Công ty kiểm toán đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc minh định báo cáo tài chính của doanh nghiệp niêm yết. Nhưng có cảm giác rằng, trừ những công ty kiểm toán lớn, những đơn vị còn lại vẫn chưa phát huy tối đa vai trò của mình.
Lý do khá đơn giản, trong khi số lượng nhỏ, đếm trên đầu ngón tay, các công ty kiểm toán hàng đầu được quyền chọn doanh nghiệp để kiểm toán, có nghĩa là đủ khả năng “nói không” với các công ty có vấn đề về minh bạch, thì các công ty kiểm toán nhỏ lại không được thuận lợi như vậy.
Công ty kiểm toán cũng là doanh nghiệp, mà đã là doanh nghiệp phải có nguồn thu để duy trì, nếu “cương” với khách hàng xem chừng không được lợi.
Một thực tế cũng cần nói đến ở đây là kiểm toán các doanh nghiệp niêm yết đối với nhiều công ty kiểm toán rất rủi ro, nhưng phí kiểm toán lại không đủ đề bù đắp. Trong một chừng mực nào đó, đây là một thiệt thòi không chỉ cho công ty kiểm toán mà cho các cổ đông.
Bởi lẽ, nếu công ty kiểm toán chỉ kiểm với tư thế “phòng thủ”, đảm bảo an toàn, thì những “vấn đề” doanh nghiệp không thể lôi ra hết được. Nếu thực hiện nghiêm túc, có khi phí đã không tăng, mà còn có khả năng mất cả khách hàng. Khả năng các công ty kiểm toán nâng giá đồng thời nâng cao chất lượng đồng loạt cũng khó xảy ra.
Thiết nghĩ, đã đến lúc cơ quan quản lý TTCK, các hiệp hội liên quan đến kiểm toán cần ngồi lại, bàn bạc để có thể đưa ra những giải pháp với mục tiêu đảm bảo quyền lợi cho các công ty kiểm toán. Điều này không chỉ có lợi cho các công ty kiểm toán mà còn có tác dụng hỗ trợ cho cơ quan quản lý.
Nếu công ty kiểm toán thực thiện tốt chức năng của mình, cơ quan quản lý sẽ gặp thuận lợi hơn trong việc giám sát, xử lý các doanh nghiệp có vấn đề trong báo cáo tài chính.
