Theo giáo sư, giá dầu đang là vấn đề rất lớn khi trong 2 tháng trở lại đây, giá xăng dầu trong nước đã tăng từ 22.000 đồng/lít lên 28.000 đồng/lít,và có thể còn tăng tới 30.000 đồng/lít trong thời gian tới.
Trước tình hình này, Chính phủ vẫn chưa đưa ra quyết định dứt khoát để ngăn chặn ảnh hưởng của giá dầu đối với nền kinh tế. Theo GS.TSKH Nguyễn Mại, phản ứng chính sách về giá dầu phải nhanh hơn. Dù Bộ Tài chính đã đưa ra kiến nghị giảm 2.000 đồng/lít xăng, 1.000 đồng/lít dầu đối với thuế bảo vệ môi trường, tuy nhiên vẫn chưa có quyết định cuối cùng.
Trong khi đó, vận chuyển bằng đường hàng không, đường bộ và đường thủy đã phục hồi trong 3 tháng trở lại đây, nhưng bất ngờ bị ảnh hưởng bởi giá dầu, dẫn đến nguy cơ đứt gãy chuỗi vận chuyển.
“Nếu chúng ta không có quyết sách mạnh kìm hãm giá dầu thì sẽ ảnh hưởng toàn bộ quá trình phục hồi và phát triển kinh tế mà Chính phủ vừa trình Quốc hội, vấn đề cần được quyết định nhanh chóng”, GS Nguyễn Mại nói.
Theo GS Mại, cần nhìn vào sự ảnh hưởng của giá dầu theo nhiều phía. Bên cạnh sự thiệt hại đối với ngành vận tải nói riêng, giá dầu tăng giúp xuất khẩu dầu thô của doanh nghiệp trong nước thu về rất nhiều tiền.
Theo tiết lộ của ban lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PetroVietnam - PVN), tổng doanh thu tháng 2/2022 ước đạt 54,98 nghìn tỷ đồng, vượt 26% kế hoạch tháng; lũy kế 2 tháng đầu năm ước đạt 118,73 nghìn tỷ đồng, vượt 34% kế hoạch 2 tháng và tăng 46% so với cùng kỳ 2021.
PVN ước nộp ngân sách nhà nước hơn 18.000 tỷ đồng, vượt 52% kế hoạch và tăng 48% so với cùng kỳ 2021.
GS Nguyễn Mại đề xuất Chính phủ điều chỉnh giảm giá dầu ở mức 22.000-23.000/lít cho đến cuối tháng 6 năm nay để giúp cho ngành giao thông vận tải phục hồi và an tâm sản xuất. Phần giảm thu trong ngân sách nhà nước từ việc điều chỉnh giá dầu này sẽ được bù đắp bằng nguồn thu của PVN, cùng với đó là tăng nguồn cung liên quan tới vận tải để tránh khủng hoảng kinh tế. Giải pháp này đã được nhiều quốc gia áp dụng trong một số giai đoạn khác nhau.
GS Nguyễn Mại cho biết ở thời điểm Việt Nam gia nhập vào AFTA và WTO, một số quan chức cũng đã lo lắng rằng tham gia hội nhập sẽ làm thuế hải quan giảm, từ đó dẫn đến giảm thu và bội chi ngân sách nhà nước. Nhưng thực tế chứng minh, tăng trưởng xuất khẩu thường xuyên đạt mức 15% - 20% và diễn biến hoàn toàn ngược lại với lo lắng trên khi ngân sách nhà nước không chỉ tăng thu mà còn giảm bội chi.
GS cho rằng từ nay đến tháng 6, giá dầu có thể biến động lên xuống tùy thuộc vào xung đột giữa Nga và Ukraine, và Việt Nam cần chủ động lên nhiều kịch bản với việc biến động này của giá dầu thế giới.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 31/NQ-CP thông qua dự án Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn đến hết ngày 31/12/2022 như Bộ Tài chính đã đề xuất trước đó. Theo đó, nội dung này dự kiến sớm được bổ sung vào chương trình phiên họp thứ 9 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa khai mạc để cho ý kiến và biểu quyết thông qua. Với việc điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn, dự kiến số thu thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng trên (tính trên cơ sở sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2019) sẽ giảm khoảng29.035 tỷ đồng/năm, từ đó tác động làm giảm thu ngân sách nhà nước. |