Sự ra đi của Cargill và Viterra có nghĩa là Nga (nhà xuất khẩu lúa mì lớn nhất thế giới) sẽ có nhiều quyền kiểm soát hơn đối với các chuyến hàng thực phẩm của mình và thu được nhiều doanh thu hơn. Sự thống trị của Nga trên thị trường ngũ cốc toàn cầu đã bị giảm bởi chiến dịch quân sự ở Ukraine, với giá cả tăng cao vào năm ngoái trong bối cảnh nguồn cung bị gián đoạn.
Archer-Daniels-Midland cũng đang cân nhắc các lựa chọn để từ bỏ các hoạt động kinh doanh chính của mình ở Nga. Tờ báo Kommersant đưa tin, Louis Dreyfus đang xem xét giảm bớt sự hiện diện của mình tại quốc gia này.
“Chúng tôi cho rằng, việc kiểm soát dòng xuất khẩu của Nga sẽ dễ dàng hơn nếu các nhà chức trách muốn làm điều đó, vì việc giao dịch với các công ty địa phương sẽ dễ dàng hơn,” Andrey Sizov, Giám đốc điều hành của nhà nghiên cứu SovEcon cho biết.
Tại sao các công ty như Cargill và Viterra rời khỏi Nga?
Cargill và Viterra đã chịu áp lực phải rời khỏi Nga ít nhất là từ tháng 12/2022, khi một loạt nhân vật có ảnh hưởng bao gồm cả thống đốc các vùng sản xuất ngũ cốc lớn của đất nước kêu gọi Moscow hạn chế sự ảnh hưởng của người nước ngoài trên thị trường thực phẩm của Nga.
Các doanh nghiệp nhà nước đã chiếm được một phần lớn thị trường khi Tổng thống Vladimir Putin coi chủ quyền lương thực là ưu tiên chính sách và xuất khẩu ngũ cốc trở thành biểu tượng của quyền lực Nga. Ngân hàng do nhà nước hậu thuẫn VTB đã giành lấy thị phần từ tay Viterra và Cargill trong những năm gần đây. OZK do nhà nước hậu thuẫn, còn được gọi là United Grain cũng nằm trong số các ông lớn hàng đầu.
Sizov cho biết, có khả năng các công ty đa quốc gia được khuyến khích đưa ra quyết định trước mùa xuất khẩu lúa mì mới, vì các nhà xuất khẩu sẽ bắt đầu bán vụ mới vào tháng 5 năm nay. Trong khi đó, Nga ngày càng gây khó khăn cho các thương nhân nước ngoài trong việc cấp giấy phép cần thiết để xuất khẩu ngũ cốc của họ.
Các công ty thương mại quốc tế đã được hưởng lợi từ việc Nga trở thành nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn trên toàn cầu trong hai đến ba thập kỷ mà họ đã hoạt động ở đó. Trong thời gian đó, xuất khẩu lúa mì của Nga bùng nổ gấp 5 lần, khiến lúa mì của nước này trở thành giá tham chiếu toàn cầu.
Tại sao nó lại quan trọng đối với nguồn cung lương thực toàn cầu?
Sự ra đi của Cargill và Viterra khiến nguồn cung cấp ngũ cốc của Nga chủ yếu nằm trong tay các công ty trong nước và do chính phủ tài trợ, có nghĩa là Nga có thể sử dụng xuất khẩu lương thực như một công cụ gây ảnh hưởng địa chính trị dễ dàng hơn. Trong số những người mua ngũ cốc chính của Nga có các quốc gia ở Trung Đông và châu Phi.
Điều này có ý nghĩa gì đối với giá ngũ cốc và dòng chảy thương mại?
Bộ nông nghiệp Nga cho biết, những thay đổi này sẽ không ảnh hưởng đến mức xuất khẩu của Nga. OZK đã ký một số hợp đồng lúa mì với các đối tác Thổ Nhĩ Kỳ và cho biết, năm ngoái họ muốn loại bỏ hoàn toàn sự tham gia của các thương nhân quốc tế và làm việc trực tiếp với các nước nhập khẩu.
Bây giờ ngũ cốc của Nga sẽ được xuất khẩu như thế nào?
Viterra và Cargill đã vận chuyển khoảng 14% khối lượng ngũ cốc của Nga trong mùa trước, do đó, một lượng lớn xuất khẩu sẽ tiếp tục như trước. Nhóm địa phương của Viterra đã thành lập một công ty mới và sẽ tiếp tục công việc cung cấp ngũ cốc của họ, theo hiệp hội ngũ cốc của Nga. Cargill cho biết, họ sẽ ngừng xuất khẩu ngũ cốc có nguồn gốc từ công ty này ở Nga từ tháng 7, nhưng sẽ tiếp tục mua hàng từ các công ty khác.
Tuy nhiên, nhiều công ty bảo hiểm và công ty vận chuyển có thể cảnh giác hơn khi làm việc với các công ty Nga do những rủi ro liên quan đến các lệnh trừng phạt. Thực phẩm không bị cấm, nhưng một số công ty nhà nước tham gia kinh doanh ngũ cốc thì bị cấm. Công ty nhà nước Rosagroleasing của Nga đang đặt mục tiêu đóng hơn 60 tàu chở hàng rời lớn để xuất khẩu ngũ cốc, nhưng điều này sẽ mất rất nhiều thời gian, có thể lên đến vài năm.
Nông dân Nga có thể sẽ là những người thiệt hại lớn nhất khi các thương nhân quốc tế rút lui khỏi Nga. Dan Basse, người sáng lập công ty tư vấn AgResource cho biết, ít người chơi hơn sẽ làm giảm sự cạnh tranh đối với ngũ cốc của họ.
Không rõ liệu tương lai giá xuất khẩu của nước này có tiếp tục đóng vai trò là tiêu chuẩn giá tham chiếu toàn cầu của thương mại lúa mì hay không.
