Miễn thị thực để thu hút khách

Tháng 7- 2015, Chính phủ miễn thị thực cho công dân 5 nước Tây Âu (Anh, Pháp, Đức, Italia và Tây Ban Nha) trong vòng 1 năm, với thời hạn tạm trú không quá 15 ngày kể từ ngày nhập cảnh. Thời điểm đó, quyết định này được cho là một trong những cú huých góp phần tăng trưởng du lịch. Bởi nhờ chính sách miễn visa, lượng khách du lịch châu Âu tới Việt Nam tăng trưởng khá nhanh, nhất là các thị trường được miễn thị thực nhập cảnh.

Theo thống kê, tổng số lượt khách từ 5 quốc gia này tăng trung bình 15,4% trong vòng 12 tháng kể từ khi chính sách miễn thị thực được ban hành. Trong 4 tháng đầu năm 2017, tổng lượng khách từ 5 nước Tây Âu đạt gần 333.000 lượt, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2016. Đây là mức tăng cao đối với thị trường xa, có mức chi tiêu cao, lưu trú dài ngày. Trong đó, thị trường khách tăng nhiều nhất là Tây Ban Nha tăng 32%, tiếp đó là Đức 18%, Italia 16%, khách đến từ Pháp và Anh đều tăng 13% .

Thêm nữa, mức chi tiêu trung bình của khách du lịch đến từ các thị trường này thường cao hơn nhiều so với khách du lịch trong khu vực đi các chuyến ngắn ngày, ước tính khoảng 1.316USD/khách (gấp đôi chi tiêu trực tiếp và gián tiếp của khách du lịch đến từ các thị trường gần).

 PHÓNG VIÊN: - Một số ý kiến cho rằng việc miễn phí visa khiến ngân sách bị giảm thu đáng kể. Liệu khoản thu từ du khách có đủ bù đắp khoản thiếu hụt này, thưa ông?

Ông VŨ THẾ BÌNH: - Có phép so sánh đơn giản, trong năm đầu (2015) kể từ khi miễn thị thực cho khách 5 nước Tây Âu, Việt Nam đón 720.000 lượt khách, tăng thêm 96.000 lượt so với cùng kỳ, tổng thu từ lượng khách này là 126 triệu USD so với khoản thâm hụt từ phí thị thực ước tính khoảng 21,6 triệu USD (mức phí trung bình 30USD/người).

Tương tự, năm 2016 lượng khách 5 nước Tây Âu tăng thêm 58.000 lượt và doanh thu tăng thêm 76 triệu USD so với khoản phí thị thực giảm 2,3 triệu USD. Bên cạnh đó, khi khách tăng kéo theo doanh thu tăng, toàn bộ các dịch vụ liên quan tới du lịch cũng nhờ thế có cơ hội phát triển hơn.

- Được biết Hiệp hội Du lịch Việt Nam, Tổng cục Du lịch đã có đề xuất xin tiếp tục gia hạn và thời gian gia hạn lần này kéo dài tới 5 năm, thời gian lưu trú cũng gấp đôi là 30 ngày, thay vì 15 ngày như trước. Theo ông đó có phải là đề xuất mạnh mẽ?

- Đơn giản hóa thủ tục nhập cảnh đang là xu hướng chung trên thế giới. Theo Báo cáo về năng lực cạnh tranh du lịch toàn cầu năm 2017 của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), tỷ lệ du khách cần thị thực nhập cảnh vào điểm đến quy mô toàn thế giới giảm từ 77% năm 2008 xuống còn 58% năm 2016 (năm 2015 là 61%). Trong 2 năm qua, khoảng 85% các nước đã áp dụng các biện pháp đơn giản hóa thủ tục nhập cảnh. 

Đáng lưu ý, theo Chỉ số hạn chế nhập cảnh toàn cầu năm 2017, các nước Đức, Anh, Pháp, Italia, Tây Ban Nha thuộc nhóm 10 nước hàng đầu thế giới có công dân được miễn thị thực nhập cảnh. Trang Passport Index cũng vừa công bố danh sách bảng xếp hạng các cuốn hộ chiếu trên thế giới.

