Cùng với giữ việc làm ổn định, kết nối giới thiệu việc làm cho NLĐ, các địa phương, các cấp công đoàn, DN đã và đang triển khai hàng loạt hoạt động chăm lo tết cho công nhân, NLĐ có hoàn cảnh khó khăn.
Nỗ lực từ doanh nghiệp
Từng rơi vào cảnh thiếu đơn hàng, có thời gian gần như không có việc làm nhưng giờ đây, công nhân Công ty TNHH may mặc Dony (huyện Bình Chánh, TPHCM) vui mừng trở lại vì công ty đã tìm được đơn hàng đủ cho nửa năm tới. Niềm vui nhân đôi khi DN thông báo tết năm nay mức thưởng trung bình khoảng 1,5 tháng lương/người. Chia sẻ kinh nghiệm, ông Phạm Quang Anh, Giám đốc Công ty TNHH may mặc Dony, kể, tình trạng khó khăn về đơn hàng bắt đầu từ tháng 7, khi các thị trường truyền thống giảm nhu cầu. Ngay sau đó, DN đã tìm hướng tiếp cận thị trường mới, đưa ra chiến lược để đón đầu, tiếp cận nhóm khách hàng này. Nhờ đó, công ty đã ký được hợp đồng đủ để duy trì sản xuất đến giữa năm 2023. “Chúng tôi sẽ nỗ lực hết sức để tìm đơn hàng, đảm bảo công việc cũng như phúc lợi cho NLĐ, nhất là dịp Tết Nguyên đán”, ông Phạm Quang Anh nói.
Bộ LĐTB-XH cho biết, đang chờ tổng hợp về tình hình lương, thưởng tết từ các địa phương, dự kiến ngày 25-12 mới có báo cáo. Theo nhận định, do tình hình sản xuất, kinh doanh gặp khó khăn, một số DN giảm đơn hàng nên có thể mức thưởng tết năm nay ở khối DN sẽ không bằng năm ngoái. Song, nhiều DN vẫn cố gắng thưởng tết cho NLĐ. Qua khảo sát sơ bộ của Công đoàn các KCX-KCN TPHCM, hầu hết DN tại các KCX-KCN đều có thưởng tết cho NLĐ bình quân 1 tháng lương. Đối với Công ty TNHH PouYuen Việt Nam - công ty có nhiều công nhân nhất ở TPHCM (56.000 NLĐ), ông Củ Phát Nghiệp, Chủ tịch Công đoàn công ty, cho biết, tùy thâm niên mà công nhân trực tiếp sản xuất nhận thưởng tết thấp nhất khoảng 6,5 triệu đồng, cao nhất gần 26 triệu đồng.
Tại Quảng Nam, nhiều DN gặp khó khăn vẫn cố gắng không cắt giảm NLĐ. Ông Nguyễn Văn Thân, Giám đốc Công ty TNHH Phú Long (sản xuất gạch không nung, đóng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam), cho biết, hiện đơn hàng dù chưa nhiều như thời điểm trước dịch Covid-19 nhưng DN vẫn giữ công việc ổn định và cố gắng cân đối thưởng tết cho NLĐ.
Tại Đồng Nai, có 214 DN đã thông báo thưởng tết trung bình 1 tháng lương/người; cá biệt có đơn vị thưởng cao nhất 100 triệu đồng/người.
Có thể làm trực tuyến thủ tục rút BHXH một lần
Về tình trạng nhiều NLĐ tại TPHCM thời gian qua phải xếp hàng dài đợi làm thủ tục rút BHXH một lần, đại diện BHXH Việt Nam thông tin, không phải do cơ quan BHXH không xử lý được mà là do nhiều NLĐ đổ dồn về một số điểm để làm thủ tục, nộp hồ sơ, dẫn đến quá tải. Trong khi theo quy định, NLĐ có thể tới làm thủ tục rút BHXH một lần tại bất cứ cơ quan BHXH nào, không nhất thiết phải làm thủ tục tại cơ quan BHXH nơi sinh sống. Đặc biệt, để làm thủ tục BHXH một lần, NLĐ có thể làm hồ sơ ngay tại nhà thông qua cổng dịch vụ công của BHXH Việt Nam: https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn hoặc qua đường bưu điện, không cần phải tới cơ quan BHXH.
