Trong bối cảnh dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp ở nhiều khu vực thị trường lớn, các quốc gia lân cận ở châu Á, đặc biệt là Malaysia đang là thị trường xuất khẩu tiềm năng cho nhiều mặt hàng của Việt Nam.
Các chuyên gia đã đưa ra nhận định trên tại hội thảo “Malaysia - Thị trường xuất khẩu tiềm năng của doanh nghiệp Việt sau COVID-19” do Trung tâm xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh (ITPC) tổ chức, ngày 16/7.
Ông Nguyễn Tuấn, Phó Giám đốc ITPC, cho biết những diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng tiêu cực đến tất cả các nền kinh tế trên thế giới; trong đó có Việt Nam. Doanh nghiệp là một trong những đối tượng bị ảnh hưởng rõ rệt và nặng nề nhất. Nhiều doanh nghiệp bị thu hẹp hoạt động sản xuất, kinh doanh và bị đứt gãy một số chuỗi cung ứng về nguyên liệu đầu vào và tiêu thụ đầu ra của sản phẩm, nhất là trong các ngành dệt may, da giày, nông sản, dịch vụ du lịch và bán lẻ…
Thêm vào đó, dịch bệnh còn làm gia tăng yêu cầu biện pháp bảo hộ thị trường phi thuế quan do lo ngại bùng nổ và tái phát dịch bệnh gắn với chất lượng hàng hóa, dịch vụ và yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm khiến hoạt động xuất khẩu gặp nhiều khó khăn.
Để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp nhanh chóng phục hồi, phát triển mới chuỗi cung ứng, mở rộng quan hệ đối tác gắn với mở rộng thị trường, đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu, ITPC đang đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, khuyến khích doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường lân cận; trong đó Malaysia được đánh giá là thị trường còn nhiều tiềm năng cho hàng Việt.
Theo thống kê của Tổng Cục Hải quan, từ năm 2016 đến nay, Malaysia đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam trong các nước Đông Nam Á (ASEAN), chỉ sau Thái Lan.
Năm 2019, tổng giá trị xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Malaysia đạt hơn 11tỷ USD, chiếm hơn 19% trong tổng giá trị xuất nhập khẩu của Việt Nam với các nước thành viên ASEAN. Trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Malaysia đạt gần 3,8 tỷ USD, chiếm 15% tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam vào các nước ASEAN. Ngược lại Malaysia cũng là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam trong ASEAN sau Thái Lan và Campuchia.
Malaysia cũng vươn lên trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam trong nhóm các quốc gia thành viên CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương) chỉ sau Nhật Bản.
Trao đổi thương mại hai chiều giữa hai nước chiếm khoảng 14-15% tổng giá trị trao đổi thương mại giữa Việt Nam và các nước trong khối CPTPP. Tuy nhiên, do ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19, sáu tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang Malaysia mới đạt hơn 1,6 tỷ USD. giảm hơn 17% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ông Raphy MD Radzi, Lãnh sự Thương mại Văn phòng Thương vụ Tổng Lãnh sự quán Malaysia (MATRADE) tại Thành phố Hồ Chí Minh, thông tin Malaysia là đất nước có nền kinh tế thị trường khá phát triển và là nền kinh lớn thứ 33 trên thế giới, lớn thứ ba Đông Nam Á và thứ 12 châu Á. Thu nhập bình quân đạt 11.200 USD/người/năm.
Malaysia là nước công nghiệp hóa và phát triển mạnh về dịch vụ nên có nhu cầu rất lớn đối với các sản phẩm nông nghiệp. Các mặt hàng mà Việt Nam có thế mạnh khi thâm nhập vào Maylaysia như gạo, trái cây, rau củ, thủy hải sản, hạt tiêu… Bên cạnh đó, Malaysia cũng là thị trường nhập khẩu khá nhiều hàng may mặc, giày dép, nội thất văn phòng.
“Malaysia còn là một quốc gia đa sắc tộc, đa tôn giáo; trong đó đạo Hồi chiếm đa số (hơn 60%). Do đó, hàng hóa, đặc biệt là nông sản, thực phẩm xuất khẩu vào Malaysia bên cạnh các tiêu chuẩn thương mại quốc tế, còn phải đáp ứng các tiêu chuẩn riêng cho người tiêu dùng Hồi giáo (Halal). Tuy nhiên, khi đã có chứng nhận Halal, doanh nghiệp Việt Nam không chỉ đẩy mạnh xuất khẩu vào Malaysia mà còn có thể tận dụng lợi thế đó nâng cao khả năng tiêu thụ sản phẩm, tham gia chuỗi cung ứng, khai thác khoảng trống thị trường Halal ở hầu hết các quốc gia Hồi giáo và các nước có công dân theo đạo Hồi," ông Raphy MD Radzi nhấn mạnh.
Chia sẻ về thị trường Malaysia, bà Lương Nhã Hiền, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Beyond World, cho biết nhu cầu tiêu dùng các sản phẩm của Việt Nam tại Malaysia rất lớn. Ngoài các mặt hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, Malaysia luôn là một trong những thị trường có nhu cầu nhập khẩu gạo lớn ở khu vực Asean với sản lượng từ 900.000 tới 1 triệu tấn/năm, tùy vào khả năng sản xuất trong nước và dự trữ. Năm 2019, Việt Nam đã vượt Thái Lan trở thành nhà cung ứng gạo lớn nhất cho Malaysia với kim ngạch 218,8 triệu USD, chiếm 5,8% trong tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam vào Malaysia.
Các sản phẩm nông sản khác như càphê, rau quả, thủy sản… cũng được thị trường này tiếp nhận với số lượng lớn. Ngoài ra, nhu cầu về giày dép, hàng may mặc, đồ gỗ nội thất ở Malaysia cũng gia tăng đáng kể và đây là thời điểm thuận lợi để doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường này.
Bà Lương Nhã Hiền thông tin thêm, doanh nghiệp Việt Nam hiện nay có thể dễ dàng tiếp cận thị trường Malaysia thông qua việc đưa sản phẩm đến chợ Việt Nam tại Kuala Lumpur.
Chợ có quy mô 200 gian hàng dành cho các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, thủy hải sản, thủ công mỹ nghệ, thời trang dệt may, cơ khí, máy móc, mỹ phẩm, các sản phẩm dịch vụ của Việt Nam, nằm trong tòa nhà Safuan Plaza thuộc khu vực năng động nhất của thủ đô Kuala Lumpur, bên cạnh các trung tâm mua sắm lớn, đường phố thương mại và các địa điểm du lịch nổi tiếng.
Đây sẽ là chợ đầu mối chủ chốt đẩy mạnh xuất khẩu hàng Việt sang Malaysia, đồng thời cũng là nơi kết nối hợp tác, giao thương giữa doanh nghiệp hai nước.
