Trải qua gần tám thập kỷ, Ngân hàng Nhà nước đã góp phần quan trọng vào công cuộc kháng chiến, thống nhất đất nước và nay là trụ cột điều hành chính sách tiền tệ, bảo đảm ổn định vĩ mô.
Từ “hậu phương tài chính” đến động lực tăng trưởng quốc gia
- Nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh xin ông chia sẻ góc nhìn về những đóng góp của Ngân hàng Nhà nước về điều hành chính sách tiền tệ trong sự nghiệp phát triển của đất nước suốt gần 8 thập kỷ qua?
Phó Thống đốc Đào Minh Tú: Cùng với quá trình đổi mới, hội nhập quốc tế sâu rộng và phát triển đất nước, hoạt động của ngành Ngân hàng đã có những đổi mới sâu sắc, nhất là trong lĩnh vực hoạch định, thực thi chính sách tiền tệ. Ngân hàng Nhà nước đã từng bước hoàn thiện, đổi mới các công cụ chính sách tiền tệ, ngày càng tiến gần tới các nghiệp vụ ngân hàng trung ương hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế và xu thế phát triển của nền kinh tế đất nước.
Bên cạnh đó, với một nền kinh tế đang phát triển, trong đó hệ thống ngân hàng là kênh cung ứng vốn chủ yếu cho nền kinh tế, chính sách tiền tệ đã phát huy vai trò là một trong những chính sách vĩ mô quan trọng của Chính phủ trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hướng tới phát triển kinh tế nhanh và bền vững.
Và xuyên suốt chặng đường lịch sử trên, Ngân hàng Nhà nước luôn kiên định, nhất quán mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, coi đây là mục tiêu ưu tiên hàng đầu trong quá trình điều hành chính sách tiền tệ. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát là tiền đề để phát triển kinh tế đất nước, củng cố nền tảng vững chắc, duy trì niềm tin của nhà đầu tư, cộng đồng doanh nghiệp, người dân đối với môi trường kinh doanh, qua đó giúp thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, huy động và phân bổ tối ưu các nguồn lực.
Trong bối cảnh rủi ro toàn cầu tăng lên, cũng như nhiều quốc gia trên thế giới liên tiếp bị hạ bậc xếp hạng do ảnh hưởng tiêu cực đợt dịch COVID-19 vừa qua. Nhưng các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế lại đánh giá cao và nâng hạng tín nhiệm quốc tế đối với quốc gia Việt Nam của chúng ta do nền tảng vĩ mô của Việt Nam tương đối ổn định, tiềm năng tăng trưởng khả quan….
- Trong giai đoạn đất nước còn chia cắt và chiến tranh kéo dài, Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện nhiệm vụ chính trị và tài chính như thế nào để góp phần vào thắng lợi chung?
Phó Thống đốc Đào Minh Tú: Đối với ngành Ngân hàng, sau Hiệp định Giơ - ne-vơ (20-7-1954), 2 miền Nam - Bắc tạm thời bị chia cắt. Miền Bắc bước vào xây dựng CNXH, miền Nam bước vào cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
Trong giai đoạn này, Ngân hàng Nhà nước đã đảm nhận một sứ mệnh vô cùng đặc biệt: trở thành huyết mạch tài chính của cách mạng, đáp ứng nhu cầu kiến thiết nước nhà ở Miền Bắc cũng như chi viện cho chiến trường Miền Nam phục vụ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng dân tộc, đó là cung ứng nguồn ngoại tệ cũng như nguồn lực tài chính rất quan trọng.
Ở miền Bắc - hậu phương lớn của cả nước, hệ thống ngân hàng đã phát huy tối đa vai trò là công cụ đắc lực của Đảng và Nhà nước trong quản lý, điều tiết tiền tệ và tín dụng quốc gia, góp phần quan trọng vào việc ổn định kinh tế, phát triển sản xuất và từng bước xây dựng nền tảng hoạt động ngân hàng của chủ nghĩa xã hội.
Có thể nói giai đoạn này hoạt động ngân hàng đã tập trung vào việc huy động vốn, tín dụng, tiền mặt và thanh khoản cũng như tạo điều kiện cho việc sản xuất lương thực thực phẩm bấy giờ, tất cả cùng tạo hậu phương vững chắc cho miền Nam cũng như đảm bảo được cuộc sống ổn định cho đồng bào, nhân dân ở khu vực này phía Bắc của chúng ta.
Tôi thấy rằng thông qua việc ban hành và triển khai đồng bộ các chính sách tài chính-tín dụng phù hợp với điều kiện chiến tranh, ngành Ngân hàng đã chủ động huy động mọi nguồn lực trong dân, trong hợp tác xã và các thành phần kinh tế quốc doanh, tập thể. Các dòng vốn tín dụng ngân hàng đã “chảy” đến đúng nơi cần thiết - từ đồng ruộng, nông trường, hợp tác xã, nhà máy cơ khí, xí nghiệp sản xuất - đến các công trình trọng điểm của thời kỳ công nghiệp hóa bước đầu. Các hoạt động tín dụng đầu tư sản xuất, tín dụng khuyến nông, tín dụng tiết kiệm… đã góp phần hình thành nên một nền kinh tế tự lực, tự cường, từng bước thoát ly cơ chế bao cấp thủ công, hướng tới nền tài chính-ngân hàng xã hội chủ nghĩa.
