Hiệp hội Ngân hàng (VNBA) vừa có công văn số 203/HHNH-PLNV gửi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sơ kết năm thứ 4 thực hiện Chỉ thị 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “tín dụng đen”, đồng thời có nhiều kiến nghị, đề xuất để góp phần ngăn chặn đẩy lùi “tín dụng đen”.
Trong công văn này, VNBA cho biết, những tháng đầu năm 2023, hoạt động của các công ty tài chính (CTTC) tiêu dùng do NHNN cấp phép gặp nhiều khó khăn, nhất là hoạt động thu nợ.
Theo VNBA, việc đòi nợ sai luật là hành vi cần lên án, CTTC cho vay tiêu dùng nào vi phạm cần xử lý nghiêm, thậm chí rút giấy phép để tạo sự công bằng, minh bạch cho thị trường. Vừa qua, lực lượng công an đã vào cuộc rất tích cực, góp phần trấn áp tội phạm tín dụng đen, xử lý nghiêm các đối tượng đòi nợ thuê.
Tuy nhiên, cùng với việc gần đây xảy ra tình trạng các cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra, một số trụ sở, chi nhánh, văn phòng mở rộng của các CTTC do NHNN cấp phép, được báo chi đưa tin dày đặc đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh uy tín và dẫn đến hoạt động thu hồi nợ đang bị đình trị, nợ xấu tăng cao.
Một số khách hàng cố tình "vin" vào những tin tức này để tẩy chay, cho rằng hoạt động thu hồi nợ của các CTTC tiêu dùng này là phạm pháp, chây ỳ việc trả nợ và có hành vi thách thức lại cán bộ thu hồi nợ khi bị nhắc nợ nhiều lần.
Tỷ lệ khách vay “không trả nợ” đang ngày càng cao, trong khi đó chế tài với khách hàng này chưa có và việc khởi kiện khó thực hiện với các khoản nợ giá trị thấp. Thêm vào đó, gần đây xảy ra hiện tượng “rủ nhau” bùng nợ từ một bộ phận khách hàng sau những thông tin cơ quan điều tra khởi tố một số đối tượng đòi nợ “khủng bố”, đòi nợ phản cảm nở rộ, gây những tác động xấu tới thị trường, ảnh hưởng lớn đến hoạt động thu nợ của các CTTC.
Đến 31-12-2022, nợ xấu của các CTTC được NHNN cấp phép tăng 23,09% so với thời điểm 31-12-2021 và có xu hướng tăng cao thời gian tới.
Do đó, VNBA đã đề xuất, kiến nghị nhiều giải pháp. Cụ thể với NHNN, VNBA kiến nghị tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng chính sách, cơ chế quản lý riêng theo đặc thù ngành đối với mảng tài chính tiêu dùng, tạo điều kiện cho công ty tài chính có môi trường hoạt động thông thoáng, an toàn và tuân thủ để có thể phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai. Chẳng hạn quy định tỷ lệ nợ xấu chuẩn cho CTCT ở mức cao hơn để phù hợp với phân khúc khách hàng đa số dưới chuẩn, cho vay không có tài sản đảm bảo.
Nghiên cứu xây dụng, ban hành quy định về trách nhiệm, nghĩa vụ của người đi vay đối với tổ chức tín dụng, các chế tài xử phạt với người đi vay cố tình chây ỳ trả nợ...
Đẩy mạnh truyền thông danh sách các CTTC được cấp phép để khách hàng hiểu được và không “đánh đồng” với các công ty cho vay tiền qua app mạng, tín dụng đen. Tăng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, xem xét cơ chế hỗ trợ nguồn vốn cho một số CTTC.
VNBA cũng kiến nghị với Bộ Công an tiếp tục điều tra, xử lý nghiêm minh đối tượng “tín dụng đen” bất hợp pháp. Đồng thời, cần thông tin đến người dân về tính chất của các cuộc kiểm tra hành chính với CTTC, tránh gây hoang mang cho người dân và ảnh hưởng tâm lý người lao động tại chính các công ty tài chính hoạt động tuân thủ theo quy định pháp luật.
