Các cảnh báo được đưa ra khi chính phủ tăng gấp đôi chiến lược zero-Covid để ngăn chặn sự bùng phát, làm gián đoạn hoạt động kinh doanh tại một loạt thành phố của Trung Quốc, bao gồm Thượng Hải và lân cận Đồng bằng sông Dương Tử.
“Đã đến lúc chúng ta phải làm bất cứ điều gì có thể để cứu nền kinh tế”, Huang Yiping, giáo sư Đại học Bắc Kinh và là cựu cố vấn ngân hàng trung ương, cho biết tại Diễn đàn các nhà kinh tế trưởng PBCSF Tsinghua ở Bắc Kinh hôm 14-5.
“Các vấn đề về dòng tiền đã xuất hiện đối với nhiều doanh nghiệp và hộ gia đình. Cần nhiều hỗ trợ trực tiếp hơn cho các công ty và người dân bị ảnh hưởng”.
Những vấn đề đó đã được phản ánh trong dữ liệu bán xe và cho vay ngân hàng được công bố vào tuần trước.
Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, doanh số bán ô tô đã giảm 47,6% xuống 1,18 triệu chiếc trong tháng 4.
Và dữ liệu tài chính tháng 4 từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho thấy cả khu vực hộ gia đình và doanh nghiệp đều giảm bớt các khoản vay của họ.
Nguồn tài chính tổng hợp, một phép đo hỗ trợ vốn cho nền kinh tế thực, thấp hơn 51% so với một năm trước ở mức 910,2 tỷ nhân dân tệ (134 tỷ USD), trong khi các khoản vay bằng đồng nhân dân tệ mới cũng giảm hơn một nửa xuống còn 645,4 tỷ nhân dân tệ.
Truyền thông nhà nước cũng đưa tin rằng nhiều thành phố đã báo cáo doanh thu tài khóa giảm mạnh trong tháng trước, do các khoản giảm thuế có hiệu lực và hoạt động kinh tế hạ nhiệt.
“Sự không chắc chắn mà các tập đoàn và hộ gia đình phải đối mặt thậm chí còn lớn hơn quý I-2020 [khi đại dịch bùng phát],” nhà kinh tế trưởng Trung Quốc của Nomura, Lu Ting, nói tại diễn đàn.
“Khi đại dịch bước sang năm thứ ba, nhiều hộ gia đình và tập đoàn đã cạn kiệt tiền tiết kiệm và khả năng chống chọi với các cú sốc ngày càng suy yếu. Tỷ lệ thất nghiệp gia tăng cũng đang đẩy chi tiêu của các hộ gia đình xuống”.
Sheng Songcheng, cựu giám đốc bộ phận thống kê của ngân hàng trung ương, cho biết tăng trưởng GDP quý II có thể chậm lại 2,1% so với 4,8% của quý I.
Ông Sheng cũng cảnh báo rằng thời gian còn lại của năm sẽ không bù đắp được lượng tiêu thụ bị mất trong các đợt phong tỏa của đất nước.
Tuy nhiên, chính phủ không có dấu hiệu thay đổi chiến lược zero-Covid, tăng gấp đôi việc thử nghiệm hàng loạt và hạn chế di chuyển ở Bắc Kinh và nhiều thành phố khác.
Nó cũng đã tìm cách đưa ra kỳ vọng về sự phục hồi kinh tế và giảm bớt lo ngại về bất ổn trong ngắn hạn.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ People’s Daily được công bố hôm 13-5, Phó Giám đốc Cục Thống kê Quốc gia Sheng Laiyun cho biết các đợt bùng phát đã giáng một “đòn lớn” vào nền kinh tế nhưng đã có “những thay đổi tích cực” ở một số chỉ số hàng đầu như sản xuất điện.
Ông Sheng cho biết sản xuất cũng đang được khôi phục dần dần ở các khu vực bị ảnh hưởng bởi biến thể Omicron.
Trong khi đó, các nhà chức trách đang đặt ra hy vọng tăng trưởng kinh tế dựa trên xây dựng cơ sở hạ tầng, tăng 8,5% trong quý I khi phát hành trái phiếu địa phương.
Họ cũng đang kéo các đòn bẩy để khuyến khích việc bán nhà, một công cụ thông thường để thúc đẩy nền kinh tế.
Trong một tuyên bố chung vào 15-5, ngân hàng trung ương và cơ quan quản lý ngân hàng cho biết lãi suất thế chấp tối thiểu cho những người mua nhà đầu tiên có thể thấp hơn 20 điểm cơ bản so với lãi suất cơ bản của khoản vay tiêu chuẩn.
Nhưng khuyến khích mua nhà sẽ không dễ dàng - đầu tư bất động sản chỉ tăng 0,7% trong quý I của năm và doanh số bán bất động sản theo diện tích sàn giảm 13,8% trong cùng kỳ.
Li Xunlei, nhà kinh tế trưởng của Zhongtai Securities, cho rằng Trung Quốc cần tập trung nhiều hơn vào tiêu dùng.
“Chỉ xây dựng cơ sở hạ tầng là không đủ để đảm bảo lưu thông trong nước. Nó có thể [cũng] làm tăng tỷ lệ đòn bẩy của chính quyền địa phương. Chúng tôi phải xem xét đầy đủ các vấn đề tiềm ẩn”.
Điều đó cũng sẽ mất một số công việc. Doanh số bán lẻ đã giảm 3,5% trong tháng 3 và dự kiến sẽ tiếp tục giảm vào tháng 4, với việc phong tỏa ở Thượng Hải đã gây ra những gợn sóng khắp các tỉnh Chiết Giang và Giang Tô lân cận.
Shen Jianguang, nhà kinh tế trưởng của nền tảng thương mại điện tử JD.com, cho biết suy thoái kinh tế toàn cầu đang bùng phát và Trung Quốc phải dựa vào nhu cầu trong nước, đặc biệt là tiêu dùng.
Ông nói: “Phiếu mua hàng là một công cụ nhanh chóng để thúc đẩy tiêu dùng trong ngắn hạn”.
“Ngoài trợ cấp tiền mặt cho những người bị ảnh hưởng, chính quyền trung ương nên xem xét các chứng từ tiêu dùng của địa phương”.