Kết nối việc làm
Với NLĐ, việc làm ổn định chính là an sinh. Một phần quà có thể giúp NLĐ đỡ éo le nhất thời, còn việc làm giúp NLĐ ổn định dài lâu. Ngay khi Công ty TNHH Việt Nam Samho (huyện Củ Chi, TPHCM) thông báo cắt giảm lao động, Trung tâm Dịch vụ việc làm TPHCM đã chuẩn bị nguồn tuyển dụng tại 9 công ty với nhu cầu 2.200 lao động, đã giới thiệu việc làm cho 770 NLĐ trong tổng số 1.083 NLĐ bị cắt giảm tại các DN cùng ngành nghề; số NLĐ còn lại không có nhu cầu hỗ trợ tìm kiếm việc làm. Tương tự, khi Công ty Tỷ Hùng (quận Bình Tân, TPHCM) cắt giảm NLĐ, trung tâm đã chuẩn bị nguồn tuyển lao động tại 6 công ty khác với nhu cầu 1.681 người. Trong ngày 5 và 6-12, trung tâm đã tư vấn cho 934 NLĐ bị cắt giảm chính sách bảo hiểm thất nghiệp (có 167 lao động sẽ về quê), tư vấn giới thiệu việc làm cho 184 NLĐ có nhu cầu tìm việc mới, 579 NLĐ không có nhu cầu hỗ trợ tìm việc làm.
Công nhân Công ty TNHH May mặc Dony (TPHCM) tất bật làm việc trong những ngày cuối năm. Ảnh: NGÔ BÌNH
Theo Phó Giám đốc Sở LĐTB-XH TPHCM Nguyễn Văn Lâm, bên cạnh các DN gặp khó khăn phải cắt giảm lao động, vẫn còn nhiều DN có nhu cầu tuyển dụng cuối năm 2022, đầu năm 2023. Trong tháng 12, DN trong khu vực thương mại dịch vụ, chế biến công nghiệp cần tuyển 23.000-25.000 NLĐ. Nhu cầu lao động tại các DN tại Khu công nghệ cao TPHCM trong 3 tháng tới khoảng 2.400 người; DN tại các KCX-KCN cũng có nhu cầu tuyển dụng 12.661 lao động trong 6 tháng đầu năm 2023. Trung tâm Dịch vụ việc làm TPHCM đã đẩy mạnh tư vấn giới thiệu việc làm cho NLĐ, giới thiệu trực tiếp tại trung tâm và trực tuyến qua các nền tảng mạng xã hội. Đồng thời, kết nối với các tỉnh, thành tìm hiểu nhu cầu tuyển dụng ở các địa phương để tổ chức sàn giao dịch việc làm, giúp NLĐ sớm tìm được việc làm mới, ổn định cuộc sống.
Về giải pháp, Giám đốc Sở LĐTB-XH tỉnh Bình Dương Trịnh Đức Tài cho biết, sở tiếp tục nắm bắt nhu cầu lao động của các DN để kết nối cung cầu lao động; tư vấn NLĐ tận dụng cơ hội học nghề để nâng cao tay nghề, nâng tính cạnh tranh khi thị trường tuyển dụng khởi sắc trở lại.
Trong khi đó, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Cao Tiến Dũng cho biết, nếu tình hình lao động việc làm tiếp tục diễn biến theo hướng tiêu cực, tỉnh sẽ hỗ trợ NLĐ bị mất việc trong thời gian chưa tìm được công việc mới bằng nguồn ngân sách địa phương. Về lâu dài, Đồng Nai sẽ đẩy nhanh tiến độ triển khai công trình, dự án trọng điểm nhằm thu hút nhà đầu tư, giải quyết việc làm cho NLĐ.
Ấm lòng công nhân
Về tình hình chăm lo đời sống NLĐ trong dịp Tết Quý Mão 2023, Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Ngọ Duy Hiểu thông tin, các cấp công đoàn sẽ tiếp tục triển khai chương trình “Tết sum vầy - Xuân gắn kết” với nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa như tổ chức phương tiện đưa, đón miễn phí hoặc hỗ trợ toàn bộ, một phần chi phí phương tiện để đoàn viên, NLĐ về quê đón tết cũng như khi trở lại làm việc; thăm hỏi, động viên NLĐ không có điều kiện về quê đón tết; chúc tết 15.000 NLĐ hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, mỗi suất quà và tiền trị giá 1,3 triệu đồng; hỗ trợ khoảng 1 triệu NLĐ hoàn cảnh khó khăn (500.000 đồng/người) từ nguồn tài chính công đoàn.
