Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) là Ngân hàng Thương mại Nhà nước lớn nhất Việt Nam, tổng tài sản trên 560.000 tỷ đồng, tổng nguồn vốn đạt trên 523.000 tỷ đồng, tổng dư nợ nền kinh tế đạt trên 477.000 tỷ đồng, với hơn 2.200 chi nhánh và phòng giao dịch. Khẳng định vai trò chủ lực đối với phát triển kinh tế đất nước, đặc biệt là nông nghiệp-nông dân-nông thôn, Agribank luôn dành 70%/tổng dư nợ đầu tư cho lĩnh vực này. TPHCM trong nhiều năm qua đã được Agribank tập trung nguồn lực đầu tư, đóng góp đáng kể cho phát triển kinh tế - xã hội và khu vực nông nghiệp, nông thôn.
Đẩy mạnh tín dụng và dịch vụ nông nghiệp nông thôn
Tại TPHCM tính đến 30-11-2012, Agribank có 180 điểm giao dịch, chiếm khoảng 11% thị phần mạng lưới các tổ chức tín dụng trên địa bàn. Với hệ thống chi nhánh và phòng giao dịch rộng khắp, Agribank là ngân hàng duy nhất có khả năng tiếp cận đến tất cả các huyện, xã trên địa bàn, đặc biệt là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa còn khó khăn như Củ Chi, Cần Giờ.
Tại Cần Giờ, Agribank gần như là ngân hàng duy nhất cung cấp tín dụng và dịch vụ ngân hàng cho nông dân và dân cư trên địa bàn.
Trong những năm trở lại đây, Agribank tập trung nâng cao chất lượng và ổn định nguồn vốn nhằm phục vụ tốt hơn cho nhu cầu tín dụng tại địa phương, đặc biệt là đối tượng nông nghiệp, nông thôn. Trong huy động vốn chú trọng nguồn vốn ổn định từ dân cư, các tổ chức kinh tế, các nguồn vốn ổn định, hạn chế nguồn vốn từ các tổ chức tài chính, tín dụng.
Do đó, trong năm 2011 và 2012, dù nguồn vốn có giảm so với năm 2010, nhưng cơ cấu nguồn vốn ổn định và bền vững hơn. Hiện tại nguồn vốn từ dân cư đạt gần 67% trong tổng nguồn; tiền gửi từ các tổ chức kinh tế và kho bạc cũng chiếm khoảng 33% tổng nguồn vốn huy động.
Đến 30-11-2012, tổng nguồn vốn huy động của Agribank trên địa TPHCM bàn đạt gần 84.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 9% tổng nguồn vốn của Agribank và chiếm khoảng 9% tổng nguồn vốn của các tổ chức tín dụng trên địa bàn. Trong 10 năm qua, tổng nguồn vốn huy động đã tăng gần 8 lần, bình quân mỗi cán bộ nhân viên huy động 20,6 tỷ đồng, khá cao so với toàn hệ thống (14 tỷ đồng). |
Lượng vốn Agribank cung ứng hàng năm tập trung các lĩnh vực: thu mua, chế biến, kinh doanh, xuất khẩu thủy sản, lương thực, đầu tư cơ sở hạ tầng phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn. Hiện tại Agribank đầu tư tín dụng cho khu vực TPHCM đạt 71.191 tỷ đồng, chiếm 15% tổng dư nợ của Agribank.
Trong đó, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn đạt 28.854 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 40,5% tổng dư nợ. Các chi nhánh huyện ngoại thành tỷ lệ cho vay nông nghiệp, nông thôn bình quân đạt trên 50%. Nhiều chi nhánh ngoại thành có tỷ lệ cho vay nông nghiệp, nông thôn cao như huyện Cần Giờ (99%), Củ Chi (65%), Phước Kiển (66%)… Riêng cho vay theo Nghị định số 41/2010/NĐ-CP của Chính phủ, hàng năm doanh số cho vay đạt khoảng 15.000 tỷ đồng với gần 20.000 lượt khách hàng vay vốn mỗi năm, số khách hàng còn dư nợ gần 17.000.
