Số liệu vừa được Bộ Công thương công bố cho thấy, mặc dù trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 tiếp tục có những diễn biến phức tạp, lan rộng ra nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, đặc biệt là tại TPHCM - đầu tàu kinh tế của cả nước và nhiều tỉnh thành khác tại khu vực phía Nam, song hoạt động xuất khẩu 7 tháng năm 2021 vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm trước.
Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực vẫn duy trì tăng trưởng
7 tháng năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 185,33 tỷ USD, tăng 25,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, có tới 27 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 90,2% tổng kim ngạch xuất khẩu (5 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD, chiếm 57,8%).
Cụ thể, điện thoại và linh kiện có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất, đạt 29,4 tỷ USD, chiếm 15,8% tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm trước; điện tử, máy tính và linh kiện đạt 27,4 tỷ USD, tăng 16,5%; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 19,7 tỷ USD, tăng 55,4%; hàng dệt và may mặc đạt 18,6 tỷ USD, tăng 14,1%; giày dép đạt 12,1 tỷ USD, tăng 27,7%...
Đáng chú ý, trong 7 tháng qua, cả ba nhóm hàng công nghiệp chế biến, nhóm hàng nông, thủy sản và nhóm nhiên liệu khoáng sản đều có kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng dương so với cùng kỳ.
Kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến dẫn đầu với 159,12 tỷ USD, tăng 27,9% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 85,85% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.
Xuất khẩu hàng dệt may và giày dép tiếp tục duy trì đà phục hồi trở lại với mức tăng trưởng hơn hai con số: hàng dệt và may mặc tăng 14,1%; giày dép các loại tăng 27,7%; vải mành, vải kỹ thuật khác tăng 86,7%; xơ, sợi dệt các loại tăng 62,8% so với 7 tháng năm 2020.
Tiếp đến là nhóm nông, lâm, thuỷ sản với 15,78 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 8,52% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Trong đó, cao su là mặt hàng tăng trưởng mạnh nhất trong 7 tháng năm 2021 với mức tăng lên tới 33,6% về lượng và tăng 73,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020, đạt 914 nghìn tấn, trị giá 1,5 tỷ USD.
Kim ngạch xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn, hạt tiêu và nhân điều lần lượt tăng trưởng 24,1%; 49,8% và 14% so với cùng kỳ năm 2020. Tương tự, hai mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất trong nhóm này là thủy sản và hàng rau quả cũng tăng lần lượt là 12,0% và 15% so với cùng kỳ năm 2020.
Tuy nhiên, vẫn có một số mặt hàng giảm cả về kim ngạch và sản lượng xuất khẩu. Cụ thể, mặt hàng gạo đạt 1,9 tỷ USD, giảm 0,6% (lượng giảm 10,6%); cà phê đạt 1,8 tỷ USD, giảm 1,7% (lượng giảm 9,3%); chè đạt 113 triệu USD, giảm 0,3% (lượng giảm 4,5%).
Đối với nhóm nhiên liệu và khoáng sản, trong 7 tháng qua cũng có mức tăng trưởng dương với kim ngạch xuất khẩu đạt 1,78 tỷ USD, tăng nhẹ 1,7% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 0,96% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Nhóm hàng này ghi nhận sự tăng trưởng cao ở mặt hàng than đá và xăng dầu các loại với mức tăng lần lượt là 138,4% và 9,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, mặt hàng dầu thô xuất khẩu giảm 10,9% và quặng và khoáng sản khác giảm 8,1%.
Về thị trường xuất khẩu, 7 tháng năm 2021 so với cùng kỳ năm 2020, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 53,7 tỷ USD, tăng 37,7%; tiếp đến, Trung Quốc đạt 28,8 tỷ USD, tăng 24,6%; thị trường EU đạt 22,6 tỷ USD, tăng 15,6%; thị trường ASEAN đạt 16,2 tỷ USD, tăng 25,8%; Hàn Quốc đạt 11,9 tỷ USD, tăng 10,3%; Nhật Bản đạt 11,8 tỷ USD, tăng 8,9%.
Cán cân thương mại sẽ được cải thiện
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, trong thời gian tới, tăng trưởng xuất nhập khẩu sẽ phụ thuộc rất lớn vào tình hình kiểm soát dịch bệnh cũng như việc đẩy nhanh quá trình tiêm chủng vaccine trong nước.
