Theo Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương), trên thực tế ghi nhận không ít kênh môi giới (nhận là kênh môi giới của chủ đầu tư) hoặc trực tiếp các chủ đầu tư đã giới thiệu và nhận các khoản đặt cọc trước của khách đối với những dự án chưa đủ điều kiện mở bán.
Hình thức nhận đặt cọc từ một tờ giấy đặt cọc đơn giản chỉ ghi nhận số tiền đặt cọc đến những văn bản chi tiết hơn như hợp đồng đặt cọc hay văn bản thỏa thuận về việc cung cấp các dịch vụ liên quan đến tư vấn, đăng ký mua căn hộ chung cư. Khoản đặt cọc từ vài chục triệu đồng đến những khoản lớn hơn gấp nhiều lần.
Để người tiêu dùng cẩn trọng hơn, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng khuyến cáo người dân nên tìm hiểu rõ địa vị pháp lý của bên nhận đặt cọc/bên bán hàng trong mối quan hệ với chủ đầu tư. Đồng thời, người dân cần đề nghị cung cấp các giấy tờ chứng minh cũng như kiểm tra lại thông tin từ kênh chủ đầu tư.
Ngoài các thông tin quảng cáo từ bên nhận đặt cọc/bên bán hàng, người dân cũng cần tìm hiểu các thông tin chính thức về dự án và căn hộ từ kênh chủ đầu tư và từ các hồ sơ pháp lý tùy từng giai đoạn; không vội vàng đặt cọc dựa trên những thông tin một chiều do các đơn vị trung gian cung cấp.
Bên cạnh đó, người dân nên yêu cầu cung cấp dự thảo hợp đồng mua bán của chủ đầu tư và đính kèm nó làm một phần không tách rời của giấy tờ đặt cọc.
Trong trường hợp chủ đầu tư chưa hoàn thiện dự thảo hợp đồng mua bán, cần yêu cầu quy định những nội dung tối thiểu sau trong giấy tờ đặt cọc. Trong đó có nêu mục đích của việc đặt cọc (như thông tin về căn hộ bên đặt cọc muốn mua khi chủ đầu tư đủ điều kiện mở bán); ấn định thời điểm ký kết hợp đồng mua bán căn hộ với chủ đầu tư; các điều kiện đối với chủ đầu tư và dự án tại thời điểm ký kết hợp đồng như dự án đủ điều kiện mở bán theo quy định pháp luật, chủ đầu tư hoàn thành nghĩa vụ đăng ký hợp đồng theo mẫu với cơ quan bảo vệ người tiêu dùng có thẩm quyền.
Tại TPHCM, Sở Xây dựng cũng đã có băn bản báo cáo Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay có tình trạng chủ đầu tư nhận tiền ứng trước, đặc chỗ, giữ cọc của khách hàng với số tiền rất lớn, lên đến 80% giá trị căn hộ.
Việc xác định mục đích sử dụng nguồn tiền này còn nhiều khó khăn, không thuộc thẩm quyền sở xây dựng khó khăn trong việc xử lý chủ đầu tư trong hoạt động kinh doanh bất động sản, Sở đã có văn bản kiến nghị Bộ Xây dựng sớm có văn bản hướng dẫn về vấn đề này.
