“Trung Quốc tiếp tục là thị trường tiềm năng lớn nhất và là mối đe dọa kinh tế và quân sự chính trong khu vực” - ông Ross nói trong một bài phát biểu quan trọng được ghi lại tại Hội nghị thượng đỉnh châu Á 2020 của Viện Milken hôm nay (8-12).
Ông cho biết Bộ Thương mại Mỹ đã áp đặt 539 mức thuế trừng phạt, trong đó 210 mức liên quan đến Trung Quốc, mặc dù không nêu rõ trong khoảng thời gian nào. Washington đã đưa “một phần đáng kể” các công ty Trung Quốc vào danh sách thực thể của Hoa Kỳ - danh sách đen thương mại, đòi hỏi giấy phép cho các lô hàng công nghệ nhạy cảm.
Chính quyền Trump tiếp tục áp đặt các biện pháp trừng phạt và hạn chế đối với các công ty và quan chức Trung Quốc khi nhiệm kỳ của ông Trump sắp kết thúc. Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden dự kiến sẽ phải đối mặt với áp lực của lưỡng đảng để giữ thái độ cứng rắn với Trung Quốc khi ông nhậm chức vào tháng tới.
Trung Quốc và Mỹ đã ký thỏa thuận thương mại tạm thời sau gần hai năm đàm phán đau đớn. Mỹ giảm thuế đối với 110 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc xuống 7,5% (25% vẫn áp dụng đối với 250 tỷ USD sản phẩm), trong khi Trung Quốc cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trong hai năm cũng như đẩy nhanh việc phê duyệt tiếp cận thị trường Trung Quốc và cải thiện việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Cam kết mua hàng của Trung Quốc đã chậm lại trong đợt bùng phát covid-19 ban đầu trước khi tăng vào mùa hè, trong khi thương mại là một trong số ít lĩnh vực gắn kết giữa Bắc Kinh và Washington vì các mối quan hệ tổng thể đã sụt giảm trong năm nay vì các vấn đề bao gồm công nghệ, Hồng Kông, Tân Cương và miền Nam Biển Trung Quốc.
Ông Ross cho biết tại hội nghị thượng đỉnh rằng Trung Quốc đã thực hiện 57 cam kết kỹ thuật và mua hơn 23 tỷ USD một mục tiêu nông sản đã được thống nhất.
“Đó là khoảng 70% tổng số đã thỏa thuận, nhưng tiếc là họ đã mua [thấp hơn] phần trăm của các mặt hàng khác” - ông nói, mà không giải thích chi tiết.
Ông nói: “Bây giờ Trung Quốc đã tuyên bố phục hồi sau đại dịch, chúng tôi hy vọng họ sẽ đạt được mục tiêu hai năm của [thỏa thuận].”
Thỏa thuận này không giải quyết được các vấn đề cơ cấu chính trong nền kinh tế Trung Quốc vốn từ lâu đã gây bất bình cho các nhà đầu tư nước ngoài. Trung Quốc cũng bị chỉ trích bởi các nước châu Âu, vi phạm các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới.
Trong một cuộc phỏng vấn tuần trước với The New York Times, ông Biden cho biết ông sẽ không dỡ bỏ ngay lập tức thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc nếu không có đánh giá đầy đủ về thỏa thuận thương mại tạm thời và tham vấn với các đồng minh.
Hôm 7-12, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói với một nhóm giám đốc điều hành của Mỹ rằng Bắc Kinh sẽ thực hiện các cam kết của mình theo thỏa thuận, Reuters đưa tin, dẫn lời Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ-Trung Craig Allen.
Ông Vương cũng kêu gọi nối lại đối thoại kinh tế và đề xuất nối lại các cuộc đàm phán về hiệp ước đầu tư song phương, hiệp ước đầu tư song phương đã kết thúc mà không có hồi kết vào cuối chính quyền Barack Obama.
Ông Ross bảo vệ việc ông Trump rút khỏi hiệp ước thương mại Đối tác xuyên Thái Bình Dương, thỏa thuận hạt nhân Iran và hiệp định khí hậu Paris, nhưng nói rằng Hoa Kỳ đã tiếp tục hợp tác kinh tế với châu Á.
Ông cũng nói rằng Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực, hay RCEP - được ký kết giữa 15 quốc gia Châu Á - Thái Bình Dương vào tháng trước - không giải quyết các vấn đề nhạy cảm nhất của các doanh nghiệp nhà nước, trợ cấp, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và tiếp cận thị trường bình đẳng, và các quy định về quy tắc xuất xứ yếu hơn nhiều so với các quy định trong hiệp định thương mại tự do sửa đổi giữa Mỹ, Canada và Mexico.