Để phù hợp với định hướng kinh doanh, Agribank đã triển khai thành công gói sản phẩm tín dụng cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn để thu mua lúa gạo, chế biến lương thực, cà phê, thủy sản... Đối với Vinafood II, Agribank đã ký kết thỏa thuận cung cấp chùm sản phẩm dịch vụ ngân hàng trọn gói với gói tín dụng cam kết 3.500 tỷ đồng.
Góp phần vào thành công bước đầu của Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020 của Chính phủ, trên địa bàn TPHCM, Agribank đã triển khai cho vay 40 xã thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới, với tổng dư nợ trên 441 tỷ đồng. Để tạo điều kiện thuận lợi cho hộ dân tiếp cận vay vốn, Agribank phối hợp với các chi hội trực thuộc Hội Nông dân TPHCM triển khai cho vay thông qua 91 tổ nhóm, với số thành viên lên tới gần 2.000 người.
Ngoài ra, Agribank đã triển khai thỏa thuận nguyên tắc với Hội làm vườn và Hiệp hội trang trại TPHCM nhằm tạo điều kiện cho hội viên tiếp cận tín dụng và dịch vụ ngân hàng. Trong năm 2012, Agribank đã thực hiện cơ cấu nợ, miễn giảm lãi suất cho khoảng 25.000 khách hàng trên địa bàn TPHCM với dư nợ gần 50.000 tỷ đồng.
Với thế mạnh về nền tảng công nghệ thông tin và cung ứng đa dạng các sản phẩm dịch vụ (SPDV) ngân hàng, hiện Agribank có gần 200 SPDV các loại, trong đó ưu tiên triển khai cung ứng nhiều SPDV phù hợp với đặc thù trên địa bàn như: các sản phẩm tín dụng cho hộ sản xuất, gói SPDV cho thu mua chế biến xuất khẩu lương thực, gói SPDV cho hộ sản xuất (kết hợp tín dụng với phát hành thẻ, thanh toán cước..); thu ngân sách nhà nước; thẻ, Mobile Banking, Internet Banking; thu hộ học phí, tiền điện, nước, bán vé máy bay qua mạng, cung cấp các sản phẩm bảo hiểm (ABIC, Prudential)…
Doanh số thu ngân sách nhà nước trên địa bàn mỗi năm đạt hàng chục ngàn tỷ đồng; hàng năm doanh số thanh toán quốc tế đạt gần 1,7 tỷ USD và gần 2,7 tỷ USD doanh số mua bán ngoại tệ. Agribank đã triển khai 351 máy ATM, với doanh số giao dịch gần 20.000 tỷ đồng/năm. Tổng số thẻ phát hành gần 1,3 triệu thẻ, trong đó gần 27.000 thẻ quốc tế. Tỷ lệ thu dịch vụ tăng liên tục trong những năm gần đây (2009: 8%; 2010: 15,1%; 2011: 21,9%).
Phát huy thế mạnh, tiềm năng
Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng các chi nhánh của Agribank trên địa bàn chưa phát huy hết thế mạnh, chưa gắn kết được chính sách phát triển kinh tế-xã hội của thành phố với chiến lược kinh doanh của Agribank. Tại một số chi nhánh đầu tư tín dụng chưa phù hợp với định hướng của Agribank, một số chi nhánh nội thành có tỷ lệ cho vay nông nghiệp, nông thôn thấp, tỷ lệ cho vay phi sản xất cao.
Chưa có sự phối hợp giữa Hội sở Agribank với UBND TPHCM và các ban, ngành trong chỉ đạo thực hiện cho vay các chương trình tín dụng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu nông nghiệp của thành phố.
Việc mở rộng mạng lưới chi nhánh, phòng giao dịch trong những năm trước đây chưa hợp lý, dẫn đến nhiều hệ lụy như chất lượng cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu, tăng trưởng tín dụng nóng; một số chi nhánh nội thành tập trung cho vay bất động sản nhiều, chất lượng tín dụng thấp, nợ xấu tăng cao; chưa phát huy được tính hệ thống, dẫn đến không đủ nguồn lực tập trung đủ sức cạnh tranh để giữ vững và mở rộng đối tượng khách hàng là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
 |
Agribank sẽ ưu tiên vốn cho lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. |
Nguyên nhân do trên địa bàn TPHCM tỷ trọng đóng góp của khu vực nông nghiệp, nông thôn trong GDP ngày càng thấp (<5%); đất nông nghiệp ngày càng giảm, nhiều khu vực đất nông nghiệp của thành phố trên thực tế đã chuyển đổi mục đích sử dụng hoặc không thể canh tác; công tác quy hoạch tại các quận, huyện chưa ổn định; đối tượng khách hàng “tam nông” ngày càng giảm.
