Chuyến công du 12 tỷ đồng
Vào tháng 5 năm nay, Ngoại trưởng Anh James Cleverly đã tới đến Mỹ Latin và Caribe, trong nỗ lực khơi dậy mối quan hệ chặt chẽ truyền thống giữa Anh với khu vực này. Trong chuyến đi, ông đã ghé thăm Brazil, Chile, Colombia và Jamaica, với vấn đề biến đổi khí hậu được đặt cao trong chương trình nghị sự.
Tại Chile, Cleverly tuyên bố: “Biến đổi khí hậu là thí dụ cấp bách và rõ ràng nhất về các mối đe dọa xuyên quốc gia đang gia tăng nhanh chóng mà thế giới phải đối mặt”. Tại Diễn đàn Anh-Caribbean ở Kingston, Jamaica, Ngoại trưởng Anh đã công bố nguồn tài trợ bổ sung cho “an ninh và khả năng phục hồi khí hậu” của khu vực. Tại Brazil, Cleverly đã ký kết thỏa thuận hợp tác về khí hậu trên phạm vi rộng về “Tăng trưởng xanh và toàn diện”. Ở Colombia, ông đã vạch ra các kế hoạch mới để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu bằng cách bảo vệ Amazon.
Trong chuyến đi đến rừng nhiệt đới Amazon, ông nói: “Số phận của hành tinh chúng ta phụ thuộc vào những gì xảy ra ở đây”. Thế nhưng, phía sau những phát ngôn có cánh và những chương trình được thế giới ủng hộ, lại là gánh nặng cho người dân Anh.
Dữ liệu mới được Bộ Ngoại giao công bố, cho thấy ông Cleverly đã chi hơn 420.000 bảng Anh (hơn 12,5 tỷ VNĐ) cho việc đi lại trong chuyến đi kéo dài 1 tuần này. Số tiền bao gồm Bộ Ngoại giao thuê chiếc Embraer Lineage 1000E - chiếc máy bay phản lực thường được các tỷ phú và ngôi sao nhạc pop sử dụng.
Bên trong chiếc máy bay này gồm khu vực tiếp khách với tivi màn hình lớn, phòng master dành cho VIP chính, với giường đôi cỡ lớn, phòng tắm riêng có vòi sen… Đáng nói, việc Ngoại trưởng Cleverly thuê chiếc máy bay phản lực tư nhân sang trọng nhất thế giới đúng vào thời điểm các quỹ dịch vụ công trên khắp nước Anh đang bị cắt giảm.
Đây không phải là lần đầu tiên chính phủ Anh bị cáo buộc sử dụng nhiều tiền công cho chi phí đi lại. Từ năm 2021-2022, các ngoại trưởng Dominic Raab, Liz Truss và Cleverly đã thuê máy bay phản lực tư nhân, hoặc sử dụng máy bay của chính phủ để đi ra nước ngoài, với tổng chi phí 4,6 triệu bảng Anh (137,46 tỷ VNĐ)”. Hoặc Thủ tướng Rishi Sunak đã chi 650.271 bảng Anh (19,43 tỷ VNĐ) để thuê máy bay phản lực tư nhân và Hoàng gia Anh trong khoảng thời gian chỉ 3 tháng.
Trả lời về việc Cleverly sử dụng công quỹ để thuê máy bay phản lực tư nhân, Bộ Ngoại giao cho biết: “Công việc của Bộ trưởng Ngoại giao đòi hỏi ông phải ra nước ngoài để theo đuổi lợi ích của Vương quốc Anh… Giá trị đồng tiền được tính đến trong mọi quyết định và chi phí đi lại được công bố thường xuyên để minh bạch”.
Ngoại trưởng gốc Phi đầu tiên
Khi được Thủ tướng Liz Truss chỉ định làm Ngoại trưởng Anh vào ngày 6-9-2022, ông James Cleverly đã trở thành ngoại trưởng da màu đầu tiên của Anh. Là quân nhân dự bị với cấp bậc Trung tá, Cleverly đã có 2 năm giữ chức Thứ trưởng Ngoại giao sau thời gian làm việc tại bộ phận xử lý Brexit.
