Gắn làng nghề với du lịch

Bên cạnh lợi ích về kinh tế, làng nghề truyền thống còn là nơi lưu giữ, bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc đặc trưng. Song tác động mạnh mẽ bởi cơn lốc đô thị hóa khiến đầu ra các sản phẩm thủ công truyền thống ngày càng thu hẹp, nhiều hộ sản xuất dẫu rất quyến luyến với nghề nghiệp tổ tiên bao đời gây dựng để lại cũng đành dứt bỏ, chuyển sang học và làm nghề khác để mưu sinh. Trong khi số nghệ nhân và những người thợ khéo tay còn lại chỉ đếm trên đầu ngón tay, lớp thanh niên ở các làng nghề lại không mặn mà với nghề cha truyền con nối.

Họ muốn thoát ly và tìm một nghề khác thức thời hơn. Cùng với đó là khả năng cải tiến mẫu mã kém, mức độ nhạy cảm với thị hiếu tiêu dùng không cao đã khiến việc duy trì, phát triển các làng nghề truyền thống rất khó khăn, chật vật.

Đứng trước thực trạng này, một số làng nghề ở Thừa Thiên - Huế và Quảng Nam đã nỗ lực đa dạng hóa sản phẩm thủ công truyền thống gắn với hoạt động du lịch. Đó là khách du lịch, nhất là du khách nước ngoài được tham gia trực tiếp các công đoạn tạo ra một sản phẩm thủ công truyền thống, với sự hướng dẫn tận tình từ các nghệ nhân làng nghề.

Qua đó, du khách không chỉ có cơ hội khám phá tầng sâu văn hóa các làng nghề mà còn mang về nước làm quà cho người thân, bạn bè những sản phẩm thủ công Việt Nam do chính họ làm ra. Đặc biệt, 2 năm 1 lần vào những năm lẻ, các làng nghề truyền thống ở miền Trung và cả nước lại tuyển chọn những nghệ nhân tiêu biểu hội ngộ về cố đô Huế làm Lễ tế Tổ Bách nghệ nhằm tỏ lòng tri ân các bậc tiền nhân đã sản sinh ra làng nghề truyền thống lâu đời.

Tiếp đó, các nghệ nhân cùng nhau biểu diễn những ngón nghề gia truyền tuyệt kỹ, chia sẻ kinh nghiệm trong việc liên kết gắn các sản phẩm nghề truyền thống với du lịch, với thị trường tiêu thụ trong nước và quốc tế. Cũng ở đó, các nghệ nhân có thêm cơ hội tiếp xúc với các tổ chức, chuyên gia du lịch, từ đó nắm bắt thị hiếu du khách, tạo ra những sản phẩm du lịch đậm đà giá trị văn hóa địa phương và phù hợp với mọi du khách.

Trang nghiêm tế Tổ Bách nghệ tại Festival nghề truyền thống Huế.

Du khách nước ngoài chọn mua sản phẩm thủ công miền Trung.

Nghệ nhân Lê Văn Kinh làm đắm say lòng du khách với ngón nghề thêu gia truyền tuyệt kỹ.

Du khách thích thú khi tự tay se hương.

Nghề làm đèn lồng ở Hội An.

Vẻ đẹp mộc mạc nghề hoa giấy Thanh Tiên.

Nghệ nhân Nguyễn Văn Sinh của làng nghề đúc đồng Phương Đúc bên quả chuông đồng lớn nhất Đông Nam Á do ông trực tiếp thực hiện.

Làng nghề đan lát Bao La được hồi sinh nhờ biết tạo ra những sản phẩm lưu niệm mây tre đan đặc trưng phục vụ khách du lịch.

Chằm nón truyền thống ở Huế.