Giảm áp lực đối với tổ chức tín dụng
Bên cạnh các biện pháp DN phát hành TP đã thực hiện, như mua lại TP trước thời hạn (khoảng 147.000 tỷ đồng trong 10 tháng năm 2022), hoặc thỏa thuận hoán đổi TP lấy nhà ở của dự án với mức chiết khấu hấp dẫn (40-50% giá bán cũ), hay đàm phán gia hạn kỳ hạn của TP, HoREA đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét, cho phép gia hạn kỳ hạn của TP thêm 1 năm để giảm áp lực và tăng niềm tin cho thị trường TP.
HoREA kiến nghị cho phép nhà đầu tư (NĐT) cá nhân không phải là NĐT chứng khoán chuyên nghiệp được đầu tư, mua TPDN riêng lẻ với tỷ lệ nhất định thông qua ủy thác công ty chứng khoán, đại lý phát hành có năng lực, bằng các hợp đồng thương mại để đầu tư TP theo quy định, đồng thời NĐT cá nhân mua TP phải có văn bản cam kết đã hiểu rõ và tự chịu trách nhiệm về đầu tư TPDN riêng lẻ theo quy định tại Khoản 6 Điều 1 NĐ65.
Bên cạnh đó, cho phép Công ty Quản lý tài sản các tổ chức tín dụng (VAMC) và ngân hàng thương mại (NHTM) mua lại TPDN. Tuy nhiên, Chính phủ có ý kiến cho phép các tổ chức này mua lại TPDN sẽ làm tăng niềm tin cho thị trường TP và các NĐT. HoREA hoan nghênh Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi NĐ65 theo hướng chỉ quy định NĐT mua TP phải là NĐT chứng khoán chuyên nghiệp có số dư tài khoản 2 tỷ đồng liên tục trong 90 ngày (thay vì 180 ngày như quy định hiện hành).
HoREA đề nghị khẩn trương xử lý một số khó khăn, vướng mắc của thị trường TPDN riêng lẻ. Cụ thể, về dài hạn đề nghị Bộ Tài chính xem xét sửa đổi Luật Chứng khoán 2019 để xây dựng hoàn thiện thị trường TPDN song hành với thị trường chứng khoán, trở thành kênh huy động vốn xã hội hóa hàng đầu của nền kinh tế, phấn đấu đạt 50% GDP vào năm 2025 và 60% GDP vào năm 2030.
Việc này cũng nhằm chia sẻ, làm giảm bớt áp lực, giúp các tổ chức tín dụng trở về chức năng chủ yếu là cung ứng vốn lưu động cho nền kinh tế và chỉ nên sử dụng tối đa không quá 30% nguồn vốn huy động ngắn hạn (tiền gửi tiết kiệm) để cho vay trung hạn, dài hạn theo lộ trình hạn chế dần tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro như chứng khoán, BĐS của NHNN.
Tăng niềm tin cho thị trường TPDN
Hiện khối lượng TP đáo hạn đến 31-12-2022 khoảng 21.650 tỷ đồng, năm 2023 khoảng 119.000 tỷ đồng và năm 2024 khoảng 112.000 tỷ đồng. Vì thế, HoREA đề nghị có giải pháp để xử lý khối lượng TP đáo hạn của tháng 12-2022 và năm 2023. Do vậy, HoREA đề nghị một số giải pháp xử lý những khó khăn, vướng mắc của thị trường TPDN riêng lẻ, như sau:
Thứ nhất, đề nghị các DN BĐS tiếp tục cố gắng tối đa để thực hiện mua lại TP trước thời hạn (trong 11 tháng năm 2022, các DN đã mua lại 160.653 tỷ đồng), hoặc thỏa thuận hoán đổi TP lấy nhà ở của dự án với mức chiết khấu lên đến 40-50% giá bán, hoặc đàm phán gia hạn kỳ hạn của TP, hay chuyển đổi TP sang cổ phiếu.
Thứ hai, Bộ Tài chính cho biết nguồn vốn đầu tư công bằng ngân sách nhà nước năm 2022 Chính phủ đã phân bổ cho các bộ, ngành và địa phương tính đến ngày 30-11-2022 vẫn chưa giải ngân khoảng 212.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 38,5% tổng vốn đầu tư công năm 2022 Chính phủ đã phân bổ.
Do vậy đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ và cơ quan có thẩm quyền xem xét giải pháp có thể sử dụng một phần nguồn vốn đầu tư công đã được Chính phủ phân bổ nhưng các bộ, ngành, địa phương chưa giải ngân (đang gửi tại Kho bạc Nhà nước hoặc NHTM với lãi suất thấp), để Nhà nước mua lại khối lượng TPDN đáo hạn của tháng 12-2022 và 6 tháng đầu năm 2023 (có lãi suất cao hơn rất nhiều), vừa hỗ trợ ổn định thị trường TP, vừa hỗ trợ DN có thời gian điều chỉnh kinh doanh và kế hoạch tài chính; đồng thời nâng đỡ niềm tin thị trường, và từng quý có đánh giá kết quả thực hiện để điều chỉnh phù hợp.
Thứ ba, HoREA đề nghị tiêu chí TPDN được vốn nhà nước mua lại là “TP phát hành lần đầu”, “TP có tài sản đảm bảo định giá chuẩn”. Bởi lẽ, không DN nào dám bội tín với Nhà nước, và tiền người dân bán lại TPDN được đưa vào lưu thông sẽ có lợi cho nền kinh tế, góp phần tăng niềm tin cho các NĐT nước ngoài nhằm tiếp tục thu hút dòng vốn ngoại đầu tư trở lại vào nước ta.
Thứ tư, đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung NĐ65 theo hướng tạm hoãn đến hết năm 2023 chưa áp dụng quy định “NĐT mua TPDN phát hành riêng lẻ là NĐT chứng khoán chuyên nghiệp, phải đảm bảo danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do NĐT nắm giữ tối thiểu 2 tỷ đồng được xác định bằng giá trị thị trường bình quân theo ngày của danh mục chứng khoán, trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề trước ngày xác định tư cách NĐT chứng khoán chuyên nghiệp, không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ và giá trị chứng khoán thực hiện giao dịch mua bán lại”.
Bởi việc xác định NĐT chứng khoán chuyên nghiệp tại điểm này có giá trị trong vòng 3 tháng kể từ ngày được xác nhận. Đồng thời, NĐT mua TP là cá nhân phải có văn bản cam kết đã hiểu rõ và tự chịu trách nhiệm về đầu tư TPDN riêng lẻ theo quy định tại Khoản 6 Điều 1 NĐ65.
Cuối cùng, đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ cho phép gia hạn kỳ hạn của TP thêm 1 năm để giảm áp lực TP đáo hạn và tăng niềm tin cho thị trường TPDN.
HoREA đề nghị khẩn trương xử lý một số khó khăn, vướng mắc của thị trường TPDN riêng lẻ. Cụ thể, về dài hạn đề nghị Bộ Tài chính xem xét sửa đổi Luật Chứng khoán 2019 để xây dựng hoàn thiện thị trường TPDN song hành với thị trường chứng khoán, trở thành kênh huy động vốn xã hội hóa hàng đầu của nền kinh tế.
