Nhiều hộ kinh doanh lo lắng khi bỏ thuế khoán
Sáng nay 8-10, tại hội thảo “Sắp bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?” do báo Tuổi Trẻ tổ chức, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế – Bộ Tài chính, cho biết cơ quan Thuế sẽ hỗ trợ tối đa để người dân không bị lúng túng khi thay đổi phương pháp tính thuế. “Chúng tôi sẽ cầm tay chỉ việc, hướng dẫn từ A đến Z để hộ kinh doanh chuyển đổi thuận lợi nhất” - ông Mai Sơn khẳng định.
Theo chuyên gia tư vấn thuế Quách Chánh Đại Thanh Tâm, CEO Tam Pro, việc bỏ thuế khoán khiến nhiều hộ kinh doanh “ăn không ngon, ngủ không yên” vì chưa quen với mô hình hoạt động mới.
Lâu nay, phần lớn các hộ làm ăn theo kiểu gia đình, không sổ sách kế toán, không hóa đơn điện tử, nên khi phải kê khai thuế theo doanh thu, chi phí thực tế từ năm 2026, họ cảm thấy lo lắng.
Hiện cả nước có khoảng 5 triệu hộ kinh doanh và nhóm này sẽ chịu tác động trực tiếp khi thuế khoán bị xóa bỏ. Tuy nhiên, theo ông Thanh Tâm, việc chuyển sang kê khai mang lại nhiều lợi ích.
“Chuyển đổi là cách thoát khỏi cảnh làm ăn phập phồng, thiếu chuẩn hóa, và là bước tiến tự nhiên để trở thành doanh nghiệp” - ông Thanh Tâm nói.
Dù vậy, chuyên gia cũng chỉ ra 5 rào cản lớn khiến nhiều hộ vẫn còn chùn bước. Thứ nhất là rào cản tâm lý, khi nhiều người ngại thay đổi, sợ tiếp cận công nghệ, không quen với phần mềm kế toán hay hóa đơn điện tử.
Thứ hai là chi phí và thủ tục hành chính, do lo ngại việc đăng ký, kê khai, thuê kế toán và tuân thủ pháp luật sẽ tốn kém và phức tạp.
Thứ ba là năng lực quản trị, bởi phần lớn hộ kinh doanh thiếu kỹ năng điều hành, khó tìm nhân sự kế toán và khó xây dựng quy trình làm việc bài bản.
Thứ tư là khó khăn về vốn và thị trường, vì chưa minh bạch tài chính nên khó vay vốn, lại phải cạnh tranh với doanh nghiệp lớn.
Cuối cùng là việc thiếu thông tin và chính sách hỗ trợ thực tế khiến họ cảm thấy chưa có chỗ dựa tin cậy.
Theo ông Thanh Tâm, để vượt qua những rào cản này, hộ kinh doanh cần bắt đầu từ việc chuẩn hóa hoạt động.
Về hóa đơn, cần đảm bảo “Tam Hợp” – (Hợp pháp, Hợp lý, Hợp lệ); còn về quản trị, nên xây dựng “Tam Quy” – (Quy chế, Quy chuẩn, Quy trình).
“Không tăng thu mà để minh bạch, công bằng hơn”
Ông Mai Sơn cho biết, việc bỏ thuế khoán theo Nghị quyết 68 không nhằm tăng thu ngân sách, mà để tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiện đại.
Phương pháp thuế khoán hiện nay bộc lộ nhiều hạn chế, thiếu công bằng, khiến hộ kinh doanh khó mở rộng. Khi chuyển sang kê khai, người dân sẽ nắm rõ doanh thu, chi phí, lãi lỗ thực tế, từ đó chủ động hơn trong quản trị và phát triển kinh doanh.
Để việc chuyển đổi diễn ra thuận lợi, ngành Thuế sẽ triển khai 4 nhóm giải pháp trọng tâm. Một là hoàn thiện chính sách, sửa đổi các luật thuế để đảm bảo công bằng, trong đó có đề xuất tính thuế thu nhập cá nhân dựa trên lợi nhuận thực (doanh thu trừ chi phí) giống như doanh nghiệp.
Hai là đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm ít nhất 30% thời gian và chi phí tuân thủ, đồng thời nâng cấp ứng dụng eTax Mobile thông minh hơn, có thể tự động gợi ý chỉ tiêu kê khai.
Ba là đẩy mạnh truyền thông, tổ chức tập huấn, đối thoại trực tiếp để người dân hiểu và chủ động thực hiện.
Bốn là thành lập các tổ công tác hỗ trợ tại địa phương, trực tiếp hướng dẫn hộ kinh doanh từng bước – từ cài đặt ứng dụng, sử dụng hóa đơn điện tử đến ghi chép sổ sách đơn giản.
Ông Mai Sơn nhấn mạnh, việc chuyển đổi không quá phức tạp. “Trước mắt, các hộ chỉ cần làm quen với việc ghi sổ, đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử và dùng các ứng dụng thuế điện tử miễn phí. Các bước còn lại đã có cơ quan Thuế đồng hành” - ông Mai Sơn nói.
Với sự hỗ trợ sát sao này, ngành Thuế kỳ vọng việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai sẽ không còn là gánh nặng, mà trở thành cơ hội để các hộ kinh doanh trưởng thành, phát triển chuyên nghiệp và bền vững hơn.
