Chiến lược logistics nhìn từ Singapore

Chiến lược logistics  

Điều đó có được là nhờ Chính phủ Singapore đã đảm bảo được tính toàn vẹn của chuỗi cung ứng, không áp đặt thêm bất kỳ hạn chế hay  biện pháp kiểm soát xuất khẩu nào.

Chính phủ cũng đảm bảo rằng bất kỳ sự gián đoạn nào trong mạng lưới chuỗi cung ứng đều được khắc phục nhanh chóng, bằng cách cung cấp các tùy chọn trong các phần khác của mạng lưới. 

Các công ty logistics hàng đầu như DHL, UPS và DB Schenker đã đặt trụ sở khu vực tại Singapore, cũng như các tập đoàn đa quốc gia GlaxoSmithKline và Unilever cũng có các trung tâm quản lý chuỗi cung ứng khu vực ở đây.

Theo dự kiến của Cục Phát triển Kinh tế (EDB), logistics sẽ tạo thêm 1.500 việc làm mới trong vòng 5 năm tới, dựa trên các cam kết đầu tư từ năm 2018 và 2019.  Singapore cũng là nơi có cảng container trung chuyển lớn nhất, nhì thế giới, kết nối với hơn 600 cảng trên toàn cầu. Changi cũng là một trong những sân bay Singapore nhộn nhịp nhất trên thế giới với khoảng 6.800 chuyến bay hàng tuần đến 330 thành phố.

Những thành tựu nêu trên không phải do ngẫu nhiên mà có, mà là kết quả của sự kết hợp giữa chính sách hướng tới tương lai của chính phủ và sự tham gia sâu rộng của khu vực tư nhân. Theo nhiều nhà nghiên cứu, thành công này dựa trên 3 nhân tố.

Thứ nhất, xây dựng khả năng kết nối 

So với nhiều trung tâm giao thông vận tải lớn khác trên thế giới, thị trường nội địa của Singapore rất nhỏ. Việc phát triển các kết nối tần số cao đến hàng trăm điểm trên toàn cầu không phải là thứ có sẵn, mà là kết quả của chính sách mở rộng chủ động.

Để làm được điều đó, Cục Hàng không Dân dụng Singapore (CAAS) đã ký kết Thỏa thuận Dịch vụ Hàng không (ASA) với 130 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau để tăng số lượng kết nối chuyến bay. Tương tự, Cục Hàng hải và Cảng vụ Singapore (MPA) đã hợp tác chặt chẽ với các hãng tàu để xây dựng một trong những mạng lưới vận tải hàng hải dày đặc nhất thế giới. 

Singapore có một mạng lưới các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) rộng khắp với hơn 30 đối tác thương mại để tăng cường khả năng tiếp cận các thị trường lớn.

Điều này khuyến khích các công ty trong chuỗi logistics tác nghiệp từ Singapore để tận dụng các kết nối thường xuyên và đáng tin cậy và tiếp cận thị trường toàn cầu một cách nhanh chóng. Trên thực tế, các kết nối tần số cao đôi khi cho phép hàng hóa đến đích nhanh hơn qua Singapore so với vận chuyển trực tiếp giữa các nước.

Thứ hai, cơ sở hạ tầng và quy trình nghiệp vụ

Sau khi hoàn thành dự án Next Generation Port 2030, cảng Singapore sẽ có thể xử lý tương đương 65 triệu container, trở thành cơ sở có thiết bị tích hợp lớn nhất trên thế giới.

Trong tương lai, cảng sẽ có các phương tiện được dẫn đường tự động không người lái, tận dụng các cảm biến thông minh để phát hiện các bất thường trong vận chuyển, như vi phạm bản quyền và phân tích dữ liệu để dự đoán các điểm tắc nghẽn giao thông.  

Trong lĩnh vực hàng không, chính phủ có kế hoạch tăng gấp đôi công suất sân bay. Hàng hóa vận chuyển qua đường hàng không được xử lý bởi những quy trình chuyên biệt.

