Giá xăng dầu tăng từ những tác động khách quan của tình hình thế giới là điều bất đắc dĩ. Những ảnh hưởng, khó khăn từ việc tăng giá đó đến nền kinh tế là khó tránh khỏi. Nhưng để hạ nhiệt, giảm thiểu những tác động tiêu cực rất cần làm tốt hơn vai trò quản lý Nhà nước cũng như phát huy vai trò của người đứng đầu trong chỉ đạo điều hành.
Đêm 10/3 rạng sáng 11/3, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội đã thành lập 4 đoàn kiểm tra, giám sát để xử lý thông tin phản ánh về một số cây xăng trên địa bàn thành phố Hà Nội có dấu hiệu ngừng bán hàng, găm giá và đã phát hiện 1 cửa hàng bán lẻ xăng dầu thuộc Công ty TNHH tập đoàn Nhật Thu tại xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất Hà Nội có hành vi ngừng bán hàng sai qui định, bị phạt tiền 15 triệu đồng.
Trong ngày, Đội Quản lý thị trường số 3 (Cục Quản lý thị trường tỉnh Lâm Đồng) cũng đã ra quyết định xử phạt Công ty TNHH Trang Phước Lộc (thôn Phú Hiệp 3, xã Gia Hiệp, huyện Di Linh) về hành vi sai phạm tương tự. Khi người dân đến cửa hàng xăng dầu Trang Phước Lộc để mua dầu về tưới cà phê thì được trả lời dầu đã hết và gọi điện báo với cơ quan chức năng. Cơ quan Quản lý thị trường kiểm tra thì phát hiện số dầu trong bồn chứa lên đến 5.733 lít.
Trên đây chỉ là hai ví dụ nhỏ về việc xử lý những hành vi tiêu cực, trục lợi từ việc tăng giá xăng dầu, một hiện tượng đã trở thành “vấn nạn”trước tình hình giá xăng dầu liên tục tăng thời gian qua. Có thể còn nhiều sai phạm khác tới đây tiếp tục được làm rõ, xử lý nghiêm minh nhưng qua đó phần nào thể hiện những chuyển động tích cực nhằm không để những kẻ “tát nước theo mưa”, “đục nước béo cò” xung quanh tăng giá xăng dầu.
Sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ trưởng Bộ Công Thương xung quanh vấn đề tăng giá xăng dầu thời gian gần đây cho thấy quyết tâm làm minh bạch thị trường. Ngày 8/3 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ thị số 1155/CT-TTTN về tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh xăng dầu với 5 giải pháp, nhấn mạnh xử lý các sai phạm. Đặc biệt, trước tình hình khó khăn về nguồn cung và giá xăng dầu biến động mạnh như hiện nay, nếu các cửa hàng bán lẻ xăng dầu hoặc các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu có dấu hiệu ngưng hoặc hạn chế bán hàng mà không có lý do chính đáng sẽ bị xem xét đình chỉ hoặc tước Giấy xác nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu theo quy định.
Không chỉ đề cập các giải pháp xử lý sai phạm, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng chủ động đề ra các giải pháp mang tính căn cơ, chiến lược hơn để giải bài toán giá xăng dầu.
Trong một văn bản chỉ đạo Vụ Thị trường trong nước và Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên giao Vụ Thị trường trong nước quản lý, theo dõi sát diễn biến thị trường, thường xuyên cập nhật, báo cáo Bộ trưởng và xem xét đề nghị sửa đổi là Nghị định 83/2014 và Nghị định 95/2021 về kinh doanh xăng dầu. Đặc biệt nghị định số 95 được yêu cầu sửa đổi chỉ sau hơn 2 tháng có hiệu lực, cho thấy Bộ trưởng Công Thương rất bám sát đòi hỏi của thực tiễn, với mục tiêu là “để nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước và giải quyết một số bất cập xảy ra trong thời gian qua.
Trước tình hình nhiều nơi “kêu thiếu xăng dầu”, nhiều đoàn thanh tra đã được Bộ Công Thương lập để thanh tra hơn 30 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu. Bộ Công Thương cũng đã báo cáo Chính phủ để điều hành giá xăng dầu linh hoạt hơn theo thị trường, không nhất thiết theo 10 ngày, đồng thời thanh tra, kiểm tra, đơn vị nào 6 tháng không nhập khẩu, kinh doanh theo đúng chức năng sẽ rút phép.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng đã phản hồi ý kiến người dân phản ánh hiện tượng có thông tin bịa đặt, kích động rằng xăng dầu tăng giá lên 40.000 đồng/lít. Ông Diên cũng đề nghị người dân cần cập nhật thông tin chính thống từ báo chí và không nghe những thông tin, đồn đoán thiếu căn cứ.
Những hiện tượng tiêu cực từ tăng giá xăng dầu như cửa hàng xăng dầu nghỉ bán, găm hàng chờ tăng giá; người dân xếp hàng, mang can dự trữ xăng trước giờ tăng giá…có nguyên nhân từ lỗ hổng trong quản lý; từ việc thực hiện không nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ và các bộ ngành ở nhiều địa phương.
Vì vậy, những chỉ đạo quyết liệt và sự thực hiện nghiêm túc nêu trên về xử lý các cửa hàng sai phạm ở Hà Nội, Lâm Đồng; sự ủng hộ của người dân, cung cấp kịp thời thông tin cho cơ quan chức năng hay những giải pháp tổng thể như của ngành công thương đề xuất vừa qua là hết sức cần thiết.
Giải bài toán giá xăng dầu tăng, hạ nhiệt, giảm thiểu những tác động tiêu cực cần sự chung tay của nhiều cấp, nhiều ngành nhưng trước hết cần những người đứng đầu hành động quyết liệt.