Ngành Ngân hàng luôn đồng hành cùng khát vọng Việt Nam thịnh vượng. (Ảnh: Vietnam+)
Ở miền Nam, nơi tuyến lửa, những chiến sĩ thầm lặng của ngành Ngân hàng trên mặt trận tài chính-tiền tệ đã vượt qua bom đạn, viết nên một con đường huyền thoại. Đó là con đường chuyển tiền bí mật chi viện nguồn lực tài chính cho chiến trường miền Nam từ năm 1959 đến ngày giải phóng với hai phương thức vận chuyển tiền là AM (Tiền mặt) và FM (Chuyển khoản).
Những “chiến sỹ ngân hàng” khi ấy đã cõng trên vai cả nền tài chính cách mạng, đi qua máu lửa để giữ cho mạch tiền không đứt, cho niềm tin không tắt. Họ là những người lính của “binh chủng không súng đạn” nhưng đã góp phần quan trọng thành công của sự nghiệp Giải phóng miền Nam lịch sử năm 1975.
Nhìn lại, có thể khẳng định rằng Ngân hàng Nhà nước đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị-tài chính-tiền tệ trong giai đoạn đặc biệt của đất nước. Không chỉ bảo đảm tài chính cho kháng chiến, ngành Ngân hàng còn góp phần tạo dựng nền móng độc lập về tiền tệ, chủ quyền về kinh tế-tài chính, góp phần làm nên đại thắng mùa Xuân năm 1975, thu non sông về một mối, thống nhất đồng tiền - thống nhất lòng dân.
Hướng tới khát vọng 2045
- Thưa ông, trong tầm nhìn đến năm 2045 - khi đất nước kỷ niệm 100 năm độc lập - đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, Ngân hàng Nhà nước đặt mục tiêu chiến lược như thế nào để hiện thực hóa mục tiêu này?
Phó Thống đốc Đào Minh Tú: Hướng tới tầm nhìn đến năm 2045 - dấu mốc trọng đại kỷ niệm 100 năm độc lập của dân tộc, Ngân hàng Nhà nước xác định mục tiêu chiến lược là tiếp tục kiên định bám sát sự lãnh đạo của Đảng, đồng thời phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo và trách nhiệm cao, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và địa phương để thực hiện các mục tiêu phát triển chung của đất nước. Trên tinh thần đó, Ngân hàng Nhà nước đề ra một số mục tiêu, định hướng chính cho ngành Ngân hàng, nhằm hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam trở thành quốc gia giàu mạnh, thịnh vượng, có thu nhập cao vào năm 2045.
Đầu tiên cần đổi mới hoàn thiện, thể chế, chính sách thể chế pháp lý hoạt động của ngành Ngân hàng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của Ngân hàng Nhà nước, bảo đảm chất lượng, an toàn hoạt động của hệ thống tổ chức tín dụng, đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy luật của kinh tế thị trường, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế, thông lệ quốc tế và đáp ứng yêu cầu hội nhập trong tình hình mới theo đúng tinh thần Nghị quyết 66-NQ/TW ngày 30-4 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật và Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24-1 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng.
Tiếp tục theo dõi, dự báo sát tình hình kinh tế trong nước và quốc tế để tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các quyết sách phù hợp và điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu 2 con số.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chia sẻ với người dân về thành tựu ngành ngân hàng được trưng bày tại Triển lãm “Thành tựu đất nước" nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh (2/9/1945-2/9/2025).
Bên cạnh đó điều hành tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chỉ đạo các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng. Chú trọng triển khai tài chính toàn diện, bảo đảm mọi người dân và doanh nghiệp - đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và các đối tượng đang trong quá trình chuyển đổi số - có cơ hội tiếp cận dịch vụ tài chính thuận tiện, an toàn với chi phí hợp lý.
Ngoài ra, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục đầu tư nâng cấp, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, hạ tầng thanh toán hiện đại, hoạt động an toàn, hiệu quả, ứng dụng thành tựu của Cách mạng công nghiệp 4.0. Đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt đối với dịch vụ công, nhất là trong lĩnh vực y tế, giáo dục, chi trả an sinh xã hội. Hoàn thiện hạ tầng công nghệ phục vụ chuyển đổi số, tăng cường kết nối, hợp tác với các ngành, lĩnh vực khác. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, đảm bảo an ninh, an toàn và bảo mật hoạt động thanh toán, ngân hàng; phối hợp xử lý tội phạm công nghệ cao; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng.
Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ tiếp tục chỉ đạo tổ chức tín dụng tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động trên cơ sở tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật, đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả; quyết liệt xử lý nợ xấu, nâng cao chất lượng tín dụng; tiếp tục nâng cao năng lực tài chính, quản trị rủi ro nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh, sự minh bạch và tuân thủ các chuẩn mực, thông lệ quốc tế trong quản trị và hoạt động của các tổ chức tín dụng nhằm phát huy hơn nữa vai trò trung gian tài chính, huy động và phân bổ hiệu quả nguồn lực, gắn với các động lực tăng trưởng kinh tế, theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4-5 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
- Xin trân trọng cảm ơn ông!