Để hỗ trợ NLĐ gặp khó khăn trong các tháng đầu năm 2023, Tổng LĐLĐ Việt Nam đề nghị Chính phủ nghiên cứu ban hành chính sách mới để hỗ trợ kịp thời, sát thực tế với NLĐ ở 3 mức độ: bị mất việc, tạm hoãn hợp đồng, giảm giờ làm, nhất là khi Tết Nguyên đán cận kề. Theo đó, có thể ban hành thêm gói hỗ trợ cho NLĐ tương tự các chính sách hỗ trợ NLĐ gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.
Đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, cần trích quỹ bảo hiểm thất nghiệp (đang kết dư khoảng 55.570 tỷ đồng) để hỗ trợ NLĐ bị mất việc. Còn theo bà Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động xã hội, trước mắt, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ kịp thời cho NLĐ bị mất việc, tạm hoãn hợp đồng, giảm giờ làm… Trong đó có gói hỗ trợ cấp thiết cho NLĐ bị mất việc, giảm việc khi tết đang cận kề.
Hoạt động của các địa phương
Tại TPHCM, Phó Chủ tịch Thường trực LĐLĐ TPHCM Trần Đoàn Trung cho biết, nguồn kinh phí chăm lo tết cho đoàn viên, NLĐ là khoảng 140 tỷ đồng. Trọng tâm là chăm lo 10.000 hộ gia đình công nhân hoàn cảnh khó khăn, không có điều kiện về quê đón tết, mức hỗ trợ 1 triệu đồng/hộ; tặng 30.000-35.000 vé xe, tàu hỏa, vé máy bay cho NLĐ.
Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên công nhân TPHCM tổ chức các chuyến xe đưa hơn 1.500 thanh niên công nhân có hoàn cảnh khó khăn về quê đón tết.
Trung ương Đoàn và Công ty TNHH Nước giải khát Suntory PepsiCo Việt Nam dành tặng 556 vé máy bay khứ hồi, 3.600 vé xe khứ hồi và các phần quà ý nghĩa cho hơn 4.000 sinh viên, thanh niên công nhân, NLĐ xa nhà có hoàn cảnh khó khăn.
Tại Quảng Nam, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Quảng Nam Phan Xuân Quang cho biết, sẽ chăm lo tết cho 13.000 đoàn viên, NLĐ với kinh phí trên 7 tỷ đồng.
Tại Đồng Nai, LĐLĐ tỉnh dự kiến phân bổ quà tết từ nguồn lực của UBND tỉnh tới 60.000 NLĐ trị giá 500.000 đồng/người; đề nghị Tổng LĐLĐ Việt Nam hỗ trợ 70.000 NLĐ với mức 500.000 đồng/người; khoảng 150.000 NLĐ hưởng hỗ trợ từ tài chính công đoàn với phần quà 1 triệu đồng/người.
Tỉnh Bình Dương sẽ tăng mức hỗ trợ công nhân, NLĐ hoàn cảnh khó khăn, trong đó những người không có điều kiện về quê dịp tết sẽ nhận 1 triệu đồng/người, gấp đôi so với năm trước. Tổng kinh phí dự chi gần 215 tỷ đồng, riêng kinh phí chăm lo cho NLĐ ở lại đón tết gần 28 tỷ đồng.
Tại Long An, LĐLĐ tỉnh tặng 30.000 suất quà (trị giá 500.000-800.000 đồng/suất) cho NLĐ có hoàn cảnh khó khăn.
Tại Tiền Giang, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Tiền Giang Lê Minh Hùng cho biết, LĐLĐ tỉnh đang khẩn trương triển khai các hoạt động thiết thực chăm lo đời sống cho khoảng 133.000 đoàn viên, NLĐ.
Tại TP Cần Thơ, theo bà Lê Thị Sương Mai, Chủ tịch LĐLĐ TP Cần Thơ, công đoàn sẽ hỗ trợ 8.500 đoàn viên, NLĐ có hoàn cảnh khó khăn với mức 500.000 đồng/người.
Tại Sóc Trăng, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Sóc Trăng Nguyễn Thanh Sơn cho biết, LĐLĐ tỉnh sẽ trao 34 Mái ấm công đoàn (50 triệu đồng/căn) và gần 5.300 phần quà tết cho đoàn viên, NLĐ hoàn cảnh khó khăn.