Đây là tuần thứ tư liên tiếp mà các chỉ số chính của Mỹ ghi nhận mức tăng theo tuần, dù phiên cuối cùng có phần chùng xuống.
Từ lạm phát đến dòng tiền đầu tư
Chứng khoán Mỹ đã trải qua 1 tuần đầy cảm xúc. Chỉ số Dow Jones Industrial Average, bao gồm 30 công ty lớn nhất nước Mỹ, gần như đi ngang với mức tăng nhẹ 0,08%, đóng cửa ở 44.946,12 điểm. S&P 500, chỉ số rộng hơn đại diện cho 500 doanh nghiệp hàng đầu, giảm 0,29% xuống còn 6.449,80 điểm.
Trong khi đó, Nasdaq Composite, nơi tập trung các ông lớn công nghệ, mất 0,4% và khép lại ở 21.622,98 điểm. Russell 2000, đại diện cho các công ty vốn hóa nhỏ, lại gây bất ngờ với mức tăng hơn 3%, cho thấy một bộ phận nhà đầu tư đang mạo hiểm hơn.
Tổng thể, đây là tuần tăng điểm thứ tư liên tiếp của 3 chỉ số lớn, nhưng đà tăng đã bị kìm hãm bởi những lo ngại về lạm phát cao hơn dự kiến và triển vọng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vẫn còn mơ hồ. Giống như một chuyến tàu đang lao nhanh nhưng phải giảm tốc vì đường ray phía trước có thể gập ghềnh.
Trên bình diện toàn cầu, thị trường châu Âu và châu Á cũng biến động theo kiểu "người tám lạng, kẻ nửa cân". Chỉ số Euro Stoxx 50 khởi đầu tuần khá tích cực, nhưng nhanh chóng đảo chiều giảm điểm khi rủi ro chính trị leo thang từ hội nghị thượng đỉnh.
Ở châu Á, các sàn Nhật Bản và Trung Quốc phải đối mặt với dữ liệu kinh tế yếu kém, như tăng trưởng chậm và tiêu dùng suy giảm, dù kỳ vọng về thỏa thuận thương mại với Mỹ đã giúp thị trường không rơi quá sâu.
Chỉ số MSCI World Index, đại diện cho chứng khoán toàn cầu, gần như không thay đổi, trong khi giá dầu thô lao dốc mạnh trước thềm cuộc gặp Trump - Putin, phản ánh hy vọng nguồn cung dầu toàn cầu có thể dồi dào hơn nếu cấm vận Nga được nới lỏng.
Hang Seng của Hồng Kông và DAX của Đức vẫn dẫn đầu từ đầu năm với mức tăng lần lượt 26,9% và 17,3%, chứng tỏ sức hút từ các thị trường mới nổi và châu Âu vẫn còn mạnh mẽ.
Những yếu tố chi phối thị trường tuần qua có thể tóm gọn ở 3 khía cạnh chính, nhưng chúng đan xen lẫn nhau như một mạng lưới phức tạp. Đầu tiên là dữ liệu kinh tế Mỹ, vốn luôn là "kim chỉ nam" cho nhà đầu tư. Chỉ số giá sản xuất (PPI) tháng 7 tăng tới 0,9% so với tháng trước, cao hơn hẳn dự báo 0,2% và là mức tăng nhanh nhất trong 3 năm.
Điều này giống như một hồi chuông cảnh báo rằng lạm phát có thể vẫn còn dai dẳng, khiến chi phí sản xuất tăng vọt và ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Đồng thời, doanh số bán lẻ chỉ tăng 0,5%, thấp hơn kỳ vọng 0,6%, cho thấy người dân Mỹ đang thận trọng hơn trong chi tiêu.
Chỉ số niềm tin tiêu dùng cũng suy giảm, phản ánh sự e dè của các hộ gia đình. Thế nhưng, trong thế giới chứng khoán, đôi khi "tin xấu lại là tin tốt", bởi sự chậm lại của tiêu dùng có thể thúc đẩy Fed sớm hạ lãi suất để kích thích kinh tế.
Yếu tố thứ hai là mùa báo cáo lợi nhuận doanh nghiệp, mang lại nhiều bất ngờ tích cực và trở thành "cứu cánh" cho thị trường. Hơn 70% công ty thuộc S&P 500 công bố kết quả vượt kỳ vọng, với mức tăng lợi nhuận trung bình 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Lĩnh vực công nghệ và y tế dẫn dắt xu hướng, trong khi bán dẫn chịu áp lực từ chính sách mới liên quan đến thị trường Trung Quốc, các công ty phải trích 15% doanh thu chip tại đây để nộp về Mỹ.
