Bất chấp việc ông được hàng triệu cử tri yêu mến, nhiều người Philippines vẫn bị sốc trước chiến thắng của ông và ý nghĩa của nó đối với nền dân chủ ở Philippines, bởi Marcos Jr. là thành viên của một trong những gia đình chính trị khét tiếng nhất đất nước, với cha ông - Ferdinand Marcos Sr. - nhà độc tài tàn bạo và tham nhũng.
Marcos Jr. là ai?
Marcos Jr. là ai?
Marcos Jr., thường được gọi là Bongbong Marcos, sinh ngày 13-9-1957, là con trai duy nhất của Ferdinand E. Marcos Sr. Với sự giàu có của gia đinh, năm 1970 Marcos Jr. tới Anh sống và học tập tại Trường Worth, một cơ sở giáo dục dành cho nam sinh ở Tây Sussex. Năm 1975, Marcos theo học về triết học, chính trị và kinh tế tại Đại học Oxford, giúp ông đặt một chân vào sự nghiệp chính trị.
Nhưng Marcos đã không tốt nghiệp Đại học Oxford. Trường đại học danh tiếng này năm 2021 xác nhận Marcos đã không hoàn thành chương trình học và không được cấp bằng tốt nghiệp, chỉ được nhận một chứng chỉ đặc biệt về nghiên cứu xã hội vào năm 1978. Marcos cũng từng nói rằng ông đã theo học chương trình thạc sĩ quản trị kinh doanh tại Trường Kinh doanh Wharton ở Đại học Pennsylvania, Mỹ, nhưng sau đó tuyên bố rút khỏi khóa học để về nước tham gia chính trị.
Marcos Jr. đã không thừa nhận những hành vi lạm dụng trong chế độ độc tài của cha mình và gia đình đã nhiều lần phủ nhận việc sử dụng quỹ nhà nước cho mục đích riêng của họ. Nhưng các nhà phân tích cho rằng con trai Marcos được hưởng lợi từ sự giàu có đó. Marcos Jr. mới 23 tuổi khi trở thành Phó Thống đốc tỉnh Ilocos Norte ở miền Bắc Philippines vào năm 1980, tranh cử với đảng của cha mình. 6 năm sau, ông trở thành Thống đốc, nhưng phải cùng gia đình mang của cải chạy trốn sang Hawaii lưu vong sau cuộc cách mạng Quyền lực Nhân dân lật đổ chế độ của cha ông vào năm 1986.
Marcos Sr. chết lưu vong 3 năm sau đó, nhưng gia đình ông trở lại vào năm 1991 với sự giàu có, trở thành các chính trị gia có ảnh hưởng, và thiết lập nên “thành trì” của gia đình ở Ilocos Norte. Khi họ trở về Philippines, Marcos Jr. đã trở thành đại diện quốc hội tại tỉnh nhà của mình.
Ông lại được bầu làm Thống đốc Ilocos Norte trước khi hoàn thành nhiệm kỳ đại diện khác. Năm 2010, Marcos Jr. trở thành thượng nghị sĩ. Năm 2016, ông ra tranh cử Phó Tổng thống và bị Leni Robredo, một cựu luật sư nhân quyền và là đối thủ gần nhất của ông trong cuộc đua tổng thống năm 2022, đánh bại.
Em gái của Marcos Jr., Imee Marcos là thượng nghị sĩ, mẹ của ông Imelda, hiện 92 tuổi, đã 4 lần là nữ nghị sĩ, và con trai ông, Sandro, được bầu làm đại biểu quốc hội vào năm 2022. Con trai của Imee là Matthew Marcos Manotoc cũng được bầu lại với tư cách Thống đốc của Ilocos Norte vào năm 2022.
Lấy lại danh dự cho gia đình?
Chế độ Marcos có thể đã kết thúc vào những năm 1980, nhưng các nhà vận động nói rằng gia đình Marcos không bao giờ phải chịu trách nhiệm về quy mô những hành vi sai trái của họ và lo sợ Marcos Jr. có thể làm xói mòn nỗ lực giải quyết những bất công trong quá khứ.
