Mới đây, Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã chính thức có văn bản gửi Bộ Tài chính góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 57/2020 về Biểu thuế xuất nhập khẩu ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập ngoài hạn ngạch thuế quan.
Theo đó, VCCI cho rằng việc đặt vấn đề tăng thuế xuất khẩu phôi thép như trong dự thảo nghị định sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến ngành sản xuất phôi thép do dư thừa công năng, làm gia tăng hàng tồn kho.
Cụ thể, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo đánh giá lại nguyên nhân dẫn đến việc giá thép xây dựng tăng cao trong thời gian qua đồng thời rà soát toàn diện tác động của việc điều chỉnh thuế với phôi thép, để từ đó xây dựng phương án điều chỉnh phù hợp.
Hiện nay, theo quy định của Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu 2016 và Nghị định số 57/2020/NĐ-CP, mức thuế xuất khẩu được xây dựng dựa trên nguyên tắc áp dụng mức cao đối với nguyên liệu, tài nguyên ở dạng thô và giảm dần đến các sản phẩm có mức độ chế biến cao hơn (nhằm hạn chế xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên chưa qua chế biến). Theo đó, mức thuế xuất khẩu đối với nhóm nguyên liệu thô để sản xuất thép là 40% đối với quặng và 15%-17% đối với phế liệu. Riêng phôi thép là bán thành phẩm (được sản xuất từ quặng và thép phế liệu) có mức thuế suất thuế xuất khẩu 0%.
Thông tin từ Bộ Công Thương, mặt hàng phôi thép các loại trong nước sản xuất dự kiến trong năm 2021 đạt khoảng 21,2 triệu tấn và đủ đáp ứng nhu cầu trong nước và dành cho xuất khẩu.
Bên cạnh đó, số liệu của Hiệp hội Thép cũng cho thấy khối lượng phôi thép xuất khẩn trong năm 2020 cả nước đạt 4 triệu tấn và trong 6 tháng đầu năm 2021 là 1,7 triệu tấn (giảm 9% so với cùng kỳ).
Lý giải nguyên nhân tác động làm tăng giá phôi thép thời gian qua, Bộ Công Thương và Hiệp hội Thép cho rằng giá nguyên liệu đầu vào trên thị trường thế giới tăng cao và sản xuất phôi thép trong nước phần lớn phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, đặc biệt là quặng sắt và thép phế liệu (trên 90% quặng để sản xuất phôi trong nước hiện nay là từ nhập khẩu).
Theo đó, các bên nêu trên nhấn mạnh nguồn cung phôi thép sản xuất trong nước đang dư nên việc tăng thuế xuất khẩu phôi thép cũng chưa hẳn sẽ góp phần làm giảm giá thành thép thành phẩm. Vì vậy, để thúc đẩy ngành thép phát triển bền vững, hạn chế việc khai thác nguồn điện giá rẻ để sản xuất phôi thép cần phải có các giải pháp tổng thể khác.
Trước các ý kiến đóng góp của Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hiệp hội Thép và các doanh nghiệp sản xuất thép, cơ quan soạn thảo-Bộ Tài chính, cho biết đang nghiên cứu và rà soát để có mức thuế suất phù hợp đối với mặt hàng phôi thép.
