Từ cậu bé thất học
Sinh năm 1972, Dave Fishwick lớn lên trong dãy nhà nghèo nàn ở một thị trấn đang sa sút sau sự sụp đổ của ngành dệt may và việc đóng cửa các mỏ than địa phương. Dave nhớ lại: “Bố tôi có 2 công việc: buổi sáng làm công nhân nông trại và buổi chiều làm việc trong nhà máy để sửa khung cửi. Ông ấy làm việc từ 6 giờ sáng đến 2 giờ chiều ở trang trại, sau đó từ 2 giờ chiều đến 10 giờ tối ở nhà máy. Mẹ tôi cũng làm thợ dệt trong cùng nhà máy”.
Bị bắt nạt ở trường vì đeo kính thuốc NHS, Dave bỏ học năm 14 tuổi và đến năm 16 tuổi làm công nhân cho một công ty xây dựng. “Cả ngày tôi phải xách những xô xi măng leo lên những cái thang để đưa cho thợ hồ, với tiền công 27,5 bảng một tuần”. Cuộc sống quá cơ cực đã khiến Dave quyết tâm phải tìm cách để thay đổi. Dave bắt đầu bằng việc đến các ga ra ô tô xin họ nhận mình làm nhân viên bán hàng. Một ga ra đã để Dave dọn dẹp và bán một chiếc Vauxhall Cavalier với giá 70 bảng, nếu cao hơn có thể bỏ túi. Dave đã bán được chiến ô tô đó với giá 97 bảng, chỉ sau 2 giờ làm việc, tương đương 1 tuần làm nặng nhọc của mình trước đó.
Đó là sự khởi đầu suôn sẻ, lúc Dave chỉ mới 17 tuổi và nhiệt huyết tràn đầy. Kể từ đó, Dave đã thử qua nhiều công việc khác nhau, nhưng ô tô vẫn là tình yêu lớn nhất của ông. Sau khi phát hiện ra khoảng trống trên thị trường dành cho các công ty bán xe tải và xe buýt nhỏ, ông đã thành lập công ty bán xe buýt nhỏ và xe bán tải David Fishwick vào năm 2003. Ngày nay, doanh nghiệp này hoạt động trên toàn thế giới, nhưng trụ sở chính vẫn nằm trong nhà để xe khiêm tốn của Burnley. Công ty đã giúp Dave nhanh chóng trở thành ông chủ lắm tiền nhiều của.
Đến người hùng của cộng đồng
Nhưng cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 nổ ra. Gần như chỉ sau 1 đêm, các ngân hàng đã ngừng cho khách hàng của Dave vay tiền, đồng nghĩa với việc họ không thể mua những chiếc xe của David Fishwick. Đối mặt với tác động không thể tránh khỏi đối với công việc kinh doanh của mình, Dave quyết định tự mình giải quyết vấn đề. Đầu tiên, ông ngồi suy xét tình hình để tìm hiểu nguyên nhân. “Khách hàng không làm gì khác trước, chỉ là các ngân hàng đã hành động khác, chính các ngân hàng mới là vấn đề” - Dave kết luận.
Dave cảm thấy bất công thay cho khách hàng của mình: “Tôi luôn cảm thấy rằng những người làm việc chăm chỉ nhưng vẫn đang bế tắc mà không phải do lỗi của họ”. Vì vậy, ông muốn làm thứ gì đó để giúp họ vực dậy trở lại. “Nếu các ngân hàng không làm điều đó, tôi sẽ làm” - Dave nói. Nói thì dễ, nhưng thực tế việc thành lập ngân hàng mới ở Anh cực kỳ khó khăn. Khi Ngân hàng Metro mở cửa vào năm 2010, nó đã trở thành nhà băng mới đầu tiên được trao giấy phép sau 150 năm.
Dù vậy, Dave vẫn quyết định nộp đơn. Song với trình độ chưa tới đâu của mình, ông bị từ chối thẳng thừng. Dave vẫn không bỏ cuộc. Vì không được phép lập ngân hàng, Dave đã treo tấm biển ở khuôn viên trung tâm thị trấn của mình có nội dung “Bank on Dave” (Ngân hàng ở trên Dave). Trên giấy tờ chính thức, Bank on Dave có tên là Burnley Savings and Loans. Nó hoạt động trên mô hình huy động vốn cộng đồng ngang hàng, trong đó tiền tiết kiệm được cho người đi vay vay, người này sau đó sẽ chịu trách nhiệm thanh toán các khoản vay. Ban đầu, Dave tự mình đánh giá từng khách hàng, nhưng giờ đây công việc đó được giao cho cánh tay phải của ông là David Henshaw, một cựu giám đốc ngân hàng 60 tuổi, người đưa ra quyết định trên cơ sở từng trường hợp cá nhân, không phải dựa trên thuật toán máy tính. Những người đi vay có hồ sơ tín dụng tốt được tính lãi suất 8,9%, trong khi các nhà đầu tư có thể kiếm được 5% cho khoản tiết kiệm của họ.
Cho đến nay, công việc kinh doanh của Burnley Savings and Loans vẫn phát triển mạnh mẽ. Dave đã cho hàng ngàn người dân địa phương vay để trang trải mọi thứ, từ chi phí tang lễ đến thụ tinh trong ống nghiệm. Tổng cộng, công ty đã cho người dân và doanh nghiệp vay hơn 27 triệu bảng Anh kể từ khi thành lập. Nhưng cho đến nay Dave vẫn chưa nhận được giấy phép ngân hàng. Dù vậy, cuộc sống phi thường của doanh nhân này gần đây đã được ghi lại trong bộ phim tiểu sử Bank of Dave. Ngôi sao James Bond Rory Kinnear đã đóng vai Dave trong bộ phim. Bộ phim cũng có sự tham gia của Phoebe Dynevor của Bridgerton.
Sẽ hiến 99% tài sản
Gần đây, Dave cho biết ông sẽ cho 99% tài sản khi qua đời vì không muốn tài sản này là “gánh nặng” cho con cái về sự giàu có của mình. Dave thừa nhận, ông muốn đảm bảo những người thân yêu của mình sẽ tiếp tục làm việc chăm chỉ, thay vì dựa vào hàng triệu đô la của mình. Nói chuyện với Daily Star, ông nói: "Điều quan trọng là bạn phải có đạo đức làm việc, và tôi nghĩ làm việc chăm chỉ may mắn sẽ tìm đến bạn. Các con tôi không phải lúc nào cũng đồng ý với điều đó, nhưng chúng là những đứa trẻ ngoan. Điều quan trọng là lũ trẻ phải làm việc chăm chỉ. Tôi đã chứng kiến nhiều người trở nên thành công và giàu có nhưng lại chiều chuộng con mình và bọn trẻ chẳng hiểu gì về tiền cả”.
Các con của ông là Sarah và Connor đều là những chuyên gia làm việc theo đúng nghĩa, với con trai ông làm cảnh sát trong khi Sarah làm việc cho một tổ chức từ thiện động vật.
Bộ phim Bank Of Dave về câu chuyện một chàng trai thất học trở thành triệu phú hiện đang là phim ăn khách số một trên kênh phát trực tuyến Netflix.
