Đông Nam Á không còn phụ thuộc nhiều vào các quyết định của Fed

Chủ động cắt lãi suất

Những người theo dõi thị trường trên toàn thế giới đang háo hức dự đoán kết quả cuộc họp tiếp theo của Fed vào ngày mai 13-6. Gần hơn, các ngân hàng trung ương (NHTW) khu vực cũng đang chuẩn bị cho các cuộc họp quan trọng. Ví dụ, NHTW Thái Lan (BOT) sẽ tổ chức đợt xem xét lãi suất tiếp theo vào ngày 12-6, trước quyết định của Fed.

Kỳ vọng về các quyết định của Fed và BOT khá đối lập. Trong khi những người theo dõi thị trường thường kỳ vọng Fed sẽ giữ quan điểm về mức lãi suất cao của mình, thì có nguồn tin trên thị trường rằng Thái Lan có thể sẽ tuyên bố cắt giảm lãi suất. Ở những nơi khác trên thế giới, NHTW châu Âu vào ngày 6-6 đã bắt đầu cắt giảm lãi suất từ mức cao kỷ lục, 0,25 điểm phần trăm.

Singapore có chính sách tiền tệ độc đáo nhờ cách tiếp cận theo hướng tỷ giá hối đoái. Tuy nhiên, ít nhất, sự khác biệt như vậy giữa Fed và phần còn lại của Đông Nam Á dường như khó xảy ra hoặc thậm chí là không thể xảy ra.

Nếu nhìn ở khoảng thời gian xa hơn, sự khác biệt như vậy dường như khó xảy ra hoặc thậm chí là không thể xảy ra trong những năm trước. Suy cho cùng, các nền kinh tế trong khu vực bao gồm Malaysia, Thái Lan, Indonesia và Philippines đã phải gánh chịu nặng nề do dòng vốn chảy ra ngoài trong cuộc khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990, với những cuộc suy thoái trên diện rộng, tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt và đồng tiền mất giá khi các nhà đầu tư rút tiền ra.

Kể từ đó, lãi suất trong khu vực nhìn chung vẫn cao hơn lãi suất ở các thị trường phát triển, đặc biệt là Mỹ. Các loại tiền tệ của Đông Nam Á nhìn chung không thể mang lại sự an toàn và ổn định như đồng bạc xanh mang lại, do đó cần phải mang lại cho các nhà đầu tư mức lợi nhuận cao hơn đáng kể.

Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi trong những năm gần đây. Khi lạm phát hậu Covid bắt đầu ảnh hưởng nặng nề vào cuối năm 2021, các NHTW Đông Nam Á đã theo chân Fed trong việc tăng lãi suất.

Có một điểm khác biệt lớn là mức độ thắt chặt tiền tệ thấp hơn nhiều. Với áp lực lạm phát ở Đông Nam Á ít nghiêm trọng hơn so với các nền kinh tế phát triển như Mỹ và châu Âu, các NHTW khu vực đã có thể kìm hãm áp lực giá cả bằng cách tăng lãi suất thấp hơn.

Linh hoạt điều chỉnh chính sách

Ngày nay, các số dư tài khoản vãng lai này mạnh hơn nhiều. Ví dụ, Indonesia thậm chí còn đạt thặng dư tài khoản vãng lai lên tới 1% GDP vào năm 2022 và ghi nhận mức thâm hụt nhỏ chỉ 0,1% GDP vào năm ngoái, trong bối cảnh xuất khẩu các mặt hàng chủ chốt bùng nổ.

Thái Lan cũng trở lại vị thế thặng dư 1,4% GDP vào năm 2023, sau khi thâm hụt trong hai năm liên tiếp kể từ năm 2020. Malaysia đã đạt thặng dư tài khoản vãng lai ổn định ngay cả trước khi xảy ra đại dịch. Thặng dư đã giảm từ 3,1% GDP vào năm 2022 xuống còn 1,2% vào năm ngoái, nhưng dự kiến sẽ tăng lên 2 phần trăm trong năm nay.

Trong khi đó, sau Covid, thâm hụt tài khoản vãng lai của Philippines đã thu hẹp đáng kể từ 4,4% GDP vào năm 2022 xuống chỉ còn 1,3% vào năm ngoái.

Những cải thiện này xuất hiện do những thay đổi lớn về mặt cấu trúc trong mỗi nền kinh tế. Điều này bao gồm các nỗ lực để nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh, cải thiện việc giám sát trong lĩnh vực tài chính và tạo dựng một thị trường vốn minh bạch và thanh khoản hơn.

Đặc biệt, những thay đổi này vẫn đang tiếp tục. Indonesia gần đây đã bắt tay vào nhiều nỗ lực hạ nguồn hơn để thúc đẩy xuất khẩu giá trị gia tăng, trong khi Thái Lan đã nới lỏng các hạn chế về thị thực để thúc đẩy lượng khách du lịch đến, từ đó sẽ tăng xuất khẩu dịch vụ của nước này.

Khi thế giới bước vào chu kỳ nới lỏng tiền tệ, các nền kinh tế Đông Nam Á có thể nới lỏng sớm hơn hoặc nhiều hơn. Với sự ổn định tài chính được cải thiện, các nền kinh tế này hiện có nhiều sự linh hoạt hơn để điều chỉnh lãi suất ở mức tối ưu để cân bằng mục tiêu tăng trưởng và lạm phát ở từng quốc gia tương ứng. Họ không còn cần phải theo dõi chặt chẽ các động thái của Fed nữa.