Có khu logistics sân bay (Airport Logistics Park) dành cho hàng hóa nhạy cảm với thời gian, các trung tâm chuỗi cung ứng lạnh (cold-chain) cho hàng dễ hỏng, và các cơ sở chuyển phát nhanh trong khu vực để đáp ứng hoạt động thương mại điện tử đang phát triển.

Nhân viên cũng được đào tạo thường xuyên để đảm bảo cập nhật công nghệ mới và có kỹ năng phù hợp để xử lý các loại hàng hóa khác nhau. 

Singapore đã ra mắt Cơ chế một cửa quốc gia đầu tiên trên thế giới vào năm 1989, có thể số hóa và sắp xếp hợp lý các quy trình phê duyệt giấy phép thương mại. Với hơn 35 cơ quan chức năng trên nền tảng này, chính phủ đã thay đổi tư duy từ “kiểm soát” sang “tạo thuận lợi” cho thương mại.

Hiện nay, giấy phép có thể được phê duyệt với một văn bản điện tử chỉ trong vài phút. Bởi mỗi chuyến hàng có thể liên quan đến nhiều bên và tài liệu khác nhau trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nhà sản xuất đến công ty logistics, công ty tài trợ thương mại và người tiêu dùng.

Do đó, cơ chế một cửa này hiện đang được nâng cấp nhằm tích hợp nhiều giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp (Business to Business) có thể vào một nền tảng kỹ thuật số duy nhất.

Thứ ba, sự tham gia của khu vực tư nhân 

Chính phủ Singapore nhìn nhận tầm quan trọng của việc đưa khu vực tư nhân vào các quyết định chính sách. Cùng với thời gian, các đơn vị chức năng khai thác cảng và sân bay đã trở thành các doanh nghiệp hoạt động theo luật công ty, để đảm bảo họ vẫn đáp ứng nhu cầu của ngành.

Kể từ đó, lượng hàng hóa cho nhà khai thác cảng PSA - trước đây là một cục tác nghiệp của chính phủ  tăng lên gấp bội, và công ty này đã đầu tư vào khoảng 40 bến cảng (Terminal) khắp thế giới. Sự cạnh tranh ngày càng tăng của khu vực tư nhân đã khuyến khích các doanh nghiệp trong ngành năng động hơn về mặt thương mại và giúp ngành logistics  của Singapore hiệu quả hơn.

Chính phủ cũng đã thu hút các nhà đầu tư đến Singapore bằng cách đảm bảo môi trường đầu tư thuận lợi và phát triển các biện pháp khuyến khích phù hợp cho sự tham gia của khu vực tư nhân. Ngày nay, 20 trong số 25 công ty logistics  hàng đầu thế giới quản lý các hoạt động toàn cầu hoặc khu vực của họ từ Singapore.

Có rất nhiều công ty lớn ở đây thúc đẩy các công ty địa phương cạnh tranh với các tiêu chuẩn quốc tế.

Việc tham vấn rộng rãi với khu vực tư nhân cũng được khuyến khích trước khi đầu tư công được phê duyệt, để đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng được xây dựng sẽ đáp ứng nhu cầu kinh doanh thực tế. Hơn nữa, chính phủ khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư vào cơ sở hạ tầng bổ sung.

Thí dụ, các nhà khai thác khu vực tư nhân như SATS và FedEx đã đầu tư vào các cơ sở vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không như các trung tâm chuỗi cung ứng lạnh và cơ sở vận chuyển hàng hóa nhanh trong khu vực, với sự hỗ trợ của chính phủ.

Các thách thức được cùng nhau giải quyết để đầu tư có ý nghĩa thương mại đối với khu vực tư nhân. Quan hệ đối tác mạnh mẽ của khu vực tư nhân đảm bảo rằng các sáng kiến bền vững về mặt thương mại trong dài hạn và không trở thành gánh nặng cho ngân sách và các quỹ công.
-----------
(*)Giám đốc Công ty Tư vấn Vietnam Global Network, Singapore