Khi ra tranh cử tổng thống Philippines, Marcos Jr. đã tự giới thiệu mình là người có thể tập hợp các lực lượng chính trị để đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế, cải thiện cuộc sống người dân. Một chiến dịch vận động tranh cử rộng khắp được tung lên các mạng xã hội, tán dương 20 năm cầm quyền của cha ông như là thời hoàng kim của đất nước với hòa bình ổn định và kinh tế phồn thịnh nhất. Dư luận và và nhiều tổ chức xã hội ở Philippines đã tố cáo chiến dịch tranh cử của ứng cử viên Marcos Junior là dối trá nhằm che đậy giai đoạn quá khứ đen tối nhất của Philippines.
Với tư cách là Tổng thống, Marcos Jr. sẽ là người đứng đầu các tổ chức được thành lập để điều tra các cáo buộc chống lại chế độ cũ của gia đình ông. Ủy ban Tổng thống về Quản trị tốt (PCGG) đã thu hồi được ít hơn một nửa số tài sản bị đánh cắp. Một khoản thuế bất động sản chưa giải quyết của gia đình Marcos hiện nay ước tính trị giá 3,9 tỷ USD, nhưng có những lo ngại rằng Marcos Jr. sẽ xóa bỏ điều đó. Imelda Marcos bị kết tội tham nhũng vào năm 2018 nhưng đơn kháng cáo của Tòa án Tối cao vẫn đang chờ xử lý và bà chưa bao giờ phải vào tù.
Mặc dù Marcos Jr. đã nói rằng ông sẽ mở rộng PCGG và giải quyết nạn hối lộ và tham nhũng, nhưng nhiều người lo lắng công lý sẽ không được thực thi. Khoảng 11.000 nạn nhân của các vụ lạm dụng thiết quân luật đã nhận được một số khoản bồi thường tài chính, nhưng các nhà vận động nói rằng họ đại diện cho một phần nhỏ của tất cả nạn nhân. “Không còn công lý nào để hy vọng nếu Marcos Jr. trở thành Tổng thống” - Bonifacio Ilagan, người đồng triệu tập của nhóm Chiến dịch chống lại sự trở lại của nhà Marcos và Thiết quân luật, cho biết.
Chính quyền của Tổng thống Duterte đã thẳng tay đàn áp xã hội dân sự và truyền thông - áp đặt các cáo buộc trốn thuế lên các hãng truyền thông địa phương, độc lập, những người thách thức các chính sách và yêu sách của chính phủ, đồng thời bắt giữ các biên tập viên. Một số lo ngại rằng Marcos sẽ tiếp tục đi theo con đường của Duterte và thông tin sai lệch đó sẽ càng che khuất sự thật, khiến việc buộc những người nắm quyền phải chịu trách nhiệm càng khó hơn.
Theo cảnh sát, ông Duterte cũng đang phải đối mặt với cuộc điều tra của Tòa án Hình sự Quốc tế về "cuộc chiến chống ma túy" đã giết chết hơn 6.000 người, và người kế nhiệm ông có thể ảnh hưởng đến mức độ tiếp cận của các nhà điều tra tới Philippines. Nhưng dù gì gia tộc Marcos cũng đang có một tương lai chính trị rộng mở. Con trai cả của Tổng thống tân cử là Ferdinand Alexander, 28 tuổi, vừa ra ứng cử quốc hội tại Ilocos Norte. Lịch sử đang lặp lại hay đang tiến bước? Thời gian sẽ trả lời.
| Trong tuyên bố sau khi được xác định là người chiến thắng cuộc bầu cử tổng thống, Bongbong Marcos Jr. bày tỏ "mong chờ được làm việc với mọi tầng lớp ở Philippines cũng như các đối tác và tổ chức quốc tế", cam kết sẽ hàn gắn đất nước. "Hãy phán xét tôi không phải bằng quá khứ, mà bằng hành động của tôi" - Marcos nhấn mạnh. |
