Sau vụ cháy chung cư Carina: SEJCO có né trách nhiệm?

Mấu chốt hợp đồng số 37 và 38

Trao đổi với ĐTTC, đại diện Công ty Hùng Thanh cho biết đến nay đã thực hiện việc tạm ứng các khoản chi sau vụ cháy chung cư Carina lên đến 70 tỷ đồng, và phải tiếp tục mọi nguồn lực tập trung sửa chữa tòa nhà để sớm đưa cư dân trở lại sinh sống, dự kiến đầu tháng 9-2018 có thể đưa cư dân quay về sinh sống. Song đây là gánh nặng tài chính rất lớn, nên tất cả cần được mổ xẻ để phòng tránh những vụ việc tương tự sẽ xảy ra trong tương lai.

Chủ đầu tư chung cư Carina là Công ty Hùng Thanh, CTCP dịch vụ địa ốc Sài Gòn (SEJCO) được Hùng Thanh thuê quản lý, vận hành bằng 2 hợp đồng số 37 (quản lý bãi xe nhà chung cư) và số 38 (quản lý vận hành nhà chung cư) từ tháng 12-2016.

Công ty bảo vệ Gia Khang là đơn vị được SEJCO thuê để thực hiện công tác giữ xe tầng hầm tòa nhà - nơi xảy ra vụ cháy. Như vậy sau khi vụ cháy xảy ra, cả 3 đơn vị cùng chịu trách nhiệm liên đới để khắc phục hậu quả. 

Phía Hùng Thanh cho biết, trong 2 hợp đồng số 37 và 38/HĐQLVH-DVĐO, đều được công ty ký với SEJCO có hiệu lực trong vòng hai năm. Liên quan đến phần cháy nổ, hợp đồng ghi rất rõ: SEJCO thay mặt Hùng Thanh làm việc với cơ quan có liên quan, phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện các quy định pháp luật về phòng cháy chữa cháy (PCCC), tổ chức thực tập PCCC định kỳ, cùng với Hùng Thanh lập phương án PCCC để cư dân nắm được các bước cần thiết khi có sự cố xảy ra.

Trong hợp đồng cũng nhấn mạnh đến nghĩa vụ của SEJCO phải kiểm tra giám sát, quản lý, vận hành liên quan đến hoạt động nhà chung cư gồm thang máy, dụng cụ thiết bị PCCC, máy phát điện dự phòng... Và hợp đồng cũng ghi rõ, SEJCO phải bố trí người bảo vệ, kỹ thuật trực 24/24 giờ với 7 ngày trong tuần, kể cả ngày nghỉ lễ và Tết. 

Căn cứ trên các cơ sở này, Hùng Thanh cho rằng khi xảy ra sự cố SEJCO phải có trách nhiệm phối hợp, xử lý sự cố, khắc phục thiệt hại. Trong quá trình xác định thiệt hại, giám định hậu quả và đàm phán về việc bồi thường cho cư dân SEJCO cũng phải tham gia. Tuy nhiên, từ khi xảy ra vụ cháy đến nay hầu như SEJCO không hợp tác với Công ty Hùng Thanh để xác định trách nhiệm của các bên liên quan.

Về phía SEJCO, trong Công văn số 181 ngày 21-4 -2018, SEJCO phản hồi với Hùng Thanh: “Hợp đồng 38 và 37 là hợp đồng gói nhân sự theo mức giá và chi phí tiền lương nhân công trực tiếp, gián tiếp ấn định hàng tháng của chủ đầu tư ký với SEJCO. Các nguồn thu từ chung cư đều là thu hộ chủ đầu tư. Do đó, SEJCO  không có bất kỳ nguồn thu nào khác từ các hợp đồng này và chưa có khoản kinh phí nào để tạm ứng bồi thường cho cư dân. Tuy nhiên, phía SEJCO cũng không thoái thác trách nhiệm, và chờ cơ quan điều tra kết luận xem xét thiệt hại đến đâu, tỷ lệ trách nhiệm bao nhiêu mới tham gia bồi thường”. 

Trong khi đó, phía Hùng Thanh khẳng định trong Công văn số 86 ngày 3-5-2018 gửi SEJCO, nêu rõ quan điểm: “Tại thời điểm hiện tại, Hùng Thanh chưa yêu  cầu SEJCO ngay lập tức cấp kinh phí để tạm bồi thường cho cư dân, mà chỉ đề nghị SEJCO hợp tác, góp sức để giải quyết...Điều này  thể hiện sự thiếu thiện chí, bất hợp tác của SEJCO trong việc giải quyết sự cố”.

