PHÓNG VIÊN: - Ông đánh giá thế nào về quan hệ thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ sau 25 năm kể từ khi bình thường hóa?
Ông ADAM SITKOFF: - Có thể nói sau 25 năm, quan hệ thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ đã có những bước phát triển mạnh mẽ và đạt được những kết quả rất ấn tượng. Tính đến nay, kim ngạch thương mại 2 chiều giữa 2 nước đã tăng gần 120 lần, từ 450 triệu USD vào năm 1994 lên hơn 60 tỷ USD vào năm 2018.
Trong nhiều năm liên tục, Mỹ luôn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam; đồng thời Việt Nam là một trong những thị trường xuất khẩu có mức tăng trưởng cao nhất của chúng tôi. Điều này cho thấy việc bình thường hóa quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Mỹ đã mở ra cơ hội mới cho nhà đầu tư 2 bên với giá trị nhiều tỷ USD.
Đầu tư của các DN Mỹ đang đóng vai trò quan trọng vào sự phát triển của Việt Nam, trong đó nổi bật là hoạt động đầu tư của GE, CocaCola, Microsoft, IBM, Nike, ExxonMobil và nhiều tập đoàn, DN khác. Điều này đã góp phần tạo dựng cho Việt Nam có chỗ đứng ngày càng vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Riêng với Mỹ, Việt Nam đang cung ứng cho chúng tôi những mặt hàng cần thiết như nông sản, hàng may mặc…
Tôi hy vọng trong thời gian tới, thương mại 2 nước sẽ có những bước phát triển mạnh mẽ hơn, trên nguyên tắc 2 bên cùng có lợi.
- Mỹ và Trung Quốc vừa là nhà đầu tư, vừa là thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam. Vậy cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung sẽ tác động thế nào đến đầu tư của DN Mỹ vào Việt Nam, thưa ông?
- Không chỉ Việt Nam, nhiều nước khác cũng đang rất quan tâm đến cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc. Cuộc chiến này sẽ có ảnh hưởng đến tình hình kinh tế toàn cầu nói chung vì đây là 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Có thể cuộc chiến thương mại lần này sẽ là cơ sở để thiết lập một luật chơi mới trong thương mại quốc tế.
Nhưng kết quả trong những tháng qua cho thấy, trong khi một số người được hưởng lợi, rất nhiều người khác bị thiệt hại. Chiến tranh thương mại làm tổn thương nền kinh tế, tổn thương nhu cầu tiêu dùng và gây ra hàng loạt vấn đề khác. Do đó, bất cứ quốc gia nào cũng mong muốn những căng thẳng sẽ biến mất. Không gì tốt hơn là môi trường thương mại an toàn.
Intel - một trong nhiều tập đoàn lớn của Mỹ đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên, ở phương diện khác, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung Quốc đem đến cho Việt Nam những cơ hội, như sự dịch chuyển nhà máy sản xuất, chuỗi cung ứng… Theo đó, DN Mỹ đang xem xét để dịch chuyển dòng vốn đầu tư từ thị trường Trung Quốc sang các thị trường khác, trong đó có Việt Nam. Cần nói thêm, các DN Mỹ vẫn rất coi trọng thị trường Việt Nam.
- Để thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thực sự có chất lượng, tạo động lực cho phát triển bền vững, ông có khuyến nghị gì đối với Việt Nam?
- Việt Nam được đánh giá sẽ nhận thêm luồng FDI từ Trung Quốc trong thời gian tới. Vấn đề đặt ra ở đây là việc thu hút hiệu quả hơn nhằm tránh những vấn đề đáng tiếc đã xảy ra trong quá khứ. Việt Nam đổi mới từ năm 1986, và đến nay Việt Nam đã đi được con đường rất dài. Nền kinh tế Việt Nam đã chuyển mình tuyệt vời, hiện đang trên đà tăng trưởng, nhanh hơn hầu hết nền kinh tế khác trên thế giới.
Một điều rõ ràng là nhà đầu tư nước ngoài cần một sân chơi bình đẳng, không chỉ để thu hút vốn đầu tư nhiều hơn trong tương lai, còn để duy trì vốn đầu tư đã có tại đây. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng cần những dòng vốn FDI sạch để làm đòn bẩy cho tăng trưởng bền vững. “Sạch” ở đây được hiểu là phát triển kinh tế phải đi liền với bảo vệ môi trường, trên nguyên tắc 2 bên cùng có lợi và sự rủi ro hoặc điều kiện ràng buộc thấp.
Tôi hy vọng trong thời gian tới, các DN Việt Nam và DN được đầu tư bởi nước ngoài cần một môi trường hỗ trợ và công bằng như nhau để phát triển. Điều đó có nghĩa mối quan hệ của họ với các cơ quan hành chính cần phải tương hỗ và minh bạch.
-Xin cảm ơn ông.
