PHÓNG VIÊN: - Qua sự việc chuyến bay VN0054 mang 16 ca dương tính với Covid-19, trong đó phần lớn là khách nước ngoài vào Việt Nam, ông đánh giá như thế nào về khả năng lây nhiễm qua đường hàng không?
Ông TRẦN HỮU MINH: - Hàng không là một trong những phương tiện giao thông có nguy cơ lây lan dịch bệnh khá cao, do môi trường khép kín, virus dễ phát tán. Máy bay có khối lượng vận tải hành khách càng lớn, thời gian bay càng dài nguy cơ lây lan dịch bệnh càng cao.
Hơn nữa, việc duy trì nhu cầu đi lại giữa các vùng miền, các quốc gia trong thời điểm dịch bệnh diễn biến phức tạp dịch bệnh càng dễ phát tán. Trong khi đó, các hãng hàng không rất khó kiểm soát được hành trình của khách trước khi lên máy bay.
Đó cũng chính là những lý do ngoài việc các hãng chủ động các biện pháp phòng ngừa lây lan, Chính phủ, các bộ ngành đặc biệt chú ý đến công tác phòng chống dịch tại các cảng hàng không, sân bay trong cả nước.
- Việc một số hành khách nhiễm Covid -19 vẫn lọt qua sự kiểm tra, liệu có lỗ hổng nào trong kiểm soát dịch bệnh tại các cảng hàng không?
- Tìm hiểu về cơ chế lây lan của Covid-19, chúng ta sẽ biết việc lây nhiễm xảy ra khá dễ dàng giữa những hành khách có tiếp xúc trực tiếp hoặc tiếp xúc gần. Các hãng hàng không đã có nhiều giải pháp như khử trùng máy bay, hạn chế một số dịch vụ trên không, cả hành khách và phi hành đoàn sử dụng khẩu trang...
Tuy nhiên, các hãng không đủ năng lực để phát hiện hành khách nhiễm bệnh, đó là việc của các cơ quan chức năng. Tại các cảng hàng không, nếu hành khách không bị sốt các máy đo thân nhiệt cũng không phát hiện được và hành khách có thể lọt qua dễ dàng.
Do đó, các cảng hàng không đã tăng cường kiểm soát hành khách bằng việc khai báo y tế. Tuy nhiên, việc khai báo này lại phụ thuộc vào sự trung thực của hành khách. Bên cạnh đa số hành khách có ý thức tốt, có trách nhiệm với cộng đồng, vẫn có hành khách ý thức kém, có những trường hợp gian dối trong khai báo nên cũng khó phát hiện được.
Về vấn đề này chúng ta phải hoàn thiện hành lang pháp lý, chế tài xử phạt đối với các trường hợp cố tình khai gian dối gây hậu quả nghiêm trọng. Trước mắt, tăng cường kiểm soát để không lọt hành khách nhiễm Covid-19 qua các cảng hàng không, vì nếu để lọt, sự việc trở nên rất phức tạp khi chúng ta khó kiểm soát được hành trình của họ.
Việc truy tìm các hành khách trong chuyến bay VN0054 vừa qua là thí dụ, họ đi nhiều nơi, gặp nhiều người, có những hành khách nhiều ngày sau chúng ta mới liên lạc được để yêu cầu thực hiện các biện pháp phòng dịch.
- Theo ông, làm thế nào để phòng ngừa dịch bệnh lây lan qua đường hàng không triệt để hơn nữa?
- Hiện đã có hơn 100 quốc gia có dịch Covid-19. Với cơ chế lây lan của dịch này, nếu muốn ngăn ngừa triệt để chỉ có cách dừng tất cả đường bay đến nơi có dịch. Nhưng biện pháp này không khả thi vì ảnh hưởng đến rất nhiều vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội khác. Chúng ta vẫn cần phải duy trì cầu nối hàng không giữa Việt Nam và các quốc gia, các châu lục.
Theo tôi, chúng ta nên thực hiện các giải pháp mềm nhưng hiệu quả cao. Thí dụ, châu Âu đang là điểm nóng, Chính phủ tạm dừng miễn thị thực với một số nước, các hãng hàng không giảm tần suất chuyến bay đến châu lục này. Tôi tin rằng, Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch sẽ căn cứ vào tình hình thực tế để đưa ra các biện pháp phù hợp theo mỗi giai đoạn.
Tuy nhiên, rút kinh nghiệm các vụ việc đã xảy ra, tại các cảng hàng không, sân bay, các cơ quan chức năng cần tăng cường hơn nữa việc kiểm soát thân nhiệt hành khách, bố trí cho khách đi hàng một, giãn cách qua quáy quét thân nhiệt để có kết quả chính xác.
Bên cạnh đó, cần thực hiện nghiêm túc việc khai báo y tế với từng hành khách, không để lọt hành khách nào chưa khai báo y tế được nhập cảnh. Các cảng hàng không cũng cần liên tục khử trùng các khu vực có nguy cơ cao, trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ cho nhân viên trực tiếp phục vụ hành khách, sẵn sàng các phương án phân luồng, cách ly hành khách nghi nhiễm.
Về phía các hãng, việc khử trùng tất cả chuyến bay quốc tế, đo thân nhiệt tất cả hành khách trước khi lên máy bay cũng là biện pháp cần duy trì. Ủy ban ATGT Quốc gia cũng đã khuyến cáo tất cả hành khách tự bảo vệ mình, hạn chế đi lại, chỉ thực hiện các chuyến bay khi có việc thực sự cần thiết. Có như vậy, việc lây lan dịch Covid-19 qua đường hàng không mới có thể được hạn chế đến mức thấp nhất.
- Xin cảm ơn ông.
