Kết nối hàng không tại TP.HCM: Gỡ ngay những vướng mắc

Dự án xây mới nhà ga T3 ở sân bay Tân Sơn Nhất dự kiến khởi công vào cuối năm 2021 nhưng hiện tại chủ đầu tư (Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam - ACV) đang chờ tiếp nhận khu đất xây dựng hơn 16ha thuộc quản lý của Bộ Quốc phòng. Trong khi đó sân bay Long Thành đã có nhiều công trình chậm tiến độ từ 3 - 6 tháng.

Vì các lý do trên, nhiều ý kiến lo ngại việc kết nối bằng hàng không đến TP.HCM sẽ không theo kịp kế hoạch nếu không đẩy nhanh tiến độ hơn nữa.

Nhà ga T3 chờ giao đất

Thông tin dự án nhà ga T3 ở sân bay Tân Sơn Nhất rục rịch kế hoạch khởi công vào tháng 12 đang thu hút sự quan tâm của dư luận, song ACV cho rằng sẽ khó kịp tiến độ này. Hiện Bộ Quốc phòng đã lập xong phương án sắp xếp tài sản, nhà đất trên khu đất sắp bàn giao có diện tích 16ha nằm trên địa bàn phường 4, quận Tân Bình, và chờ ý kiến của UBND TP.HCM. Tuy nhiên đến nay TP chưa có văn bản phản hồi.

Trong khi đó, theo chủ đầu tư, khi TP.HCM và Bộ Quốc phòng đã thống nhất, báo cáo lên và có quyết định của Thủ tướng thì quy trình thủ tục tiếp theo đó vẫn còn phải mất rất nhiều thời gian.

Cụ thể, sau khi có quyết định, TP.HCM phải lập hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng để cùng xác định tài sản trên đất, định giá, thống nhất giá trị đền bù. Khi đất được giao cho Cảng vụ hàng không miền Nam, rồi ACV hoàn tất thủ tục quy trình tiếp nhận quỹ đất không nhanh hơn 6 tháng vì còn nhiều phụ thuộc ngoài tầm với của cảng.

Ông Đỗ Tất Bình - phó tổng giám đốc ACV - cho rằng khu đất 16ha được xác định làm nhà ga T3 và tính cấp thiết của dự án đã rõ, trong lúc chờ hoàn tất thủ tục, cơ quan chức năng chỉ cần có động thái bàn giao đất để nhanh chóng khởi công. Theo ông Bình, "nhà nước giao cho nhà nước làm việc nhà nước" thì chẳng có vấn đề gì.

Sân bay Tân Sơn Nhất hiện có 2 nhà ga T1 và T2. Trong đó, nhà ga T1 phục vụ khách quốc nội, đã nhiều lần được nâng cấp nên việc phải đầu tư sớm nhà ga T3 đã được đặt ra. Nhà ga hành khách T3 được Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư với tổng vốn khoảng 10.990 tỉ đồng bằng nguồn vốn hợp pháp của ACV, không sử dụng ngân sách nhà nước, dự kiến hoàn thành trong 37 tháng.

Mục tiêu xây dựng nhà ga T3 tiêu chuẩn quốc tế, với công suất 20 triệu hành khách/năm và các công trình phụ trợ đồng bộ, phục vụ khai thác nội địa tại sân bay Tân Sơn Nhất để giảm tải cho nhà ga T1. Đồng thời, nhà ga T3 cũng phải phù hợp với quy hoạch và phân chia sản lượng khai thác giữa sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất.

Càng chậm càng dở

Với tình hình thực tế hiện nay, ông Bình lo ngại sẽ chậm tiến độ và tốn kém hàng ngàn tỉ đồng. "Nếu chậm nhà ga T3 chỉ trong 1 năm, trong điều kiện bình thường sẽ bị trượt giá 7-8%. Vật giá tăng cao như vậy, chậm 1 năm thiệt hại hàng ngàn tỉ đồng" - ông Bình nói.

Theo TS Trần Du Lịch - thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, việc nhanh chóng xây dựng nhà ga T3 có ý nghĩa rất lớn đối với nền kinh tế TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung. Khi dịch bệnh được kiểm soát, nhu cầu giao lưu quốc tế trở lại nhanh chóng ở khu vực này sẽ khiến sân bay Tân Sơn Nhất thêm áp lực. 

