Nhà khoa học máy tính người Anh-Canada Geoffrey Hinton đã cảnh báo về mối nguy hiểm ngày càng tăng của trí tuệ nhân tạo (AI) nếu không được kiểm soát sau khi giành giải Nobel Vật lý.
Giáo sư Hinton, 76 tuổi, cho biết ông "vô cùng sửng sốt" khi được trao tặng vinh dự này, giải thưởng mà ông chia sẻ với John Hopfield của Đại học Princeton.
Trong khi công trình của ông đặt nền móng cho máy học, công nghệ cho phép máy tính mô phỏng trí thông minh của con người, thì những nỗ lực gần đây của ông tập trung vào việc ủng hộ trí tuệ nhân tạo (AI) an toàn hơn.
Năm ngoái, ông đã trở thành tâm điểm chú ý sau khi từ chức tại Google, với lý do lo ngại "những kẻ xấu" sẽ sử dụng công nghệ này để gây hại cho người khác.
Phát biểu với giới truyền thông sau chiến thắng của mình, ông Hinton - người từng được mệnh danh là "cha đỡ đầu" của AI - đã nhắc lại lời kêu gọi cấp bách yêu cầu các công ty nghiên cứu nhiều hơn về tính an toàn của AI.
Ông cho biết nếu không được kiểm soát, công nghệ này sẽ làm tăng nguy cơ tấn công mạng và lừa đảo, video giả mạo và can thiệp chính trị đang diễn ra.
Ông cho biết: “Khá nhiều nhà nghiên cứu giỏi tin rằng vào một thời điểm nào đó trong 20 năm tới, AI sẽ trở nên thông minh hơn con người và chúng ta cần phải suy nghĩ kỹ về những gì sẽ xảy ra khi đó”.
“Nếu bạn nhìn xung quanh, có rất ít ví dụ về những thứ thông minh hơn được điều khiển bởi những thứ kém thông minh hơn, điều này khiến bạn tự hỏi liệu khi AI trở nên thông minh hơn chúng ta, nó có nắm quyền kiểm soát hay không".
Ông cho biết ông vẫn còn "sốc" khi biết mình đã trúng giải sau khi nhận được cuộc gọi lúc 1 giờ sáng tại một khách sạn ở California mà thậm chí không biết mình đã được đề cử.
“Tôi không phải là nhà vật lý, nhưng tôi rất tôn trọng vật lý”, ông nói.
Những người đoạt giải Nobel Vật lý năm 2024, gồm Giáo sư John Hopfield của Đại học Princeton, và Giáo sư Geoffrey Hinton, của Đại học Toronto.
“Tôi bỏ học vật lý sau năm đầu tiên ở trường đại học vì tôi không thể làm được những phép toán phức tạp. Vì vậy, việc nhận được giải thưởng về vật lý khiến tôi rất ngạc nhiên.
“Tôi rất vui mừng khi ủy ban Nobel ghi nhận đã có những tiến bộ to lớn trong lĩnh vực mạng lưới nơ-ron nhân tạo".
Ông đã dành sự nghiệp của mình để nghiên cứu sự phát triển và ứng dụng các công nghệ hỗ trợ AI và vào năm 2018 đã nhận được Giải thưởng Turing cho công trình của mình.
Trước khi rời Google, Giáo sư Hinton đã chia thời gian của mình cho nhóm nghiên cứu AI của công ty và Đại học Toronto, nơi ông giữ chức giáo sư danh dự.
Sinh ra tại London vào năm 1947, cha là nhà côn trùng học Howard Hinton và mẹ là giáo viên Margaret Clark, ông là chắt của nhà toán học Mary Boole và chồng bà là George Boole, những người có công đặt nền móng cho khoa học máy tính hiện đại.
Giáo sư Hinton, tốt nghiệp Đại học Edinburgh với bằng Tiến sĩ về trí tuệ nhân tạo năm 1978, cho biết trong nhiều thập kỷ, mọi người không tin rằng mạng lưới nơ-ron nhân tạo sẽ thành hiện thực.
Ông cho biết: “Hầu hết mọi người trong lĩnh vực AI đều nói rằng mạng lưới nơ-ron sẽ không bao giờ hoạt động được”.
“Họ rất tự tin rằng những thứ này chỉ là lãng phí thời gian, và chúng ta sẽ không bao giờ có thể học được những thứ phức tạp như, ví dụ, hiểu ngôn ngữ tự nhiên bằng mạng nơ-ron. Và họ đã sai".
Năm 1985, ông đã đồng sáng tạo ra máy Boltzmann, giúp mở đường cho những ứng dụng hiện đại như tạo hình ảnh AI hoặc thuật toán đề xuất.
Năm 2012, ông và hai nghiên cứu sinh của mình đã xây dựng một mạng lưới nơ-ron nhân tạo – một máy tính mô phỏng não người – có thể phân tích ảnh và nhận dạng các vật thể thông thường, được ca ngợi là một cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển AI.
Trong suốt sự nghiệp của mình, bao gồm thời gian làm việc tại Đại học California San Diego và Đại học Carnegie-Mellon, Giáo sư Hinton đã từ chối nhận tài trợ từ quân đội Hoa Kỳ và chuyển đến Canada để tiếp tục nghiên cứu.
Trong những năm gần đây, ông cũng lên tiếng lo ngại về tác động của công nghệ AI đến thị trường việc làm.
Giáo sư Hinton chia sẻ quỹ giải thưởng trị giá 11 triệu krona Thụy Điển (966.500 euro) với Giáo sư Hopfield, số tiền mà ông cho biết sẽ được quyên góp.
“Tôi sẽ tặng nó cho các tổ chức từ thiện", ông nói.
“Tôi biết một tổ chức từ thiện mà tôi sẽ quyên góp để tạo việc làm cho những người trẻ tuổi có sự khác biệt về thần kinh".
