Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 21/CĐ-TTg về việc điều hành đảm bảo cân đối cung cầu lúa gạo trước diễn biến thị trường thế giới và trong nước.
Công điện nêu rõ trong những tháng đầu năm 2025, thương mại lúa gạo toàn cầu diễn biến phức tạp, nguồn cung thế giới trở nên dư thừa. Nhu cầu nhập khẩu của các nước trên thế giới giảm, chưa có dấu hiệu phục hồi trong thời gian ngắn hạn, các thị trường nhập khẩu lớn đang thận trọng trong dự trữ và thu mua gạo.
Trước tác động của diễn biến cung cầu thế giới, xuất khẩu gạo của Việt Nam trong hai tháng đầu năm 2025 có xu hướng suy giảm do giá xuất khẩu liên tục giảm. Trong nước, hiện nay các tỉnh ĐBSCL đang thu hoạch rộ lúa vụ Đông Xuân nên có hiện tượng giá thu mua lúa giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2024.
Trước tình hình trên, Thủ tướng yêu cầu bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo các địa phương sản xuất đảm bảo sản lượng và diện tích, theo dõi sát sao lịch thời vụ và tình hình hạn mặn, hạn chế ảnh hưởng đến sản xuất lúa.
Triển khai có hiệu quả đề án "Phát triển bền vững 1 triệu héc ta lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030", đặc biệt đẩy mạnh nhân rộng quy trình sản xuất lúa giảm phát thải.
Theo dõi sát diễn biến thị trường gạo thế giới, nhất là sự điều chỉnh chính sách tại các nước xuất khẩu gạo lớn như Ấn Độ, Thái Lan, nắm bắt nhu cầu nhập khẩu gạo tại các thị trường còn nhiều dư địa như Mỹ, Nhật Bản, châu Phi, cập nhật thông tin tới các địa phương, doanh nghiệp để điều chỉnh kịp thời.
Về dài hạn cần nghiên cứu các giống lúa chất lượng cao, lúa đặc sản, lúa có khả năng chịu hạn, chịu mặn, thích ứng biến đổi khí hậu.
Thủ tướng giao Bộ Công Thương tiếp tục chủ trì, đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện "Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam đến năm 2030" và các nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tại các chỉ thị, công điện về thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu gạo.
Chủ trì, phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường, UBND các địa phương thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra việc thực hiện việc thu mua, xuất nhập khẩu lúa gạo góp phần làm lành mạnh thị trường đặc biệt là khả năng dự trữ bắt buộc theo quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP.
Chủ trì tăng cường xúc tiến thương mại, thúc đẩy xuất khẩu tại các thị trường lớn, thị trường tiềm năng, còn nhiều dư địa với các phân khúc sản phẩm của Việt Nam, như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc (gạo chất lượng cao, gạo thơm đặc sản giá trị cao như ST24, ST25), Trung Đông, châu Phi, ASEAN (gạo trắng) thông qua các hiệp định thương mại tự do hoặc các thỏa thuận song phương đã ký kết nhằm đa dạng hóa thị trường.
Thủ tướng giao thống đốc NHNN Việt Nam nghiên cứu, mở rộng hạn ngạch, thời hạn cho vay với doanh nghiệp để mua gạo tạm trữ khi thị trường có biến động. Các ngân hàng tạo thuận lợi trong tiếp cận nguồn vốn tín dụng với lãi suất ưu đãi, thủ tục đơn giản.
Bộ trưởng Bộ Tài chính tạo điều kiện hoàn thuế xuất khẩu sớm, cơ chế thông quan nhanh gọn, tăng kiểm tra đối với hoạt động xuất nhập khẩu gạo, chủ động xây dựng kế hoạch mua dự trữ gạo quốc gia.
Thủ tướng yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đẩy mạnh công tác quản lý thị trường; tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát tình hình mua bán của các doanh nghiệp đầu mối, thương lái, tránh tình trạng lợi dụng tình hình để ép giá, trục lợi; cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp.
Các hiệp hội, DN chủ động tìm kiếm thị trường, nhất là các bạn hàng truyền thống với các Hiệp hội; tăng cường các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ để khắc phục tình trạng ép giá cho nông dân. Tích cực mua tạm trữ lúa cho bà con nông dân và đăng ký, cung cấp thông tin về khả năng tạm trữ với UBND tỉnh, báo cáo về Bộ Nông nghiệp và Môi trường để phục vụ công tác chỉ đạo sản xuất, tiêu thụ.