Cả hai cùng chịu trách nhiệm
Đại diện Hùng Thanh cho biết, trong suốt thời gian dài kể từ lúc xảy ra vụ cháy, SEJCO không hề cử nhân sự tham gia phối hợp để xử lý sự cố, khắc phục thiệt hại. SEJCO cũng không phối hợp trong các cuộc họp, buổi làm việc, giám định với các bên liên quan trong quá trình xác định cũng như bồi thường thiệt hại. Hùng Thanh cũng đã gửi rất nhiều công văn thông báo và đề nghị SEJCO phối hợp xử lý hậu quả sự cố, nhưng vẫn không nhận được sự hợp tác.

Căn cứ kết luận giám định của cơ quan  cảnh sát điều tra (CSĐT), vùng cháy đầu tiên là khu vực khoang để xe máy số 6. Nơi xuất phát cháy do sự cố chạm chập trên hệ thống dây dẫn điện. Kết luận cũng loại trừ nguyên nhân cháy do đốt phá hoại, cháy do thuốc nổ, thuốc pháo và các hóa chất có khả năng tự gây cháy.

Nguyên nhân cháy do trên hệ thống dây dẫn điện của xe máy đã xảy ra sự cố chập điện (ngắn mạch). Và từ đây đám cháy lan đi các hướng gây cháy to. Kết luận này căn cứ trên kết quả giám định Số 1516/C54B của Phân viện Khoa học Hình sự tại TPHCM. Như vậy nguyên nhân vụ cháy đã rõ, trách nhiệm đền bù về tài sản, bồi thường thiệt hại vật chất, tinh thần thuộc về các bên liên quan.

Theo quy định tại Thông tư 02 của Bộ Xây dựng và Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, khi chủ đầu tư thuê đơn vị quản lý vận hành chung cư cũng phải chịu trách nhiệm khi sự cố xảy ra. Công ty Hùng Thanh không có chức năng quản lý vận hành, nên thuê SEJCO quản lý, vận hành căn cứ trên hợp đồng giữa hai bên.

Như vậy trong công tác PCCC, Hùng Thanh chỉ chịu trách nhiệm thanh toán chi phí, còn hoạt động kiểm tra, giám sát… thuộc về SEJCO. SEJCO ký hợp đồng với Công ty bảo vệ Gia Khang làm dịch vụ giữ xe và bảo vệ ở chung cư Carina. Như vậy cả ba đơn vị cùng có trách nhiệm trong việc quản lý, vận hành tòa nhà chung cư Carina.

Còn theo Luật sư Huỳnh Công Thư, Đoàn Luật sư TPHCM, trong quá trình nhận chuyển giao, nếu thấy chất lượng công trình không được đảm bảo, hệ thống PCCC không hoạt động tốt hoặc không hoạt động, SEJCO yêu cầu chủ đầu tư khắc phục, sửa chữa trước khi vận hành. Trường hợp không khắc phục để xảy ra hậu quả thiệt hại nặng nề như trên, trách nhiệm của đơn vị quản lý vận hành, bảo trì nhà chung cư là rất lớn.

Luật sư Nguyễn Thành Công, Đoàn Luật sư TPHCM cũng cho rằng, nếu hiện tại đã xác định được nguyên nhân vụ cháy do tai nạn bất cẩn, hậu quả thiệt hại do yếu kém về quản lý, hệ thống thiết bị không đúng chuẩn, kém chất lượng hay do thiết kế tòa nhà sai, nghĩa vụ bồi thường về tính mạng, sức khỏe lẫn thiệt hại vật chất thuộc trách nhiệm của cả chủ đầu tư tòa nhà và đơn vị quản lý.

Thực tế cho thấy việc giải quyết các vấn đề hậu quả của sự cố cháy rất phức tạp, nhiều công việc cần xử lý nhanh, kịp thời lại phải có sự phối hợp với nhiều bên liên quan, chứ không thể chờ theo thủ tục. Song cho tới thời điểm này vẫn chỉ mình chủ đầu tư chịu trách nhiệm chính trong việc bồi thường hỗ trợ cư dân khắc phục hậu quả.