Theo Phó Thủ tướng, cả nước đã kiểm soát tốt dịch Covid-19 trong 3 lần trước. Nhưng đợt dịch lần thứ 4 có chủng mới lây lan nhanh, đã lây vào khu công nghiệp, bệnh viện lớn. Đặc biệt, dịch bùng phát rất mạnh tại TPHCM và một số tỉnh giáp ranh TPHCM, như các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, Long An (khu vực TPHCM). Đây là khu vực có đặc điểm rất đông dân cư, đặc biệt là công nhân khu công nghiệp với mật độ rất cao, lây lan rất nhanh. Vì vậy, phải có cách tiếp cận, giải pháp đặc biệt riêng.
Ông lưu ý không được nhầm những biện pháp điều chỉnh cho khu vực TPHCM mà áp dụng cho cả nước, thì rất nguy hiểm. Ngay trong khu vực TPHCM, có những vùng còn tương đối an toàn, vẫn phải thực hiện truy vết đến F1, F2. Ví dụ như một số xã ở huyện Củ Chi, huyện Cần Giờ.
Do dịch đã nhiễm rất rộng, ngấm rất sâu ở khu vực TPHCM, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng cần có những biện pháp đặc biệt.
Theo đó, khu vực này phải thực hiện giãn cách xã hội nghiêm ngặt, để giảm lây lan. Những vùng còn an toàn, nguy cơ chưa cao phải giữ cho bằng được.
Phó Thủ tướng lưu ý: “Đội ngũ y tế sau nhiều ngày chống dịch đã rất mệt mỏi, nên khu vực TPHCM phải tổ chức lại đội ngũ lấy mẫu, xét nghiệm, như hướng dẫn người dân tự lấy mẫu xét nghiệm, từ đó giảm tải và có thêm người hỗ trợ y tế cho người dân ngay tại cộng đồng".
Đối với điều trị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh phải rất sáng tạo và thực tiễn. Tại TPHCM, từ mô hình điều trị “tháp 3 tầng” của Bộ Y tế, TPHCM đã phân chia thành 5 lớp.
Lớp thứ nhất, thứ hai thì chính quyền cơ sở lo được, còn ngành y tế chuyên sâu vào lớp thứ tư, thứ năm và một phần lớp thứ ba. Mỗi lớp điều trị đều đặt chỉ tiêu để giảm tỷ lệ số ca phải chuyển lên tuyến trên.
Ở lớp đầu tiên tiếp nhận người nhiễm không triệu chứng cần chăm lo, quan tâm đầy đủ cho bà con từ chế độ ăn uống, vận động đến hỗ trợ nhau trong sinh hoạt hằng ngày. Một số nơi như huyện Củ Chi (TPHCM) hoặc Long An đã rất sáng tạo và thực hiện hiệu quả, khi chỉ có 5% F0 không triệu chứng chuyển sang có triệu chứng, trong khi tỷ lệ trung bình là 20%.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết Chính phủ giao Bộ Y tế phân bổ vaccine phòng Covid-19 cho các địa phương, nhưng trong lúc này, tình hình tại khu vực TPHCM đã khác.
Chiến lược hiệu quả nhất lúc này đối với khu vực TPHCM là phải tập trung tiêm vaccine hết cho người dân trong thời gian sớm nhất có thể, để tạo miễn dịch cộng đồng. Sau đó, sẽ khoanh gọn khu vực này, không để dịch lây lan ra khu vực khác. Điều này rất quan trọng, bởi vì vaccine chỉ có đầy đủ tác dụng bảo vệ sau khoảng 1,5 tháng.
Tôi không biết nói gì hơn và tha thiết đề nghị Bộ Y tế, các tỉnh, thành phố trong thời điểm này, nhường một phần vaccine để TPHCM tiêm trước cho người dân, nhằm đạt được miễn dịch cộng đồng. Đây là tinh thần cả nước hướng về TPHCM. Thời điểm này từng liều vaccine cực kỳ quý giá sẽ giúp được TPHCM chống dịch và cứu được nhiều người hơn”, Phó Thủ tướng chia sẻ.
Ông nhấn mạnh nếu đạt được sự thống nhất như vậy, TPHCM sẽ tuyên truyền cho người lao động ngoại tỉnh ở lại tiêm vaccine. Ông đã bàn với lãnh đạo thành phố, sau khi tiêm xong vaccine sẽ tổ chức cho công nhân đi làm tiếp, hoặc làm các công việc công ích, vừa có thu nhập, giảm bớt cứu trợ, vừa giúp mọi người được lao động trong trạng thái bình thường mới.
Mặc dù quy định, kế hoạch về tiêm vaccine của Bộ Y tế rất tốt, khoa học nhưng với điều kiện hiện nay, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị giao cho TPHCM lập kế hoạch tiêm vaccine nhanh nhất có thể. Ông sẽ bàn rất kỹ với lãnh đạo TPHCM về phương án tiêm vaccine theo cụm, thay vì theo đối tượng.
Nếu lượng vaccine hiện tại chưa tiêm hết thì những lô vaccine tới đây sẽ tập trung cho TPHCM. Còn chung cả nước, chúng ta phải vẫn phải thực hiện nghiêm các văn bản phòng, chống dịch từ trước đến nay, cố gắng khống chế, không để dịch bệnh lan như TPHCM và một số nơi.
Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 đã ban hành Quyết định 2686 đánh giá mức độ nguy cơ và các biện pháp hành chính tương ứng trong phòng chống dịch, với 4 mức nguy cơ: rất cao, cao, nguy cơ, bình thường mới. Theo đó, mức rất cao (vùng đỏ) áp dụng Chỉ thị 16 và cao hơn Chỉ thị 16, mức cao (vùng da cam) áp dụng Chỉ thị 15.
Lãnh đạo các tỉnh phải nắm vững tinh thần Quyết định 2686, chỉ đạo cập nhật tình hình dịch bệnh ở địa phương lên hệ thống toàn quốc, từ đó Ban Chỉ đạo sẽ phân tích, đưa ra cảnh báo.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam lưu ý các địa phương phải tiếp tục kiên trì chiến lược ngăn chặn, phát hiện, cách ly, khoanh vùng, dập dịch và điều trị. Cụ thể, vẫn phải truy vết, cách ly F0, F1, trừ những nơi thí điểm dần dần cách ly F0 ở nhà an toàn, còn những nơi có ít ca nhiễm thì phải truy vết đến cùng, thậm chí là F2, F3.
Các địa phương quán triệt tinh thần khoanh hẹp nhỏ nhất có thể, còn khi chưa đủ căn cứ thì tạm thời khoanh rộng, khẩn trương điều tra dịch tễ để khoanh gọn lại. Khoanh hẹp thì mới có lực lượng để quán triệt, làm nghiêm.