Theo thống kê của Navigos, trong quý 2-2020, các lĩnh vực đã phục hồi và có dấu hiệu trên đà phục hồi (có suy giảm so với quý 1-2020 nhưng tỷ lệ thấp) hầu hết đều thuộc mảng dịch vụ cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, các mảng dịch vụ cho doanh nghiệp vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi, thậm chí các ngành trong mảng này đều thuộc nhóm có nhu cầu tuyển dụng giảm mạnh nhất so với quý 1-2020.
Theo đó, ngành thể hiện sự phục hồi rõ rệt nhất, có tăng trưởng dương, là du lịch - nhà hàng, với nhu cầu tăng đến 11%. Tiếp theo, 3 ngành có dấu hiệu đang trên đà phục hồi, tỷ lệ tăng trưởng dao động trên dưới 10% lần lượt là các ngành: tài chính - ngân hàng; chăm sóc sức khỏe và khoa học cuộc sống; bất động sản.
Bên cạnh đó, 3 ngành giảm nhiều nhất trong nhu cầu tuyển dụng, tỷ lệ giảm mạnh khi so với quý 1-2020 lần lượt là: Dịch vụ vận tải, giảm 58%; Truyền thông - Quảng cáo, giảm 58%; Bán hàng - Marketing cho doanh nghiệp sản xuất, giảm 38%.
Dệt xuất khẩu tại Tổng công ty Phong Phú. Ảnh: CAO THĂNG Trong quý 2-2020, nhu cầu tuyển dụng các vị trí quản lý cấp trung và cấp quản lý của ngành may mặc tăng nhẹ, hầu hết đến từ các nhà máy dệt may có vốn đầu tư nước ngoài, như Hàn Quốc và Mỹ. Bên cạnh đó, trong quý 2-2020, các nhà máy gia công những đơn hàng quần áo phân khúc siêu thị, giá rẻ đã phục hồi hoạt động sản xuất về trạng thái bình thường nhờ bắt đầu nhận được các đơn đặt hàng trở lại, đáng kể đến là các nhà máy gia công các đơn hàng cho các hãng bán lė hàng đầu của Mỹ.
Cơ hội việc làm ở các lĩnh vực sản xuất mũi nhọn
Theo đánh giá của Navigos, sau khi hiệp định thương mại Việt Nam – EU (EVFTA), có hiệu lực và các nước mở cửa biên giới trở lại, tiềm năng sẽ xuất hiện nhiều cơ hội việc làm cho người lao động do các làn sóng đầu tư vào các ngành sản xuất mũi nhọn tại Việt Nam. Theo đó, ngành dệt may - da giày, do được hưởng nhiều quy chế ưu đãi nên Việt Nam sẽ trở thành điểm đầu tư lý tưởng của doanh nghiệp nước ngoài từ châu Á, châu Âu, châu Mỹ. Hiệp định EVFTA cũng là động lực thúc đẩy ngành nông nghiệp xuất khẩu mạnh mẽ hơn.
Đối với ngành điện tử, quý 2-2020 ghi nhận một số doanh nghiệp đã tái khởi động kế hoạch dịch chuyển các dự án nhà máy mới từ châu Á sang Việt Nam, khiến nhu cầu tuyển dụng trong lĩnh vực này cũng bắt đầu “tăng nhiệt" nhẹ. Các doanh nghiệp đã và đang có kế hoạch đầu tư và triển khai các dự án mới trong ngành điện tử, ô tô tại các thành phố công nghiệp ở Hà Nam, Hải Phòng, Hải Dương. Ngành công nghiệp phụ trợ hứa hẹn cũng sẽ “lên ngôi" khi được chú trọng thu hút nguồn vốn nước ngoài FDI nhiều hơn từ các nước châu Âu và trong khu vực.
Nhu cầu tuyển dụng ngành năng lượng tăng trưởng nhanh
Trong quý 2-2020, Navigos Search ghi nhận nhu cầu tuyển dụng mảng năng lượng tăng mạnh, đặc biệt là lĩnh vực điện gió và điện mặt trời. Nguyên nhân là nhu cầu sử dụng năng lượng nói chung và điện nói riêng, đồng thời là sự tác động từ chính sách quy hoạch và phát triển năng lượng tái tạo của Chính phủ. Dự kiến nhu cầu tuyển dụng sẽ tiếp tục tăng mạnh từ nay đến cuối năm 2020.
