Nhìn về triển vọng cho cả năm 2022, các chuyên gia phân tích của Chứng khoán Rồng Việt cho rằng, lợi nhuận của nhóm này sẽ thu hẹp trong năm 2022 do các cơ hội đầu tư như cổ phiếu, lãi tiền gửi đều khó khăn hơn năm 2021.
Tiền bồi thường sẽ tăng mạnh
Trong báo cáo cập nhật triển vọng cổ phiếu bảo hiểm vừa đưa ra, Chứng khoán Rồng Việt - VDSC cho rằng, doanh thu phí bảo hiểm năm 2022 trở lại với đà tăng trưởng cao sau hai năm 2020 và 2021 giảm tăng trưởng do dịch bệnh.
Chính phủ đặt mục tiêu GDP năm 2022 tăng 6-6,5% và thông thường, tăng trưởng doanh thu phí Bảo hiểm Phi nhân thọ luôn gấp đôi tăng trưởng GDP. Tuy nhiên, các biến động địa chính trị gần đây đã và đang gây nhiều hệ quả tiêu cực lên tăng trưởng kinh tế của Việt Nam, gián tiếp ảnh hưởng nhu cầu bảo hiểm trong thời gian tới. Mặc dù vậy, kỳ vọng doanh thu phí sẽ phục hồi tốt từ mức nền thấp của năm 2021.
Chính sách ưu đãi lệ phí trước bạ đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có hiệu lực từ tháng 12/2021 và kéo dài trong 6 tháng sẽ là động lực thúc đẩy tăng trưởng doanh số bán xe và phí bảo hiểm xe cơ giới.
Mặc dù vậy, Thông tư 14/2022/ TT-BTC (hiệu lực từ 28/2/2022) về bổ sung quy định về thỏa thuận thay đổi thời hạn thanh toán phí bảo hiểm/ nợ phí bảo hiểm và kéo dài thời hạn bảo hiểm đối với các khách hàng áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 theo quy định pháp luật có thể tác động lên doanh số phí bảo hiểm xe cơ giới theo chiều ngược lại.
Nghị định 97/2021/NĐ-CP về bảo hiểm cháy nổ bắt buộc có hiệu lực từ tháng 12/2021 được kỳ vọng sẽ nâng cao nhận thức rủi ro của các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, gián tiếp khuyến khích nhu cầu mua bảo hiểm cháy nổ và giảm tỷ lệ bồi thường của sản phẩm này.
Nghị định số 20/2022 NĐ-CP về bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng bổ sung quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba, tạo cơ sở tăng trưởng doanh thu cho bảo hiểm trách nhiệm hoặc bảo hiểm xây dựng (tùy theo cách phân loại của công ty bảo hiểm).
Theo thống kê của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV), tổng doanh thu phí bảo hiểm gốc phi nhân thọ 2 tháng đầu năm đạt 11.248 tỷ đồng, tăng 15,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Xem xét các yếu tố bất lợi đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam mới nổi lên gần đây, tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ có thể sẽ chậm lại trong các tháng tới và tăng trưởng cả năm có thể đạt xấp xỉ 13-14% hay 65.386 tỷ đồng.
Nguồn: VDSC.
Tuy nhiên, chi phí bồi thường có thể tăng cao hơn. Theo Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm (ISA), tỷ lệ thực bồi thường bảo hiểm gốc (không gồm dự phòng) năm 2021 là 32,8%, thấp nhất trong nhiều năm gần đây. Trong khi doanh thu phí bảo hiểm gốc phi nhân thọ năm 2021 tăng nhẹ 1,7% lên 57.609 tỷ đồng từ 56.669 tỷ đồng năm 2020, số tiền thực bồi thường bảo hiểm gốc toàn ngành trong năm đạt 18.891 tỷ đồng, giảm 10,4%.
Tỷ lệ bồi thường của các công ty niêm yết cũng thể hiện sự cải thiện mạnh trong năm 2021. Chi phí bồi thường thấp có thể là kết quả của các hoạt động kinh tế xã hội bị tạm ngưng trong thời gian giãn cách dài (5 tháng), dẫn đến ít phát sinh các sự kiện rủi ro và hoạt động yêu cầu bồi thường và giải quyết bồi thường bị trì hoãn do các hạn chế di chuyển.
Trên cơ sở các hoạt động kinh tế xã hội đã trở lại bình thường, VDSC cho rằng nhiều khả năng chi phí bồi thường sẽ tăng mạnh trở lại trong năm 2022. Dựa trên các giả định về tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm gốc 13,5% và tỷ lệ thực bồi thường bảo hiểm gốc tương đương mức trung bình giai đoạn 2014 – 2019 trước dịch bệnh là 38,9%, ước tính số tiền thực bồi thường bảo hiểm gốc toàn ngành có thể tăng mạnh 34,6% lên 25.435 tỷ đồng.
Nhiều yếu tố khiến lợi nhuận suy giảm
Tổng hợp kế hoạch kinh doanh năm 2022 của các công ty bảo hiểm phi nhân thọ niêm yết đã công bố đến thời điểm hiện tại, đa phần các doanh nghiệp đều kỳ vọng tăng trưởng khả quan về doanh thu phí bảo hiểm nhưng thận trọng về lợi nhuận với các kế hoạch lợi nhuận tăng trưởng âm hoặc tăng trưởng dương nhưng tốc độ tăng thấp hơn doanh thu phí bảo hiểm gốc.
Ngoài nguyên nhân về tỷ lệ bồi thường sẽ trở lại mức bình thường từ mức thấp đột biến của năm 2021, việc khởi động lại các chương trình hỗ trợ kinh doanh sau một năm cắt giảm cũng sẽ tác động khiến chi phí bán hàng tăng mạnh. Lợi nhuận gộp từ kinh doanh bảo hiểm, theo đó, có thể sẽ thu hẹp.
Nguồn: VDSC.
Đối với nguồn thu từ đầu tư thường chiếm hơn 70% lợi nhuận của các công ty bảo hiểm, lãi cao từ hiện thực hóa lợi nhuận đầu tư cổ phiếu và hoàn nhập dự phòng giảm giá đầu tư như năm 2021 sẽ không lặp lại, căn cứ vào bối cảnh thị trường cổ phiếu ảm đạm trong năm nay.
Lãi suất tiền gửi ngân hàng sẽ chỉ tăng nhẹ 30-50 điểm cơ bản với các kỳ hạn dưới 1 năm kỳ hạn gửi tiền phổ biến của các công ty bảo hiểm phi nhân thọ theo định hướng hỗ trợ phục hồi kinh tế của Chính phủ trong khi quy mô tiền gửi sẽ tăng tương ứng với quy mô phí bảo hiểm (13-14%). Mức tăng về lợi nhuận từ tiền gửi sẽ không đủ lớn để bù đắp cho phần giảm của lợi nhuận từ cổ phiếu. Do đó, lợi nhuận đầu tư cũng sẽ suy giảm trong năm nay.
