Không ngoa khi nói rằng thông tin là tài nguyên vô giá của tài chính và thị trường tài chính. Hiện nay với hàng loạt công nghệ thông tin mới như Big data, blockchain, AI, Icloud, internet vạn vật... khiến cho thông tin tài chính chưa bao giờ nhiều, nhanh và cũng rất phức tạp. Mọi quyết định trên thị trường tài chính thành công hay thất bại đôi khi chỉ trong chớp mắt dựa trên quá trình thu thập, phân tích và xử lý thông tin tài chính.
Thông tin tài chính đóng vai trò thiết yếu đối với tất cả nhà đầu tư trên thị trường tài chính, kể cả nhà đầu tư tổ chức về các sản phẩm tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, sản phẩm phái sinh, chứng chỉ quỹ... đến thông tin về các đối thủ cạnh tranh, và cả thông tin vĩ mô như lãi suất, tỷ giá hối đoái, chính sách tài khóa, tín dụng, tăng trưởng kinh tế, lạm phát, thất nghiệp.
Tất cả đều trở thành căn cứ cho mỗi quyết định mua hay bán một sản phẩm tài chính nào đó, sử dụng đòn bẩy tài chính, cho đến quyết định lựa chọn kênh đầu tư, quyết định cầm giữ lâu dài hay buông bỏ ngay lập tức một sản phẩm tài chính, hay thậm chí một kênh đầu tư hoặc một thị trường nào đó. Có thể nói thông tin tài chính như “máu” đối với nhà đầu tư, thậm chí còn quý hơn tiền vì thông tin có thể “đẻ” ra tiền còn có tiền chưa chắc đã có thông tin.
Đối với các định chế tài chính và phi tài chính là nhà phát hành sản phẩm tài chính hay trung gian trên thị trường tài chính, thông tin tài chính là đầu vào đồng thời là đầu ra trong các hoạt động của họ. Ngoài nhu cầu đối với thông tin kinh tế tài chính vĩ mô và vi mô, thì chất lượng thông tin còn yêu cầu cao hơn gấp bội, bởi họ - các định chế chuyên nghiệp, có khả năng xử lý thông tin một cách chuyên nghiệp.
Chính vì vai trò đặc biệt quan trọng của thông tin tài chính, nên tuyệt đại đa số các định chế trên thị trường tài chính đều có bộ phận truyền thông chuyên trách để cung cấp thông tin cho thị trường có sức cạnh tranh cao. Đối với họ, cung cấp thông tin cho thị trường tài chính vừa là nghĩa vụ, trách nhiệm, vừa là quyền lợi của định chế nhằm mang lại cho họ lợi ích vô hạn.
Thông tin tài chính là nguyên liệu để các định chế kinh doanh, tư vấn, môi giới... trên thị trường tài chính. Thậm chí, nhiều định chế còn tìm kiếm lợi nhuận từ cung cấp thông tin tài chính sơ cấp và thứ cấp cho các nhà đầu tư, cho các định chế, tổ chức tài chính và phi tài chính khác có nhu cầu.
Như vậy, các định chế trên thị trường tài chính thu lợi nhuận từ khai thác, cung cấp, xử lý và sử dụng thông tin tài chính bằng cả phương thức trực tiếp cũng như gián tiếp với tư cách người “mua” lẫn người “bán” thông tin tài chính.
Như vậy, công khai minh bạch cùng với tính đầy đủ, chính xác và kịp thời là những yêu cầu quan trọng nhất đối với thông tin tài chính của các định chế tài chính trên thị trường. Bên cạnh đó, để tránh và xử lý “khủng hoảng truyền thông” luôn là thách thức mà các định chế trên thị trường tài chính phải đối mặt, do bản chất thị trường tài chính là thị trường của niềm tin.
Thông tin tài chính không chỉ bao gồm thông tin thị trường hay “sân chơi” và thông tin về “người chơi”, mà còn bao gồm cả thông tin về “luật chơi”, cùng vai trò của cơ quan quản lý và giám sát thị trường. Tương tự như các định chế trên thị trường tài chính, cơ quan quản lý, giám sát thị trường đóng cả vai cung cấp lẫn thu thập thông tin tài chính, chỉ khác biệt là nhằm mục tiêu quản lý, giám sát thay vì mục tiêu lợi nhuận như các định chế nêu trên.
Do vậy khi có một hệ thống thông tin pháp lý công khai, minh bạch, rõ ràng, chặt chẽ, nghiêm minh là nền tảng đảm bảo cho mọi thị trường vận hành một cách thông suốt, lành mạnh và hiệu quả.
Và tất cả thông tin tài chính trở thành cơ sở cho hoạt động quản lý, giám sát thị trường tài chính của cơ quan chức năng, nhằm đảm bảo tính tuân thủ đúng pháp luật, cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh trên thị trường tài chính, kể cả tuân thủ pháp luật về thông tin và cạnh tranh chống độc quyền liên quan đến cung cầu thông tin tài chính.
Đối với cơ quan quản lý, giám sát thị trường tài chính thì thông tin tài chính không chỉ là tài nguyên, mà còn là đối tượng quản lý và giám sát. Theo đó, thông tin tài chính cần đảm bảo tính hệ thống, minh bạch, trách nhiệm giải trình, bảo mật đi đôi với chế tài xử lý vi phạm về cung cấp, công bố thông tin, về kế toán kiểm toán và tin đồn sai lệch, đặc biệt trong các trường hợp “khủng hoảng truyền thông”.
Lưu ý, có một hình thức tổ chức không phải là định chế tài chính, cũng không phải là cơ quan quản lý, giám sát trên thị trường tài chính, nhưng thông tin tài chính lại đóng vai trò không kém phần quan trọng, cả từ phía cung cũng như phía cầu: Đó là các cơ quan báo chí, truyền thông và tổ chức xã hội nghề nghiệp chuyên trách hoặc có liên quan đến tài chính và thông tin tài chính.
Thông qua vai trò trung gian truyền tải thông tin trên thị trường, chính các cơ quan báo chí, truyền thông, trong chừng mực nhất định có thể giữ vai trò tạo lập, duy trì và củng cố tính khách quan, trung lập của thông tin tài chính.
Bởi các cơ quan báo chí truyền thông tài chính đã và đang không ngừng tăng tính chuyên nghiệp thông qua lựa chọn, kiểm chứng, xử lý thông tin thô, thậm chí cung cấp các gói thông tin đã qua xử lý sâu bằng công nghệ hiện đại cho khách hàng có nhu cầu, từ nhà đầu tư, định chế tài chính và phi tài chính đến cơ quan quản lý, giám sát, và các trường đại học, các trung tâm nghiên cứu tài chính trong và ngoài nước.
Rõ ràng các cơ quan, tổ chức báo chí tuyên truyền có ưu thế không chỉ trong khai thác và phổ biến thông tin, mà hoàn toàn có thể biến tài nguyên thông tin tài chính thành nguồn lợi vô tận thông qua sử dụng công nghệ thông tin và số hóa tiên tiến, phục vụ nhu cầu đa dạng của các đối tượng khác nhau.
Bộ máy và đội ngũ làm báo, làm truyền thông hiện nay họ vừa thạo nghiệp vụ, vừa am hiểu về tài chính chẳng kém gì chuyên gia tài chính thực thụ.