Nvidia và AMD lần lượt mất 1% và 2%, nhưng tổng thể, dòng tiền đầu tư vẫn đổ mạnh vào chứng khoán Mỹ. Theo thống kê từ EPFR, các quỹ cổ phiếu Mỹ thu hút tới 8,77 tỷ USD trong tuần, đảo ngược tình trạng rút vốn trước đó.
Thận trọng với biến động địa chính trị
Cuối cùng chính là sự kiện địa chính trị nổi bật nhất: thượng đỉnh Trump - Putin tại Alaska - cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa 2 nhà lãnh đạo kể từ năm 2021. Tập trung vào hòa bình Ukraine, thương mại và kiểm soát vũ khí hạt nhân, hội nghị không có đại diện Ukraine tham dự trực tiếp và kết thúc mà không đạt thỏa thuận cụ thể, chỉ dừng lại ở những đánh giá mang tính"xây dựng".
Thị trường phản ứng dè dặt khi các chỉ số toàn cầu tăng nhẹ trước và trong hội nghị, nhưng không bứt phá sau đó. Giá dầu Brent giảm 1,5% xuống 65,85 USD/thùng, WTI giảm 1,8% còn 62,80 USD/thùng, vì kỳ vọng nếu cấm vận Nga được nới lỏng, nguồn cung dầu sẽ tăng.
Nếu thỏa thuận hòa bình thực sự được ký kết, giá dầu có thể giảm thêm, mang lợi ích cho các ngành tiêu dùng và vận tải, nhưng lại gây bất lợi cho nhóm năng lượng như Chevron hay ExxonMobil. Ngược lại, thất bại có thể đẩy giá dầu lên cao, làm gia tăng lạm phát tại Mỹ và khiến Fed thận trọng hơn trong việc hạ lãi suất.
Tuần này, thị trường Mỹ nhiều khả năng tiếp tục dao động mạnh khi nhà đầu tư tiêu hóa dư chấn từ cuộc gặp Trump - Putin. Một thỏa thuận hòa bình, nếu xuất hiện muộn màng, sẽ giúp S&P 500 bứt phá 1-2%, với nhóm tiêu dùng và công nghệ hưởng lợi nhờ giá năng lượng hạ nhiệt.
Ngược lại, nếu thất bại, tâm lý bi quan có thể lan rộng, chỉ số biến động VIX tăng vọt, kéo S&P 500 lùi sâu, thậm chí có khả năng điều chỉnh đến 10%. Cùng lúc, các dữ liệu về bất động sản như doanh số xây dựng nhà ở và báo cáo lợi nhuận từ các công ty lớn như Palo Alto Networks hay Home Depot sẽ góp phần định hình kỳ vọng.
Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm có thể vượt ngưỡng 4,3% nếu thị trường mất niềm tin vào khả năng hạ lãi suất của Fed. Thị trường hiện định giá khoảng 85% khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 9, nhưng bất kỳ cảnh báo nào về rủi ro lạm phát hay tín hiệu hoãn cắt giảm đều có thể kích hoạt một đợt điều chỉnh, nhất là khi định giá cổ phiếu Mỹ đang ở mức cao so với lịch sử.
Nhìn chung, thị trường chứng khoán toàn cầu, đặc biệt là Mỹ, vẫn trong trạng thái "neo kỳ vọng" vào các chính sách tiền tệ và diễn biến địa chính trị. Thượng đỉnh Trump - Putin mang tính biểu tượng nhiều hơn thực chất, song vẫn tạo hiệu ứng tâm lý rõ rệt, giúp xoa dịu phần nào lo ngại về leo thang xung đột.
Trước mắt, xu hướng tăng trưởng chưa thật sự bền vững và dễ bị thách thức bởi biến động chính trị cũng như rủi ro lạm phát. Tuy nhiên, về dài hạn, những lĩnh vực như y tế, công nghệ trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo và nhu cầu nhà ở tại Mỹ vẫn giữ vai trò động lực tăng trưởng.
Với nhà đầu tư, đây là lúc cần kiên nhẫn, đa dạng hóa danh mục và sẵn sàng cho kịch bản thị trường bước vào chu kỳ thuận lợi hơn nếu Fed chính thức hạ lãi suất trong những tháng tới. Đối với các nhà đầu tư Việt Nam, việc theo dõi sát sao những diễn biến này không chỉ giúp bảo vệ vốn mà còn nắm bắt cơ hội từ sự liên kết toàn cầu ngày càng chặt chẽ.