Dự báo nhu cầu hàng hóa xuất khẩu vẫn đang khá cao, việc các nước đang triển khai mạnh mẽ tiêm vaccine và mở cửa trở lại đã làm tăng nhu cầu đối với các sản phẩm dệt may, da giày, đồ gỗ, điện tử của Việt Nam. Cùng với đó, một số nền kinh tế tiếp tục triển khai các gói kích cầu, thông qua hỗ trợ trực tiếp cho người dân, qua đó thúc đẩy tiêu dùng các mặt hàng, trong đó có mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam.
Đồng thời, các hiệp định thương mại tự do (FTA) đang dần được thực thi một cách toàn diện hơn, hiệu quả hơn, được kỳ vọng sẽ tiếp tục thúc đẩy các ngành xuất khẩu của Việt Nam, tạo điều kiện để hàng hóa của Việt Nam thâm nhập vào các thị trường đối tác với thuế quan ưu đãi, thông qua đó thúc đẩy xuất khẩu tăng trưởng mạnh trong thời gian tới.
Trong thông báo được đưa ra ngày 21/7/2021, Quỹ Tiền tệ Thế giới (IMF) ước tính tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm 2021 sẽ ở mức 6%, tương đương với mức dự báo được đưa ra trong tháng 4-2021.
Theo báo cáo Triển vọng kinh tế toàn cầu của Ngân hàng Thế giới (WB) được công bố ngày 8-6-2021, kinh tế thế giới sẽ tăng trưởng 5,6% thay vì 4,1% được dự báo từ đầu tháng 1/-2021.
WB cho rằng chương trình tiêm phòng Covid-19 và các biện pháp kích thích kinh tế ở các nước lớn sẽ thúc đẩy tăng trưởng toàn cầu.
Bên cạnh đó, giá hàng hóa xuất khẩu cũng đang có xu hướng tăng, nhất là các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam sẽ là động lực quan trọng để gia tăng giá trị xuất khẩu.
Bộ Công Thương nhận định, theo chu kỳ nhập khẩu hàng hóa nguyên liệu sản xuất thường tăng vào đầu năm và giảm giai đoạn nửa cuối năm trong khi xuất khẩu đạt đỉnh điểm vào nửa cuối năm.
Nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng cao trong nửa cuối năm 2021, đặc biệt là đối với ngành điện tử, máy móc thiết bị, đồ gỗ, hàng dệt may và thủy sản… Vì vậy cán cân thương mại được dự báo sẽ cải thiện trong thời gian tới.
Tuy nhiên, hoạt động xuất nhập khẩu có thể bị ảnh hưởng tiêu cực do trên thế giới khu vực Đông Nam Á tiếp tục là tâm điểm với số ca nhiễm Covid-19 mới gia tăng nhanh chóng tại các quốc gia như Indonesia hay Thái Lan…
Trong nước, dịch Covid-19 bùng phát ở nhiều địa phương là khu vực sản xuất hàng hóa lớn, có quy mô kim ngạch xuất nhập khẩu đứng đầu của cả nước. Một số tỉnh, thành phố thực hiện giãn cách xã hội theo nguyên tắc Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ khiến cho gián đoạn quá trình lưu thông, vận chuyển hàng hóa; việc thiếu container rỗng và giá cước vận chuyển tăng cao cũng là trở ngại cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa trong những tháng cuối năm nay.
Đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ đạo như điện tử, dệt may và da giày, cùng với đà hồi phục nhu cầu tiêu dùng của các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu và với xu thế dịch chuyển chuỗi sản xuất toàn cầu sau dịch bệnh, các doanh nghiệp có thể có thêm các đơn hàng xuất khẩu mới.
Nhằm thúc đẩy xuất khẩu trong thời gian tới, Bộ Công Thương đã triển khai đồng loạt nhiều giải pháp, trong đó, tập trung tổ chức khai thác, tận dụng cơ hội từ các FTA để tìm giải pháp phát triển thị trường và tháo gỡ rào cản để thâm nhập các thị trường mới.
Đồng thời, tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến của đại dịch Covid-19 trên thế giới để có các biện pháp ứng phó kịp thời. Củng cố và mở rộng thị trường xuất khẩu, tận dụng tối đa lợi thế từ các FTA đã có hiệu lực; đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nhập khẩu; Đa dạng hoá cơ cấu sản phẩm xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm xuất khẩu, phát triển thương hiệu.