Theo chuyên gia này, không thể trông chờ sự "chia lửa" của sân bay Long Thành theo kế hoạch năm 2025 mà cần nhanh chóng giải phóng năng lực tiếp nhận của sân bay Tân Sơn Nhất càng sớm càng tốt để đón đầu sự trở lại, tạo tiền đề đột phá kinh tế sau dịch.

Chuyên gia hàng không Nguyễn Thiện Tống cũng cho rằng tính cấp thiết của nhà ga T3 đã được đưa ra bàn luận nhiều năm rồi. Một trong những nguyên nhân là sự chậm trễ thủ tục còn chưa được đẩy nhanh, tinh gọn để triển khai dự án có tính cấp bách. 

Theo ông Tống, những ngày lễ, tết, cảnh hành khách vật vờ ở nhà ga, chen chúc làm thủ tục, bên ngoài máy bay lòng vòng chờ xếp hàng dài chờ cất hạ cánh... Dồn ứ, quá tải là tình cảnh sẽ thấy rõ hơn sau khi người dân đi lại tăng trở lại trong giai đoạn "bình thường mới".

Vì thế ông Tống cho rằng đừng bàn hoặc chờ đợi thêm, cần thúc đẩy nhanh các thủ tục, hàng rào pháp lý để nhanh chóng khởi công xây dựng nhà ga T3. Các cơ quan chức năng đẩy qua đẩy lại bởi các thủ tục, trong khi chủ đầu tư "nóng ruột" bởi càng chậm trễ, chi phí càng đội lên cao.

"Tôi đã theo dõi dự án này rất lâu rồi nên việc chậm khởi công xây dựng, bản thân tôi cũng nóng ruột bởi tính cấp thiết của nhà ga T3 rất rõ ràng khi sân bay Tân Sơn Nhất thường xuyên quá tải trên trời, dưới đất. Các cơ quan chức năng liên quan cần phải sốt sắng, đẩy nhanh tiến độ để khởi công, góp phần phục hồi kinh tế sau dịch" - ông Tống nói.

Sân bay Long Thành: nhiều công trình chậm tiến độ 3 - 6 tháng

UBND tỉnh Đồng Nai cho biết do dịch bệnh COVID-19, tỉnh phải thực hiện giãn cách xã hội nên đã ảnh hưởng đến tiến độ bồi thường đất, giải phóng mặt bằng, thi công hạ tầng tái định cư chậm từ 3 - 6 tháng so với tiến độ. Theo UBND tỉnh Đồng Nai, ngân sách trung ương đã bố trí vốn đủ 100% tổng mức đầu tư được duyệt 22.850 tỉ đồng nhưng việc giải ngân thấp, mới đạt hơn 47% tổng vốn được duyệt. 

Cụ thể, trong phạm vi 5.000ha đất làm sân bay mới thu hồi được hơn 3.800ha. Ở dự án thành phần tại khu tái định cư ở xã Lộc An, xã Bình Sơn có 11 công trình xã hội (trường học, chợ, trung tâm văn hóa...) thi công chậm.

Về bồi thường đất, ông Lê Văn Tiếp - chủ tịch UBND huyện Long Thành - cũng cho biết một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay là phát sinh hơn 900 trường hợp cho tặng, chuyển nhượng đất đai nhưng chưa làm thủ tục chuyển quyền... Tỉnh đang lập tổ công tác để có kết luận về cách bồi thường, chi trả để tránh những rắc rối pháp lý về sau.

Liên quan đến dự án trên, UBND tỉnh Đồng Nai cũng vừa kiến nghị Chính phủ điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi. Cụ thể, không làm 2 dự án hạ tầng kỹ thuật khu dân cư, tái định cư xã Bình Sơn (dự án thành phần 3) và dự án các công trình xã hội khu dân cư, tái định cư tại xã Bình Sơn (dự án thành phần 4) mà điều chỉnh hạ tầng kỹ thuật ở dự án khu tái định cư xã Lộc An - Bình Sơn (dự án thành phần 1).

Về lý do, UBND tỉnh Đồng Nai cho rằng việc điều chỉnh này vẫn đảm bảo tái định cư cho các hộ dân và tiết kiệm được hơn 4.100 tỉ đồng. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ cho dùng số tiền tiết kiệm trên để hỗ trợ tỉnh Đồng Nai thi công một tuyến đường tỉnh với 6 làn xe kết nối vào quốc lộ 51 và cổng sau sân bay Long Thành hơn 7.000 tỉ đồng.