Ông Cleverly được bầu vào Quốc hội lần đầu tiên năm 2015, sau khi phục vụ trong hội đồng được ủy quyền của London từ năm 2007, và trở thành đồng minh của thị trưởng lúc bấy giờ là ông Boris Johnson. Xuất thân từ phía Đông Nam London và đại diện cho một ghế ở Essex, phía Đông Bắc thủ đô, ông Cleverly, ủng hộ việc rời khỏi Liên minh châu Âu trong cuộc trưng cầu dân ý Brexit năm 2016.
Việc ông được thăng chức trở thành nhà ngoại giao hàng đầu của Anh được coi là phần thưởng xứng đáng cho việc trung thành ủng hộ bà Truss trong cuộc chiến lãnh đạo Đảng Bảo thủ gây chia rẽ vào mùa hè 2022 với cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak. Tuy nhiên, bà Truss đã từ chức sau đó, và Thủ tướng Rishi Sunak kế nhiệm bà Truss vào tháng 10-2022 vẫn giữ ông Cleverly ở vị trí Ngoại trưởng.
Ông Cleverly đảm nhận vị trí Ngoại trưởng vào thời điểm khá khó khăn, với khả năng thúc đẩy các mối quan hệ chính trị ở các thủ đô quan trọng của châu Âu sắp bị thử thách nghiêm trọng. Đó là, phản ứng của châu Âu đối với cuộc xung đột của Nga ở Ukraine có thể sẽ bị căng thẳng hơn do giá năng lượng tăng vọt, trong khi căng thẳng hậu Brexit về nhiều vấn đề khác nhau - đặc biệt liên quan đến Bắc Ireland - có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Trước khi tham gia chính trường, Cleverly, người có bằng kinh doanh của Đại học West London, đã tạo dựng sự nghiệp trong lĩnh vực tạp chí và xuất bản trực tuyến, điều hành các trang web giúp các doanh nhân và doanh nghiệp nhỏ phát triển. Ông đã phục vụ trong Quân đội Lãnh thổ dự bị của Anh từ năm 1991.
Từng được bầu làm nghị sĩ vào giữa thập niên trước, ông trở thành Phó chủ tịch Đảng Bảo thủ vào đầu năm 2018 và đồng Chủ tịch 18 tháng sau đó. Vai trò bộ trưởng đầu tiên của ông đã được hiện thực hóa tại Bộ Brexit, khi nước Anh phải vật lộn với việc tìm kế hoạch tốt nhất để rời khỏi khối EU vào năm 2019.
Khi các gia đình Anh đang phải vật lộn để kiếm đủ sống, ông Cleverly lại công du trên chiếc máy bay phản lực sang trọng bằng tiền thuế của người Anh.
Bà Emily Thornberry,
chính trị gia đảng Lao Động Anh
Ông Cleverly từng tranh cử một thời gian ngắn để thay thế cựu Thủ tướng Theresa May sau khi bà từ chức vào năm đó, thúc giục Đảng Bảo thủ thực hiện bước nhảy vọt về niềm tin, bỏ qua một thế hệ và bỏ phiếu cho một nghị sĩ tương đối mới. Tuy nhiên, ông đã rút lui khỏi cuộc đua 1 tuần sau đó, do ông khó có thể nhận được sự ủng hộ của các nhà lập pháp Đảng Bảo thủ để lọt vào vòng 2.
Năm 2020, ông trở thành Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, đảm nhiệm một số nhiệm vụ, bao gồm cả trách nhiệm về châu Âu trong nửa đầu năm 2022. Làn sóng từ chức cuối cùng đã hạ gục ông Johnson vào đầu tháng 7, khiến ông Cleverly chuyển sang làm Bộ trưởng Giáo dục trong 2 tháng, trước khi được chỉ định làm Ngoại trưởng. Ông Cleverly đã kết hôn và có 2 con trai.
Dù sao, Cleverly cũng là biểu tượng về sự đa dạng và tiến bộ trong chính trị Anh. Với khả năng của mình, ông đã tạo ra một thế hệ tương lai không có ranh giới về nguồn gốc dân tộc trong việc phục vụ đất nước. Nhưng câu hỏi về quyết định chi tiêu tiền công chúng trong chuyến đi vẫn còn đó.
