Tại buổi trao đổi thông tin với báo chí chiều ngày 10-10, ông Nguyễn Văn Công, Chủ tịch Hiệp hội Hạ điều Việt Nam (Vinacas), thông tin nửa đầu năm 2023, xuất khẩu điều gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng từ lạm phát, suy thoái kinh tế, xung đột giữa các quốc gia.
Nhưng từ quý III trở đi, thị trường đã có nhiều dấu hiệu khởi sắc. Trong đó, 2 thị trường lớn là Mỹ và Trung Quốc tăng nhập khẩu trong những tháng gần đây góp phần nâng sản lượng và kim ngạch xuất khẩu hạt điều. Do vậy, ngành điều chắc chắn sẽ đạt chỉ tiêu xuất khẩu 3,2 tỷ USD trong năm 2023.
Tuy nhiên, trong lúc thị trường khả quan, Vinacas cũng ghi nhận số vụ việc, lô hàng bị nhà nhập khẩu phản ánh nhiễm sâu, dư lượng thuốc khử trùng vượt mức cho phép ngày càng tăng. Cụ thể, Vinacas đã nhận được văn bản chính thức từ 2 hiệp hội ở châu Âu, Mỹ và một số khách hàng khác cảnh báo về việc chất lượng hạt điều Việt Nam đi xuống. Trong số đó, những chỉ tiêu bị cảnh báo là côn trùng sống, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và tạp chất.
Ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch thường trực Vinacas cho biết thời tiết mưa nhiều, độ ẩm cao dễ khiến hạt điều nhiễm sâu, côn trùng, ẩm mốc. Để xử lý tình trạng này, nhiều doanh nghiệp sử dụng thuốc khử trùng không đúng liều lượng và thời gian cách ly dẫn đến dư lượng thuốc, không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm ở nước nhập khẩu.
Cũng theo ông Bạch Khánh Nhựt, khi đơn đặt hàng tăng nhanh, các doanh nghiệp cũng tích cực chạy đua doanh số những tháng cuối năm bằng cách cho công nhân tăng ca, đẩy nhanh tiến độ chế biến. Vì thế, việc kiểm soát chất lượng nguyên liệu và cả thành phẩm ở một số nơi chưa được chặt chẽ.
"Điều này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của riêng doanh nghiệp đó mà còn làm sụt giảm uy tín của cả ngành điều Việt Nam. Đây cũng là lý do khiến giá điều xuất khẩu của Việt Nam đang thấp hơn điều Ấn Độ", ông Bạch Khánh Nhựt cho biết.
Về thị trường ngành điều, đại diện Vinacas cho biết, hiện nay lượng điều thô - nguyên liệu trên toàn cầu đủ cho chế biến trong 9 tháng tới. Nếu vụ mùa 2024 diễn ra bình thường thì sẽ không thiếu hụt nguyên liệu. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu điều Việt Nam cũng đã nhập khẩu số lượng lớn điều thô nguyên liệu để phục vụ sản xuất cho mùa tiêu thụ cao điểm dịp cuối năm và Tết. Mặt khác, tỉ giá ngoại tệ tăng thời gian gần đây cũng góp phần giúp cho ngành điều hưởng lợi từ việc nhập khẩu nguyên liệu ở thời điểm tỉ giá còn thấp.
