Bộ TN-MT vừa gửi báo cáo đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) về vấn đề này. Trước đó, có 11 chính sách đã được đánh giá tác động khi dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) được công bố để xin ý kiến nhân dân.
Liên quan đến nội dung mới thứ 9 (chính sách mới về áp dụng giá đất cụ thể), cơ quan soạn thảo cho biết, tổng hợp ý kiến nhân dân góp ý về dự thảo cho thấy quy định “xác định giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trước không quá 6 tháng và được ghi trong quyết định giao đất, cho thuê đất” là không đảm bảo tính thực tiễn.
Bởi lẽ, khi đó chưa có cơ sở xác định diện tích đất được giao, được thuê; chưa xác định được mục đích sử dụng đất; chưa có các chỉ tiêu sử dụng đất để xác định giá đất, chưa quy định cụ thể vai trò của hội đồng thẩm định giá đất cụ thể, của cơ quan tài nguyên và môi trường, của tổ chức tư vấn xác định giá đất để xác định giá đất cụ thể.
Ý kiến nhân dân cho rằng cần phân cấp cho UBND cấp huyện quyết định giá đất cụ thể đối với người dân, quy định việc thuê tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất là bắt buộc; quy định cụ thể việc áp dụng các phương pháp để định giá đất cụ thể trong dự thảo luật, cần rà soát về thủ tục xác định giá đất cụ thể trong dự thảo luật để đảm bảo tính khả thi.
Giải pháp cho vấn đề này là sửa đổi quy định về giá đất cụ thể theo hướng quy định rõ về các trường hợp áp dụng bảng giá đất thay cho giá đất cụ thể (nhằm thu hẹp phạm vi phải xác định giá đất cụ thể).
Dự thảo cũng quy định rõ vai trò của hội đồng thẩm định giá đất cụ thể, của cơ quan tài nguyên và môi trường, của tổ chức tư vấn xác định giá đất để xác định giá đất cụ thể; trường hợp áp dụng giá đất cụ thể thì UBND cấp có thẩm quyền phải phê duyệt quyết định giá đất trong thời gian không quá 180 ngày kể từ ngày có quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất, điều chỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, điều chỉnh quy hoạch chi tiết.
Tác động được đánh giá là Nhà nước giảm chi phí xác định giá đất cụ thể đối với các trường hợp đủ điều kiện áp dụng theo bảng giá đất; tăng thu ngân sách từ việc rút ngắn thời gian chuẩn bị cho từng dự án để giải quyết nhiều dự án hơn trong cùng thời gian do được xác định giá đất cụ thể đối với các trường hợp đủ điều kiện áp dụng theo bảng giá đất.
Đối với công dân và doanh nghiệp, quy định trên giúp khắc phục tình trạng chờ đợi xác định giá đất cụ thể để giao đất trên thực địa thực hiện dự án đã có quyết định giao đất, cho thuê đất đối với các trường hợp đủ điều kiện áp dụng theo bảng giá đất.
12 nội dung mới được đánh giá tác động
1. Về cho thuê đất thương mại dịch vụ theo hình thức thuê đất trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê thuộc Chính sách 5 (hoàn thiện chính sách giao đất, cho thuê đất).
2. Về cho phép đơn vị sự nghiệp công lập được lựa chọn hình thức giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm thuộc Chính sách 5 (hoàn thiện chính sách giao đất, cho thuê đất).
3. Nhà nước thu hồi đất xây dựng công trình sự nghiệp gồm cả đất xây dựng công trình sự nghiệp công lập và đất xây dựng công trình sự nghiệp ngoài công lập thuộc Chính sách 3 (thu hồi đất để khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước).
4. Mở rộng các trường hợp đấu thầu dự án sử dụng đất thông qua quy định giảm quy mô sử dụng đất thực hiện dự án thông qua hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất thuộc Chính sách 5 (hoàn thiện chính sách giao đất, cho thuê đất).
5. Công trình ngầm, công trình trên không, trong lòng đất được chuyển sang quy định thống nhất và đồng bộ trong pháp luật về quy hoạch xây dựng thuộc Chính sách 2 (nâng cao chất lượng công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; bảo vệ, cải tạo, nâng cao chất lượng đất đai).
6. Giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án lấn biển thuộc Chính sách 10 (hoàn thiện về chế độ sử dụng đất các loại đất).
7. Bỏ quy định về hạn mức chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân thuộc Chính sách 10 (hoàn thiện về chế độ sử dụng đất các loại đất).
8. Quy định một số thủ tục hành chính trong luật thuộc Chính sách 1 (làm rõ vai trò, trách nhiệm của Nhà nước với tư cách là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý đất đai; về áp dụng pháp luật; cải cách thủ tục hành chính về đất đai).
9. Nội dung mới về áp dụng giá đất cụ thể thuộc Chính sách 6 (về tài chính đất đai, giá đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; phát triển quỹ đất và ngân hàng đất nông nghiệp)
10. Nội dung mới về quản lý, sử dụng đất quốc phòng, an ninh thuộc Chính sách 10 (hoàn thiện về chế độ sử dụng đất các loại đất).
11. Nội dung mới về quản lý, sử dụng đất nông lâm trường thuộc Chính sách 6 (về tài chính đất đai, giá đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; phát triển quỹ đất và ngân hàng đất nông nghiệp).
12. Nội dung mới về các trường hợp chuyển tiếp thuộc Chính sách 1 (làm rõ vai trò, trách nhiệm của Nhà nước với tư cách là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý đất đai; về áp dụng pháp luật; cải cách thủ tục hành chính về đất đai).
