Tăng thêm sức cho doanh nghiệp khởi nghiệp

10% DN tồn tại

Những ngày cuối tháng 3 vừa qua, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ trà cà phê Việt Nam (sở hữu chuỗi cà phê The Coffee House) tuyên bố mua lại mảng cà phê của Công ty Cầu đất Farm.

Theo chia sẻ của anh Nguyễn Hải Ninh, Giám đốc điều hành chuỗi cà phê này, trước đây công ty hợp tác với Cầu Đất Farm để trồng cà phê. Sau khi mua lại, đây sẽ là mùa đầu tiên sử dụng hạt Arabica do công ty gieo trồng.

Sau thương vụ này cái tên Nguyễn Hải Ninh một lần nữa được nhắc đến như một điển hình thành công khi chọn con đường khởi nghiệp. Tính đến nay chuỗi cà phê của Ninh đã có hơn 80 cửa hàng trên toàn quốc. Năm 2018 công ty lên kế hoạch đạt khoảng 160 cửa hàng và tương lai con số sẽ được nâng lên 2.000 cửa hàng. Nguyễn Hải Ninh cũng từng lọt top 30 gương mặt trẻ có tầm ảnh hưởng nhất châu Á. 

Một cái tên khác cũng thường được nhắc đến trong giới khởi nghiệp ở TPHCM là Nguyễn Ngọc Thái Sơn, người sáng lập ra website thương mại điện tử tiki.vn. Tính cho đến nay tiki.vn đã gọi được nhiều nguồn vốn đầu tư lớn, trong đó gần nhất là cuối năm 2017 một ông lớn đến từ Trung Quốc là JD.com đã quyết định đầu tư vào trang thương mại điện tử này. Theo tiết lộ, JD rót khoảng hơn 44 triệu USD vào tiki.vn. Hiện với những khoản đầu tư mới, tiki.vn đang hoàn thiện mình trong cuộc đua với những tên tuổi toàn cầu như Alibaba. 

Tuy nhiên, tính đến nay số lượng DN khởi nghiệp thành công vẫn còn rất ít. Theo ông Huỳnh Kim Tước, Giám đốc điều hành không gian hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo TPHCM (SIHUB), hàng năm TPHCM có thêm khoảng 700 nhóm khởi nghiệp ra đời, tuy nhiên chỉ có khoảng 70 DN khởi nghiệp được thành lập.

Số DN gọi được vốn và có tăng trưởng doanh thu rất ít. Mô hình kinh tế khởi nghiệp hiện nay vẫn là “mô hình Buffalo” với công thức 60% DN không chịu lớn, 20% có tăng trưởng quy mô trung bình, 20% có phát triển (và trong đó chỉ 10% đi hết vòng đời dự án). 

Trên thực tế, con số 10% sống sót của các DN khởi nghiệp không chỉ riêng tại TPHCM mà là tình hình chung của cả nước. Thực tế này cho thấy để khởi nghiệp thành công là cả quá trình nỗ lực không ngừng, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức để tồn tại và phát triển.

Dù vậy, trong bối cảnh làn sóng khởi nghiệp đang mạnh mẽ hiện nay, cái lợi nhiều DN khởi nghiệp được hưởng là các chính sách, vườn ươm hỗ trợ nhằm giúp giảm bớt phần nào khó khăn. Và TPHCM là nơi có nhiều điểm thu hút giới khởi nghiệp một phần nhờ điều này. 

Nỗ lực hỗ trợ

Nói đến những địa chỉ hỗ trợ khởi nghiệp tại TPHCM, một trong những cái tên được nhắc đến chính là SIHUB. Từ một không gian cũ của Sở Khoa học - Công nghệ TP đã được cải tạo thành quán cà phê miễn phí cho các bạn trẻ khởi nghiệp.

Chưa hết, SIHUB còn có không gian khác gần quán cà phê dành cho các DN khởi nghiệp có đăng ký được ngồi thường xuyên trong vòng 6 tháng. SIHUB còn thường xuyên tổ chức các chương trình hội thảo, tư vấn, kết nối nhà đầu tư, hình thành mạng lưới cố vấn, kết nối với các tổ chức quốc tế… miễn phí dành cho các nhóm khởi nghiệp. 

Một địa chỉ quen thuộc nữa cũng thường được giới khởi nghiệp nhắc đến là Trung tâm hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp (BSSC). Ngoài cuộc thi Startup Wheel, BSSC còn có rất nhiều chương trình khác nhằm hỗ trợ các DN khởi nghiệp khi tìm đến với trung tâm này.

Chia sẻ với ĐTTC, bà Trương Lý Hoàng Phi, Giám đốc BSSC cho biết: “BSSC đang tìm kiếm cơ hội mở rộng mối quan hệ với các tổ chức/quỹ đầu tư nước ngoài, tổ chức tăng tốc khởi nghiệp để kết nối startup Việt Nam với nhà đầu tư thiên thần/mạo hiểm; đưa DN Việt Nam tham gia học hỏi mô hình khởi nghiệp, tìm kiếm thị trường tiềm năng. Song song đó, một trong những điểm mới nổi bật của BSSC là hỗ trợ tích cực để xây dựng và vận hành nền tảng huy động vốn khác, ngoài những kênh huy động vốn truyền thống”. 

Ngoài SIHUB và BSSC một vài địa chỉ nữa cũng nằm trong sổ tay của giới khởi nghiệp, như vườn ươm thuộc Khu công nghệ cao TPHCM hay vườn ươm của Khu công nghệ phần mềm thuộc Đại học Quốc gia TPHCM…Ngoài ra khá nhiều hiệp hội trong TP cũng có chương trình nhằm hỗ trợ DN khởi nghiệp như Hội tin học TPHCM. Riêng về vốn cho khởi nghiệp, hiện TPHCM đang triển khai chương trình Speed Up hỗ trợ 2 tỷ đồng cho dự án khởi nghiệp được chọn. 

Nhiều địa chỉ, nhiều chương trình hỗ trợ song theo đánh giá chung, hiện nay các chính sách vẫn chưa theo kịp tốc độ phát triển của cộng đồng khởi nghiệp. Ngay như chuyện thủ tục thành lập DN, đầu tư vẫn còn nhiêu khê nên không ít starup đã chuyển sang các nước trong khu vực ASEAN như Singapore để thành lập DN.

Hay như việc tiếp cận nguồn vốn cũng khó khăn, dẫn đến trường hợp nhiều DN sau khi tốt nghiệp khỏi các vườn ươm nhưng không thể tiếp tục phát triển. Vẫn biết thành công của DN không chỉ dựa vào các chính sách hỗ trợ của TP hay chính sách chung của Nhà nước, mà là quá trình nỗ lực tự thân. Song nếu có thêm những hỗ trợ kịp thời, tích cực chắc chắn hệ sinh thái khởi nghiệp của TP nói riêng, Việt Nam nói chung sẽ hoàn hiện nhanh, mạnh hơn.