Doanh nghiệp giới thiệu hệ thống điện mặt trời mái nhàVề yêu cầu tuyển dụng, do các dự án đều có sự tham gia của các đối tác nước ngoài nên nhà tuyển dụng yêu cầu khá khắt khe về chuyên môn, đồng thời yêu cầu khả năng tiếng Anh tốt, nhất là đối với các vị trí quản lý.
Theo Navigos Search, ngành năng lượng Việt Nam đang thu hút chuyên gia người Việt hồi hương lẫn chuyên gia nước ngoài. Đang có xu hướng dịch chuyển của nhiều chuyên gia nước ngoài trong mảng năng lượng, họ tìm kiếm các cơ hội được làm việc tại Việt Nam. Bên cạnh đó, các chuyên gia, kỹ sư cao cấp Việt Nam đang làm việc tại các dự án nước ngoài cũng thể hiện mong muốn quay về Việt Nam mặc dù thu nhập có thể thấp hơn, nhiều chuyên gia đã không tiếp tục gia hạn hợp đồng làm việc tại nước ngoài và sẵn sàng đón nhận các cơ hội việc làm tại quê nhà.
Đối với ngành bán lẻ, sức tiêu thụ chậm lại và lượng khách hàng giảm mạnh trong quý 2-2020 dẫn đến tình trạng tồn kho (đặc biệt là ngành thời trang, mỹ phẩm và dịch vụ ăn uống). Từ đó, kế hoạch kinh doanh và doanh thu chịu nhiều ảnh hưởng nên doanh nghiệp buộc phải cắt giảm các chi phí đến mức tối đa (bao gồm chi phí tuyển dụng). Đồng thời, nhiều doanh nghiệp buộc phải cơ cấu lại bộ máy tổ chức nên đã phải cắt giảm nhân viên, hoặc đề nghị nhân viên kiêm nhiệm thêm công việc của các vị trí khác thay vì tuyển thêm người mới để phụ trách. Đối với người lao động, các cơ hội việc làm trong ngành cũng rất hạn chế trong thời điểm này.
Doanh nghiệp Nhật vẫn chọn Việt Nam là “miền đất hứa”
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều chuyên gia cấp cao người Nhật hiện giữ vị trí chủ chốt trong nhà máy chưa có điều kiện sang Việt Nam, dẫn đến việc ra quyết định tuyển dụng cho một số vị trí cũng bị trì hoãn theo. Trong bối cảnh sản xuất và kinh doanh khó khăn, một số công ty đang áp dụng chính sách giảm giờ làm, giảm lương hoặc điều chỉnh lại nhân sự. Trong bối cảnh này, rất ít các công ty Nhật có kế hoạch mở rộng mà chỉ tập trung duy trì bộ máy nhân sự, chỉ tuyển dụng thay thế khi có phát sinh.
Tuy nhiên, Navigos Group đánh giá, dự kiến trong quý 4-2020, sẽ có những sự biến động rõ rệt trong dịch chuyển đầu tư. Đặc biệt, từ nửa cuối năm 2020, sẽ có rất nhiều nhà đầu tư Nhật Bản chuyển nhà máy từ nước khác sang Việt Nam, chọn Việt Nam là “miền đất hứa”. Từ đó, sẽ có ảnh hưởng lớn đến nhu cầu tuyển dụng của một số doanh nghiệp Nhật Bản.
Trong khi đó, các dự án giáo dục đã “ấm" dần, thị trường nhân lực ngành giáo dục đang ấm lại so với giai đoạn tháng 3, tháng 4 và tháng 5-2020. Sự thay đối rõ rệt nhất có thể nhìn thấy thông qua nhu cầu tuyển dụng ở các dự án mới trong mảng giáo dục về thiết lập hệ thống các trường quốc tế mới, các trường song ngữ ở phân khúc tầm trung trở lên. Mặc dù nhu cầu tuyển dụng vẫn ổn định nhưng khả năng sự cạnh tranh sẽ tăng cao hơn đối với ứng viên khi tìm việc trong lĩnh vực giáo dục, do doanh nghiệp bắt đầu có những tiêu chí tuyển dụng kỹ lưỡng hơn và cẩn thận hơn trong việc lựa chọn ứng viên phù hợp.
Theo đó, do nhiều doanh nghiệp vẫn chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nên nhà tuyến dụng vẫn ưu tiên tìm được nhân tài chất lượng và có “ngân sách lương" hợp lý. Đồng thời, doanh nghiệp cũng kỳ vọng các ứng viên phải có tư duy chiến lược nhằm đề xuất được những kế hoạch phù hợp giúp doanh nghiệp phát triển trong trạng thái “bình thường mới".
