Phó Thủ tướng Lê Văn Thành vừa chủ trì cuộc họp đánh giá thực trạng chăn nuôi, tiêu thụ thịt heo và giải pháp quản lý, bình ổn thị trường, bảo đảm quyền lợi của người chăn nuôi, người tiêu dùng, ổn định sản xuất.
Từ đầu năm đến nay, giá heo hơi liên tục giảm. Nếu trong tháng 3 và tháng 4-2021, giá heo hơi ở mức 70.000-75.000 đồng/kg thì đến tháng 8 và 9-2021, giá giảm sâu đến phân nửa, chỉ còn 42.000-50.000 đồng/kg.
Hiện tại, heo hơi đang dao động 35.000-45.000 đồng/kg, một số địa phương giá xuống dưới 35.000 đồng/kg, dù có tăng nhẹ trong 1-2 ngày qua.
Ngược với giá heo hơi giảm là thức ăn chăn nuôi tăng rất cao, khiến người chăn nuôi thua lỗ. Thực trạng này có nguy cơ đứt gãy nguồn cung dịp cuối năm và Tết nguyên đán tới.
Theo lý giải của các bộ, ngành, nguyên nhân dẫn tới giá giảm sâu là do giảm cầu. Bên cạnh đó là việc lưu thông, vận chuyển khó khăn; một số cơ sở sản xuất, chế biến phải tạm dừng hoạt động do không đáp ứng được “3 tại chỗ”.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, nhiều tỉnh thành trên cả nước suốt thời gian dài thực hiện giãn cách xã hội. Các khu công nghiệp, khu chế xuất, trường học, bếp ăn tập thể cơ bản ngưng hoạt động. Hàng quán, khách sạn, chợ đầu mối, chợ dân sinh cũng không hoạt động; ... dẫn đến nhu cầu sử dụng thực phẩm giảm 30-50%.
Đến nay, mặc dù các địa phương đã trở lại trạng thái bình thường, tuy nhiên lượng nhân công lao động ở các địa phương vẫn chưa quay lại các thành phố lớn để làm việc. Trường học vẫn đóng cửa, các quán ăn mở đón khách với số lượng hạn chế, do vậy mức tiêu dùng thực phẩm vẫn còn hạn chế.
Trong khi đó, chu kỳ sản xuất, tăng trưởng, tái đàn vẫn diễn ra bình thường. Từ đó dẫn đến ứ đọng trong tiêu thụ sản phẩm.
Ông Tiến lấy ví dụ TPHCM một ngày tiêu thụ 60 tấn thực phẩm, nhưng 90% nhập từ các tỉnh miền Tây. Các hoạt động ngưng trệ nhiều tháng qua nên các sản phẩm chăn nuôi ùn ứ, giá thành giảm.
Hiện một bộ phận người chăn nuôi tồn đọng lượng heo hơi lớn chưa bán được, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 dẫn đến lợn bị quá lứa, khó bán. Đại diện Bộ Công thương cho rằng, cần tăng cường các hoạt động truyền thông về giá cả thị trường, tình hình nguồn cung, nhằm tránh tình trạng thiếu thông tin, gây bất ổn thị trường, tăng cường hiểu biết của người tiêu dùng đối với thị trường, giá cả mặt hàng thịt heo.
Đáng chú ý, trên thị trường, người tiêu dùng vẫn phải mua thịt heo với giá cao. Giá thịt heo thành phẩm đã không giảm tương xứng với giá heo hơi. Giá thịt heo thành phẩm tại chợ và siêu thị đang ở mức 70.000- 155.000đ/kg.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho rằng mức chênh lệch giữa giá heo xuất chuồng và giá thịt thành phẩm đến tay người tiêu dùng là bất hợp lý. Do vậy, các bộ ngành liên quan cần tìm ra nguyên nhân và tập trung giải quyết vấn đề này, bởi ảnh hưởng đến hàng chục triệu người dân. Ông khẳng định giá cả, hàng hóa vận hành theo cơ chế thị trường, tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, cần có giải pháp điều hành từ Nhà nước.
Trước khi xảy ra tình trạng giá heo lơi giảm sâu, 2 tháng trước giá thịt gào cũng giảm mạnh. Nguy cơ thiếu thịt cuối năm, khi người chăn nuôi bỏ chuồng, không tái đàn vì thua lỗ. Nhất trí vì ảnh hưởng của dịch khiến nhiều địa phương giãn cách xã hội, dẫn tới nhu cầu giảm, tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng có nguyên nhân từ chuỗi sản xuất, lưu thông, phân phối. Việc phục hồi kinh tế đang được triển khai khá tốt, nhưng chưa đồng bộ; tiếp cận thị trường của người tiêu dùng chưa đạt như mong muốn.
Chính phủ, các Bộ, địa phương sẽ khẩn trương có giải pháp hỗ trợ tiêu thụ, dần bình ổn giá, đảm bảo lợi ích hài hòa của các bên gồm người chăn nuôi, các khâu trung gian, người tiêu dùng. Đồng thời cần có giải pháp hỗ trợ nông dân đang có lượng heo còn tồn, chưa xuất chuồng được.
Vấn đề quan trọng hiện nay là bộ, ngành, địa phương, các trung tâm kinh tế lớn phải đẩy nhanh tiến độ phục hồi kinh tế. Theo đó, Bộ Công thương khẩn trương làm việc với các địa phương để khôi phục hoạt động các chợ đầu mối, chợ truyền thống theo tinh thần Nghị quyết 128; mở các cửa hàng bình ổn giá, để thúc đẩy tiêu dùng.
Bộ NN&PTNT phải chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan, địa phương làm việc cụ thể với các doanh nghiệp chế biến, hộ tiêu thụ lớn, doanh nghiệp có năng lực dự trữ, để đẩy mạnh tiêu thụ, sử dụng thịt trong nước, nhằm chia sẻ bớt khó khăn với người chăn nuôi.
Phải tăng cường quản lý giá bán các sản phẩm đầu vào, nhất là thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y. Bộ phải xây dựng kế hoạch tái đàn, chăn nuôi theo tín hiệu thị trường, đặc biệt cho dịp cuối năm và Tết Nguyên đán.
Với khâu lưu thông, Bộ GTVT nhanh chóng nắm tình hình lưu thông, vận tải, tránh tình trạng một số nơi “cát cứ”, gây khó khăn cho bà con trong tiếp cận thị trường. Đến thời điểm này, hàng hóa phải đảm bảo thông suốt, thống nhất trên toàn quốc.
