Ngày 10-8, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) tổ chức buổi họp báo trực tuyến công bố kết quả nghiên cứu tiền lâm sàng thuốc điều trị Covid-19.
PGS-TS Lê Quang Huấn và cộng sự tại Viện Công nghệ sinh học (thuộc VAST) đã bắt tay nghiên cứu thuốc ức chế virus SARS-CoV-2 từ thảo dược, có tác dụng liên kết mạnh với các phân tử liên quan quá trình xâm nhập và tăng sinh của virus SARS-CoV-2, ngay khi đại dịch Covid-19 bùng phát.
PGS-TS Lê Quang Huấn (giữa) và các cộng sự Viện Công nghệ sinh học trong quá trình nghiên cứu sản phẩm điều trị Covid-19 từ các thảo dược Việt Nam. Ảnh: VAST Đến nay, nhóm đã tạo ra một chế phẩm thuốc y học cổ truyền thực sự có triển vọng trong điều trị bệnh Covid-19. Kết quả nghiên cứu tiền lâm sàng cho thấy, sản phẩm an toàn và có tác dụng ức chế sự phát triển của virus SARS-CoV-2, tăng cường miễn dịch trên các mô hình nghiên cứu thực nghiệm.
PGS-TS Lê Quang Huấn cho biết, nhóm đã sử dụng công nghệ hiện đại tin sinh học (Docking với phần mềm AutoDock) để sàng lọc các hoạt chất chính có trong các thảo dược Việt Nam có ái lực liên kết mạnh với các đích phân tử, là các phân tử liên quan tới quá trình xâm nhập và tăng sinh của virus SARS-CoV-2.
Đồng thời phối hợp các tài liệu y văn xưa và nay, các công bố quốc tế gần đây... để tạo được tổ hợp các loại thảo dược chứa các hoạt chất đã sàng lọc, nhằm tạo ra sản phẩm có hiệu quả điều trị cao nhất, trên cơ sở có được sự tương tác cộng hưởng của các hoạt chất theo các cơ chế khác nhau. Gồm ngăn cản sự bám dính của virus với tế bào chủ, làm mất khả năng xâm nhập của virus vào trong tế bào chủ. Ức chế khả năng nhân lên của virus trong tế bào (đối với những hạt virus đã xâm nhập vào bên trong tế bào chủ). Kích hoạt các tế bào miễn dịch để chúng nhận biết, phong tỏa và loại trừ các hạt virus.
Kết quả nghiên cứu tiền lâm sàng đã chứng minh tính an toàn và khả năng ức chế phát triển của virus SARS-CoV-2, cũng như tác dụng tăng cường miễn dịch của sản phẩm này. Đây là cơ sở khoa học quan trọng để tiếp tục nghiên cứu hiệu quả điều trị Covid-19 trên người bệnh ở giai đoạn lâm sàng.
VIPDERVIR được phép đưa vào thử nghiệm lâm sàng, điều trị bệnh nhân Covid-19. Ảnh: VAST Các nhà khoa học cho biết, VIPDERVIR được nghiên cứu một cách nghiêm túc từ nghiên cứu cơ bản, trải qua các bước nghiên cứu bài bản, thận trọng đánh giá về tính an toàn, độ ổn định tới khả năng ức chế tăng sinh của virus cúm A/H5N1 và virus SARS-CoV-2.
Đến nay, VIPDERVIR do nhóm nghiên cứu tạo ra đã được đánh giá độc tính cấp, độc tính bán trường diễn tại Bộ môn Dược lý thuộc ĐH Y Hà Nội và Viện Kiểm nghiệm Thuốc Trung ương; đánh giá khả năng ức chế virus H5N1 tại Viện Công nghệ sinh học và ức chế virus SARS-CoV-2 tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.
Trong cuộc họp ngày 7-8, Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu Y sinh học quốc gia (Bộ Y tế) đã đánh giá cao kết quả nghiên cứu tiền lâm sàng, và chấp thuận đề cương nghiên cứu lâm sàng trên bệnh nhân Covid-19 với thuốc VIPDERVIR. Kỳ vọng thuốc sẽ có đáp ứng tốt trong quá trình thử nghiệm, và được cấp phép điều trị Covid-19, góp phần phòng và điều trị dịch bệnh Covid-19.
TS Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế) nhấn mạnh, dưới góc độ của cơ quan quản lý, Bộ Y tế sẽ sẽ tạo điều kiện tốt nhất để triển khai nghiên cứu, đảm bảo khoa học, khách quan nhất, nhanh nhất, để có thể đưa sản phẩm ra phục vụ cho người dân.
TS Nguyễn Ngô Quang cũng bày tỏ hy vọng, sau nghiên cứu lâm sàng chứng minh được tác dụng của thuốc và các đánh giá kiểm định của cơ quan kiểm định, dự kiến từ nay đến cuối năm 2021, có thể xem xét cấp phép lưu hành sản phẩm này.
Từ khi bùng phát dịch Covid-19 năm 2020 đến nay, VAST đã tích cực thực hiện các nghiên cứu phục vụ phòng chống dịch, như nghiên cứu thành công bộ KIT phát hiện virus SARS-CoV-2 (3-3-2020).
Nghiên cứu giải trình tự toàn bộ hệ gene của bốn chủng virus SARS-CoV-2 (1-6-2021) làm cơ sở thực hiện nghiên cứu vaccine và nghiên cứu các chế phẩm ức chế virus SARS-CoV-2.