Theo đó, Đức đang có cuốn hộ chiếu quyền lực nhất thế giới, với 157 quốc gia và vùng lãnh thổ chấp nhận công dân nước này nhập cảnh không cần xin visa. Pháp, Tây Ban Nha, Anh đứng thứ 3 trong danh sách này được 155 nước, vùng lãnh thổ miễn visa cho công dân của mình. Italia đứng thứ 4 trong bảng xếp hạng khi công dân của họ có thể tới 154 quốc gia, vùng lãnh thổ không cần visa.

Kéo dài thời gian thực hiện lên 5 năm, thay vì quyết định theo từng năm như hiện tại, đồng thời kiến nghị kéo dài thời gian miễn thị thực cho khách Tây Âu lên gấp đôi là 30 ngày vì nhiều du khách đến từ những thị trường xa này có nhu cầu đi du lịch dài ngày ở Việt Nam. Đó cũng chính là một trong những mục tiêu của ngành du lịch Việt Nam hướng tới (nhóm khách lưu trú dài ngày và có mức chi tiêu cao) thay vì số lượng đông mà lưu trú ngắn ngày, chi tiêu giới hạn. Thời gian 5 năm còn thể hiện sự ổn định trong chính sách giúp doanh nghiệp có thể chủ động xây dựng, quảng bá sản phẩm để chào bán cho khách.

Việc triển khai cấp visa điện tử hiện nay đã tạo điều kiện thuận lợi cho công dân 40 quốc gia xin visa vào Việt Nam. Nhưng điều đó không đủ. Đối với các quốc gia phát triển du lịch, chính sách miễn thị thực luôn là vũ khí cạnh tranh để thu hút khách.

- Liệu có khả năng chính sách này sẽ không tiếp tục được áp dụng nữa, thưa ông?

- Những ngày qua, các đơn vị lữ hành rất nóng lòng trông chờ Chính phủ tiếp tục chính sách miễn giảm visa cho du khách các nước Tây Âu, bởi nếu chính sách này không tiếp tục được áp dụng sẽ là một “bước lùi” cho ngành du lịch, thể hiện sự thiếu nhất quán trong việc tạo một môi trường du lịch hấp dẫn đối với du khách quốc tế, đặc biệt là dòng khách có chi tiêu cao cấp.

Hơn hết việc chậm trễ trong việc công bố chính sách miễn giảm visa (có được tiếp tục thực hiện nữa hay không) như hiện tại đã gây khó khăn lớn cho doanh nghiệp Việt. Vừa qua rất nhiều đối tác nước ngoài cho biết khách của họ đang thắc mắc về việc mua tour đến Việt Nam vào những tháng tới có được miễn visa không. Doanh nghiệp Việt Nam chẳng biết trả lời thế nào, khách hàng vì thế đã hoãn việc đặt tour.

Chúng ta đều biết trước khi đi du lịch, khách quốc tế thường lên kế hoạch đặt dịch vụ trước 6 tháng, thậm chí cả năm, nên việc gia hạn miễn visa với thời gian quá ngắn sẽ khiến du khách thận trọng hơn trong quyết định đặt mua tour tới Việt Nam. Vì thế chúng tôi mong muốn các cơ quan chức năng cần thông tin sớm hơn việc có tiếp tục áp dụng chính sách trên nữa hay không để doanh nghiệp có thể chủ động lên kế hoạch thu hút khách.

Hiện nay, Việt Nam đang miễn thị thực cho công dân 22 nước, vùng lãnh thổ. Trong khi đó, con số này của Thái Lan là 61 nước, vùng lãnh thổ; Malaysia 155 nước và vùng lãnh thổ; Singapore 158 nước và vùng lãnh thổ; Indonesia 169 nước và vùng lãnh thổ; Brunei 58 nước, vùng lãnh thổ. Các nước này đều áp dụng chính sách cấp thị thực tại cửa khẩu và thị thực điện tử (e-visa).