Báo cáo được Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) công bố ngày 5/4 cho biết thương mại toàn cầu năm 2023 dự kiến sẽ tăng trưởng 1,7% trong năm 2023, giảm so với mức 2,7% của năm 2022.
Các nhà kinh tế của WTO cho biết khối lượng thương mại hàng hóa thế giới năm 2023 có thể không đạt được mức như mong đợi dù dự báo GDP đã tăng nhẹ kể từ mùa Thu năm ngoái trong bối cảnh còn nhiều bất ổn do ảnh hưởng của xung đột tại Ukraine, tình trạng lạm phát cao dai dẳng, chính sách tiền tệ thắt chặt và thị trường tài chính bấp bênh.
Trong báo cáo, các nhà kinh tế của WTO ước tính mức tăng trưởng GDP thực trên toàn cầu (theo tỷ giá hối đoái thị trường) là 2,4% cho năm 2023. Các dự báo về tăng trưởng thương mại và sản lượng lần lượt là 2,6% và 2,7%, đều thấp hơn mức trung bình trong 12 năm qua.
Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala cho biết thương mại tiếp tục là động lực giúp nền kinh tế toàn cầu phục hồi, nhưng sẽ vẫn chịu áp lực từ các yếu tố bên ngoài trong năm 2023.
Do đó, các chính phủ càng cần phải hành động một cách nhất quán, tránh hành động kiềm chế hay gây trở thương mại. Theo bà, việc chú trọng hợp tác đa phương trong lĩnh vực thương mại, như cách các thành viên WTO đã làm tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 12 vào tháng 6/2022, sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và mức sống của người dân trong dài hạn.
Mức tăng trưởng thương mại toàn cầu đạt 2,7% trong năm 2022 đã giảm mạnh so với mức dự báo tăng trưởng 3,5% mà tổ chức này đưa ra hồi tháng 10/2022. Nguyên nhân chủ yếu là do thương mại toàn cầu quý IV/2022 giảm mạnh đã kéo giảm tốc độ tăng trưởng trong năm.
Một số yếu tố góp phần vào sự sụt giảm này gồm giá cả hàng hóa toàn cầu tăng cao, chính sách tiền tệ được thắt chặt để đối phó với lạm phát và gián đoạn sản xuất và thương mại ở Trung Quốc do ảnh hưởng của COVID-19.
Trong khi đó, mức dự báo 1,7% cho tăng trưởng thương mại vào năm 2023 đã tăng so với mức 1% mà WTO đưa ra trong báo cáo công bố hồi tháng 10/2022. Một yếu tố quan trọng góp phần nâng dự báo là việc Trung Quốc nới lỏng các biện pháp kiểm soát đại dịch COVID-19, giúp giải phóng nhu cầu tiêu dùng bị kìm nén ở nước này, từ đó thúc đẩy thương mại quốc tế.
Theo nhà kinh tế trưởng của WTO Ralph Ossa, những tác động kéo dài của COVID-19 và căng thẳng địa chính trị gia tăng là những yếu tố chính ảnh hưởng đến thương mại và sản lượng trong năm 2022 và điều này cũng có thể xảy ra vào năm 2023.
Việc tăng lãi suất ở các nền kinh tế phát triển cũng dẫn tới xuất hiện những điểm yếu trong hệ thống ngân hàng kéo theo bất ổn tài chính rộng lớn hơn nếu không được kiểm soát. Các chính phủ và cơ quan quản lý cần phải cảnh giác với những điều này và các rủi ro tài chính khác trong những tháng tới.
Dự kiến trong năm 2024, tăng trưởng thương mại sẽ tăng trở lại 3,2%, khi GDP tăng lên 2,6%, nhưng ước tính này không chắc chắn do vẫn tồn tại những rủi ro đáng kể, bao gồm căng thẳng địa chính trị, nguồn cung lương thực thiếu chắc chắn và những nguy cơ tiềm tàng chưa được lường trước của chính sách thắt chặt tiền tệ.
