Mới đây, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) đã đưa ra một số nhận định về các thị trường nhập khẩu tôm lớn của Việt Nam trong năm 2024 này.
Theo đó, với thị trường Mỹ, năm 2023, xuất khẩu (XK) tôm sang Mỹ đạt 682 triệu USD, giảm 15% so với năm 2022. Tuy nhiên trước một số tín hiệu tích cực từ thị trường này, dự báo XK tôm Việt Nam sang Mỹ sẽ tăng nhẹ trong năm 2024 khi nhu cầu ăn uống cải thiện, lạm phát hạ nhiệt, doanh số bán lẻ tại Mỹ phục hồi.
Song cũng có một tin không vui đó là Mỹ đã khởi xướng điều tra chống trợ cấp với tôm nước ấm đông lạnh của Việt Nam. Chưa rõ kết quả thế nào, nhưng XK tôm Việt sang Mỹ sẽ bị ảnh hưởng.
Với thị trường Nhật Bản, XK tôm sang thị trường Nhật trong năm 2023 liên tục sụt giảm do lạm phát tại thị trường này tăng cao, đồng yên giảm giá mạnh, ảnh hưởng tới quyết định mua hàng của các nhà NK Nhật Bản. Năm 2023, XK tôm sang thị trường này đạt 511 triệu USD, giảm 24% so với năm 2022.
Thị trường này được đánh giá còn nhiều tiềm năng và sẽ phục hồi sớm hơn so với các thị trường lớn khác như Mỹ, EU trong năm 2024. Tôm Việt Nam vẫn giữ được lợi thế cạnh tranh tốt trên thị trường này. Ngoài ra, thị trường Nhật Bản có vị trí địa lý gần hơn so với Mỹ, EU và phương thức thanh toán cũng an toàn hơn.
Với thị trường EU, năm 2023, chiến tranh Nga-Ukraine, người tiêu dùng chi tiêu tiết kiệm, vật giá tăng, xăng dầu tăng, đồng EUR mất giá là những nguyên nhân khiến nhu cầu tiêu thụ tại thị trường này chậm. Người dân chọn thực phẩm giá rẻ, tôm cỡ nhỏ hơn, các nhà nhập khẩu (NK) hạn chế mua vào, cố gắng bán ra để giải phóng hàng tồn kho và hạn chế lỗ. Năm 2023, XK tôm Việt Nam sang EU đạt 421 triệu USD, giảm 39% so với năm 2022.
Các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường EU gồm Ecuador và Ấn Độ. Trên thị trường này, tôm Việt Nam vẫn giữ được ưu thế ở phân khúc cao cấp. Song sức cạnh tranh của tôm Ecuador cũng đang mạnh dần lên lại thêm những bất ổn về kinh tế và chính trị hiện tại, thị trường EU sẽ chưa thể phục hồi trong phần lớn năm 2024. Tuy nhiên, dự kiến nhu cầu sẽ giữ ở mức ổn định, không giảm thêm nữa.
Với thị trường Trung Quốc, năm 2023, XK tôm sang Trung Quốc nằm trong xu hướng giảm chung tuy nhiên Trung Quốc là thị trường có mức sụt giảm thấp nhất trong số các thị trường NK chính. Năm 2023, XK tôm Việt Nam sang Trung Quốc & Hong Kong đạt 607 triệu USD, giảm 8% so với năm 2022.
Dịch Covid-19 đã chấm dứt, kinh tế Trung Quốc có tín hiệu tích cực, nhu cầu tôm hồi phục. Vị trí địa lý gần thuận lợi cho các DN Việt Nam XK sang Trung Quốc về chi phí logistics. Các tháng đầu năm 2024, XK tôm sang thị trường này có thể phục hồi nhẹ.
Chưa hết, xung đột Biển Đỏ khiến cước vận tải biển tăng, có thể khiến Ecuador giảm XK sang Trung Quốc do phải chịu áp lực chi phí vận tải biển gia tăng. Đây có thể là cơ hội cho tôm Việt Nam tại thị trường Trung Quốc.
VASEP dự báo, kim ngạch xuất tôm trong năm 2024 đạt khoảng 4 tỷ USD, tăng 5% so với năm 2023.
