Bên cạnh sự can thiệp bằng lời nói, chính phủ Nhật Bản còn có một số lựa chọn để ngăn chặn tình trạng đồng Yên giảm giá quá mức. Trong số đó có việc can thiệp trực tiếp vào thị trường tiền tệ, mua số lượng lớn đồng yên, thường bán đô la để lấy đồng tiền Nhật Bản.
Dưới đây là chi tiết về cách thức can thiệp vào việc mua đồng Yên, khả năng điều này xảy ra và những thách thức của động thái đó:
Lần mua can thiệp mới nhất?
Nhật Bản đã mua đồng Yên vào tháng 9, bước đột phá đầu tiên trên thị trường để tăng giá đồng tiền này kể từ năm 1998, sau quyết định của BOJ nhằm duy trì chính sách tiền tệ cực kỳ lỏng lẻo đã đẩy đồng Yên xuống mức thấp nhất là 145 Yên đổi 1 đô la Mỹ. Nó lại can thiệp vào tháng 10 sau khi đồng Yên giảm xuống mức thấp nhất trong 32 năm là 151,94.
Tại sao can thiệp?
Sự can thiệp mua Yên là rất hiếm. Thông thường, Bộ Tài chính đã bán đồng Yên để tránh việc đồng Yên tăng giá làm tổn hại đến nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu bằng cách làm cho hàng hóa Nhật Bản kém cạnh tranh hơn ở nước ngoài.
Tuy nhiên, sự yếu kém của đồng Yên hiện được coi là có vấn đề, khi các công ty Nhật Bản chuyển sản xuất ra nước ngoài và nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu các mặt hàng từ nhiên liệu, nguyên liệu thô đến các bộ phận máy móc.
Điều gì xảy ra đầu tiên?
Khi chính quyền Nhật Bản tăng cường cảnh báo bằng lời nói để nói rằng họ "sẵn sàng hành động dứt khoát" chống lại các động thái đầu cơ, đó là dấu hiệu cho thấy sự can thiệp có thể sắp xảy ra.
Việc BOJ kiểm tra tỷ giá (tức là khi các quan chức ngân hàng trung ương gọi điện cho các đại lý và hỏi tỷ giá mua hoặc bán đối với đồng Yên) được các nhà giao dịch coi là dấu hiệu báo trước cho sự can thiệp.
Bộ trưởng Tài chính Shunichi Suzuki gần đây cho biết các nhà chức trách “sẽ không loại trừ bất kỳ lựa chọn nào” để đối phó với biến động tiền tệ quá mức và họ đang theo dõi các biến động tiền tệ với “cảm giác cấp bách mạnh mẽ”.
Đường trong cát?
Các nhà chức trách cho biết họ xem xét tốc độ giảm giá của đồng Yên chứ không phải mức độ và liệu các động thái này có phải do các nhà đầu cơ thúc đẩy hay không để xác định xem có nên tham gia vào thị trường tiền tệ hay không.
Đồng đô la đã ở rất gần mức 150 Yên được thị trường coi là giới hạn của chính quyền. Nếu giới hạn đó bị phá vỡ, nhiều người tham gia thị trường sẽ coi mức 151,94 Yên, nơi Nhật Bản can thiệp lần cuối, là ngưỡng tiếp theo, sau đó là 155.
Điều gì sẽ kích hoạt?
Quyết định này mang tính chính trị cao. Khi sự phẫn nộ của công chúng đối với đồng Yên yếu và chi phí sinh hoạt tăng cao sau đó, điều đó sẽ gây áp lực buộc chính quyền phải ứng phó. Đây là trường hợp Tokyo can thiệp vào năm ngoái.
Nhưng trong khi lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% của BOJ, áp lực từ dư luận đã giảm do giá nhiên liệu và hàng hóa toàn cầu giảm so với mức đỉnh năm ngoái.
Nếu sự trượt giá của đồng Yên tăng tốc và thu hút sự chỉ trích của giới truyền thông và công chúng, cơ hội can thiệp sẽ lại tăng lên.
Quyết định này sẽ không dễ dàng. Việc can thiệp rất tốn kém và có thể dễ dàng thất bại, vì ngay cả một đợt mua đồng yên lớn cũng sẽ mờ nhạt so với 7,5 nghìn tỷ USD được đổi chủ hàng ngày trên thị trường ngoại hối.
Cách thức hoạt động?
Khi Nhật Bản can thiệp để ngăn chặn sự tăng giá của đồng Yên, Bộ Tài chính phát hành tín phiếu ngắn hạn, tăng đồng Yên rồi bán ra để làm suy yếu đồng tiền Nhật Bản.
Tuy nhiên, để hỗ trợ đồng Yên, chính quyền phải khai thác dự trữ ngoại hối của Nhật Bản để lấy đô la bán ra mua đồng Yên.
Trong cả hai trường hợp, Bộ trưởng Tài chính sẽ ra lệnh can thiệp và BOJ thực hiện lệnh này với tư cách là đại diện của Bộ.
Thách thức?
Can thiệp mua Yên khó hơn can thiệp bán Yên.
Trong khi Nhật Bản nắm giữ gần 1,3 nghìn tỷ USD dự trữ ngoại hối, dự trữ này có thể bị xói mòn đáng kể nếu Tokyo liên tục can thiệp mạnh mẽ, khiến các nhà chức trách bị hạn chế về thời gian họ có thể bảo vệ đồng Yên.
Chính quyền Nhật Bản cũng coi việc tìm kiếm sự hỗ trợ của các đối tác G7, đặc biệt là Mỹ, là điều quan trọng nếu sự can thiệp liên quan đến đồng USD.
Washington đã ngầm chấp thuận khi Nhật Bản can thiệp vào năm ngoái, phản ánh mối quan hệ song phương thân thiết gần đây. Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen cho biết vào tháng trước rằng liệu Washington có thể hiện sự thông cảm đối với việc Nhật Bản can thiệp mua đồng yên hay không "phụ thuộc vào chi tiết" của tình hình.
