Nhiều khu đất công và nhà tái định cư bị bỏ trống

Ông Võ Công Lực, Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất TP (gọi tắt là Trung tâm), cho biết, từ năm 2015 đến tháng 6- 2020, Trung tâm được giao thu hồi 202 khu đất, trong đó đã tiếp nhận 159 khu đất và đấu giá thành công 8 khu đất thu về cho ngân sách hơn 1.700 tỷ đồng. Các khu đất còn lại được giao cho các đơn vị khác quản lý theo chỉ đạo của UBND TPHCM.

Trung tâm đang quản lý 123 khu đất thuộc diện xử lý sắp xếp theo Nghị định 167/2017 và Luật Đất đai (khai thác ngắn hạn 41 khu đất, thuê đơn vị có chức năng bảo vệ 39 khu đất, còn lại 43 khu đất là tạm quản lý). Việc cho thuê ngắn hạn các khu nhà, đất nhằm tạo nguồn thu cho ngân sách, giảm chi phí thuê bảo vệ hàng năm khoảng 2,2 tỷ đồng từ 40 khu đất. Tổng nguồn thu từ cho thuê ngắn hạn đến nay ước khoảng 110 tỷ đồng, toàn bộ nộp về ngân sách.

Đối với các địa chỉ nhà, đất do tổng công ty và công ty có vốn nhà nước chiếm từ 50%-100%, Trung tâm đã khảo sát, ghi nhận hiện trạng 1.104 khu đất do 28 đơn vị quản lý. Đáng chú ý, trong số này có đến 188 khu đất sử dụng sai mục đích như hợp tác kinh doanh, cho thuê, bố trí nhà ở. Đặc biệt, hiện có 110 khu đất bỏ trống. Ngoài ra, khi cơ quan Nhà nước tiến hành thu hồi, một số tổ chức, cá nhân bị thu hồi đã khiếu kiện, không tự nguyện giao mặt bằng như ở số 387 Trần Hưng Đạo, số 86 Trần Đình Xu (quận 1), số 400 Nguyễn Duy (quận 8)… 

Phó chủ tịch HĐND TPHCM Phan Thị Thắng cho rằng, đất bỏ trống là lãng phí rất lớn, tuy nhiên đến nay chưa có đánh giá tổng thể vấn đề này. Đặc biệt, các đơn vị thuê đất của Nhà nước nhưng đem cho thuê lại lấy chênh lệch là không đúng quy định của pháp luật, gây thất thu ngân sách nhà nước. Đồng chí Phan Thị Thắng yêu cầu Sở TN-MT lập bản đồ và cập nhật danh mục các khu đất do Nhà nước quản lý để phục vụ công tác quản lý tốt hơn. Cùng đó, Trung tâm cần xử lý theo nhóm khu đất cho giải pháp ngắn hạn cũng như dài hạn, có kế hoạch xử lý phù hợp để mang lại hiệu quả cao nhất. 

71 tỷ đồng bảo trì nhà bỏ trống

Ông Nguyễn Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Quản lý nhà và giám định xây dựng, Sở Xây dựng TPHCM, thông tin: Trong năm 2020, số tiền TPHCM đồng ý chi trả để quản lý, vận hành, sửa chữa gần 10.000 căn nhà tái định cư đang bị bỏ trống là 71 tỷ đồng. Những năm trước, khoản chi này dưới hình thức Công ty Dịch vụ công ích quận, huyện tạm ứng tiền để sửa chữa, vận hành. Trước thông tin “nóng” này, các đại biểu HĐND TPHCM đã có nhiều ý kiến chất vấn. 

Báo cáo của Sở Xây dựng TP cho thấy, căn cứ trên báo cáo của các quận huyện, tính đến hết năm 2019 nguồn nhà ở, đất ở phục vụ tái định cư thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn TP là 9.434 căn hộ và 2.254 nền đất chưa sử dụng tại 163 dự án. Ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP, phân tích, việc dôi dư nhà tái định cư có nguyên nhân từ chính sách đền bù giải tỏa thay đổi do luật pháp thay đổi. Đối với số căn hộ còn trống, TP đã đấu giá 5.022 căn và 43 nền đất. Vừa qua, các quận huyện đã đăng ký 2.576 căn hộ và 1.079 nền đất để phục vụ nhu cầu tái định cư trên địa bàn. Do vậy, số căn hộ và nền để trống nhưng cũng có phương án xử lý để dự phòng chỉ là 1.800 căn hộ và 1.100 nền đất. 

Đồng chí Phan Thị Thắng nêu thực tế, có những căn hộ tái định cư bỏ trống 20 năm chưa bố trí nên nói lãng phí sử dụng quỹ nhà tái định cư là không sai. Trong khi nhà tái định cư bỏ trống tại xã Vĩnh Lộc B (huyện Bình Chánh) có thể lý giải được phần nào nguyên nhân vì xa xôi nhưng ngay những căn hộ có vị trí rất đẹp tại quận Bình Thạnh cũng bị bỏ trống.

Đồng chí Phan Thị Thắng cho rằng cần làm rõ nguyên nhân, bởi hàng năm bỏ ra hàng chục tỷ đồng để bảo trì, sửa chữa là hết sức lãng phí. “Tất nhiên, cần có lượng nhà trống nhất định để phục vụ tái định cư những trường hợp khẩn cấp… nhưng phải tính toán cho phù hợp chứ không để lãng phí số lượng lớn kéo dài như vậy. Sở Xây dựng TP cần làm rõ, có phương án phù hợp đề xuất UBND TP xử lý”, đồng chí Phan Thị Thắng đề nghị.