tham luận tại Diễn đàn Kinh tế lần thứ 5, bà Trần Thị Lan Anh, Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho biết trong những tháng cuối năm nay và dự báo cho nửa đầu năm 2023, doanh nghiệp và người lao động sẽ đứng trước nhiều khó khăn, thách thức liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh và ảnh hưởng đến việc làm, thu nhập của người lao động.
Năm 2022 trong bối cảnh dịch Covid-19 đã được kiểm soát, tình hình sản xuất, kinh doanh dần được phục hồi. Một số tín hiệu khả quan là trong 11 tháng, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, cả nước có 137.800 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng số lao động đăng ký là 909.000 lao động, tăng 30,4% về số doanh nghiệp, và tăng 15,9% về số lao động so với cùng kỳ năm trước; số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động tăng 40,5%.
Tuy nhiên, năm này cũng chứng kiến những biến đổi khó lường của nền kinh tế thế giới do ảnh hưởng của chiến tranh và dịch bệnh: lạm phát tăng cao ở nhiều nền kinh tế lớn, đẩy giá nguyên vật liệu tăng cao, cùng với các chi phí vận tải, logistic, chi phí tiêu dùng cũng ở chiều tăng… Các doanh nghiệp Việt Nam cũng không tránh khỏi vòng xoáy này.
 |
Bà Trần Thị Lan Anh - Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. (Ảnh: VCCI).
Đặc biệt, trong những tháng cuối năm nay và dự báo cho nửa đầu năm 2023, doanh nghiệp và người lao động sẽ đứng trước nhiều khó khăn, thách thức liên quan trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh và ảnh hưởng đến việc làm, thu nhập của người lao động.
Theo báo cáo khảo sát nhanh của VCCI thực hiện tại thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành phía Nam vừa qua, về triển vọng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp: 9%doanh nghiệp được khảo sát cho biết tăng đơn hàng; 68% giảm đơn hàng và23% chưa biết được tình hình sản xuất trong thời gian tới.
Với những số liệu trên, tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp không được khả quan trong tháng cuối năm 2022 và dự báo sẽ kéo dài đến ít nhất hết quý I năm sau. Những biến động khó đoán định của thị trường gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc lên kế hoạch sản xuất kinh doanh và sử dụng lao động.
Nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp và người lao động vượt qua những khó khăn, thách thức của năm 2023, VCCI kiến nghị 6 nhóm giải pháp.
Thứ nhất là ổn định kinh tế vĩ mô, có các chương trình kích cầu nội địa, hỗ trợ xúc tiến thương mại, tìm kiếm khai thác các thị trường mới, đơn hàng mới.
Thứ hai là xem xét, thay đổi chiến lược thu hút FDI theo hướng chọn lọc các dựán sử dụng công nghệ hiện đại, hướng dẫn và giám sát các địa phương trong xúc tiến đầu tư và phê duyệt các dự án FDI.
Thứ ba là tiếp tục hoàn thiện và triển khai các chính sách hỗ trợ cho người lao động và người sử dụng lao động với các gói hỗ trợ về chính sách tài khóa, chính sách hỗ trợ tín dụng, chính sách an sinh xã hội, trong đó, ưu tiên hỗ trợ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Thứ tư là tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ đào tạo, đào tạo lại để duy trì việc làm cho người lao động: cần linh hoạt hơn trong cơ chế phối hợp giữa đơn vị sử dụng lao động với cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đảm bảo các phương án đào tạo được thực hiện phù hợp với nhu cầu vị trí làm việc của doanh nghiệp; cần kéo dài thời gian thực hiện chính sách và điều chỉnh các điều kiện để có thêm nhiều doanh nghiệp và người lao động có cơ hội tham gia.
Thứ năm là điều chỉnh các chính sách thị trường lao động phù hợp hơn với thực tiễn, đảm bảo thị trường lao động an ninh, linh hoạt và hiệu quả hơn; có chương trình việc làm công và hoàn thiện dịch vụ việc làm công theo hướng "dịch vụ một cửa"; ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng thị trường lao động, tạo điều kiện thuận lợi kết nối và điều tiết lao động ở những nơi cắt giảm lao động và nơi có nhu cầu tuyển dụng hợp lý.
Thứ sáu là triển khai có hiệu quả Bộ luật Lao động 2019, tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động xây dựng quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ thông qua đối thoại, giải quyết tranh chấp, thương lượng tập thể, xây dựng thỏa ước lao động tập thể ở doanh nghiệp, nhóm doanh nghiệp và ngành.