Khu vực nông nghiệp, nông thôn TPHCM còn thiếu mô hình liên kết chặt chẽ giữa người dân và doanh nghiệp trong sản xuất, thu mua, chế biến các sản phẩm nông nghiệp; chậm chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi và phương thức sản xuất; chưa hình thành các vùng sản xuất tập trung có khối lượng hàng hóa nông sản lớn; chậm phát triển cơ giới hóa, công nghệ sau thu hoạch…
Có một thực tế một số khách hàng muốn vay vốn nhưng không có đủ điều kiện, vốn tự có quá thấp, năng lực quản lý yếu kém, thiếu các dự án khả thi… Tài sản thế chấp chủ yếu là đất nông nghiệp nên việc tính giá trị tài sản thế chấp đối với đất nông nghiệp rất thấp, dẫn đến mức cho vay thấp, không đáp ứng đủ nhu cầu vốn của khách hàng...
Định hướng mục tiêu đến 2020
Căn cứ Nghị quyết số 16-NQ/TW ngày 10-8-2012 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TPHCM đến năm 2020, Agribank xác định tiếp tục giữ vững vị thế, phát huy vai trò quan trọng của ngân hàng thương mại nhà nước hàng đầu tại TPHCM, thông qua ưu tiên đẩy mạnh đầu tư tín dụng gắn với các chương trình, chỉ đạo của Chính phủ, NHNN và chính quyền địa phương TPHCM.
Nhiều tổ chức, cá nhân, chủ trang trại sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn nhưng lại cư trú tại các phường, thị trấn nên không được hưởng chính sách theo Nghị định 41. Việc cho vay không có thế chấp bằng tài sản tối đa đến 500 triệu đồng đối với khách hàng là hợp tác xã, chủ trang trại rất khó thực hiện vì vốn tự có của hợp tác xã hầu như không có hoặc quá thấp, năng lực quản lý yếu kém, thiếu các dự án hiệu quả, khả thi… |
Theo đó, tập trung ưu tiên đầu tư cho khu vực nông nghiệp, nông thôn với nguồn vốn đầu tư cho lĩnh vực này tăng trưởng hàng năm 15-17%. Phấn đấu đến năm 2015 dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn TPHCM chiếm khoảng 50% tổng dư nợ, với cho vay nông nghiệp, nông thôn đạt khoảng 40.000 tỷ đồng; riêng đối với các huyện ngoại thành, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn chiếm bình quân 65% tổng dư nợ.
Xây dựng và triển khai Đề án mở rộng và nâng cao hiệu quả đầu tư tín dụng cho nông nghiệp, nông thôn địa bàn TPHCM giai đoạn 2012-2015.
Bằng việc điều chỉnh cơ cấu đầu tư tín dụng theo hướng giảm dư nợ cho vay phi sản xuất, tập trung vốn cho nông nghiệp, nông thôn và các đối tượng phục vụ nông nghiệp, nông thôn; ưu tiên đầu tư vốn cho phát triển nông nghiệp kỹ thuật cao, sản xuất nông nghiệp tạo ra các sản phẩm sạch theo hướng nông nghiệp đô thị, phát triển ngành nghề nông thôn, trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, lâm nghiệp, diêm nghiệp, sơ chế, chế biến và tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp…
Về phía chính quyền TPHCM, chỉ đạo các ngành có liên quan tổ chức đánh giá quá trình triển khai thực hiện các chính sách tín dụng phục vụ nông nghiệp, nông thôn theo Nghị định số 41/2010/NĐ-CP, Quyết định số 63/2010/QĐ-TTg về hỗ trợ nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch, từ đó có những đề xuất tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tiễn.
Chẳng hạn tạo điều kiện thuận lợi giúp Agribank triển khai thực hiện cơ cấu lại tổ chức, mạng lưới. NHNN cho phép Agribank được thành lập chi nhánh loại III trên địa bàn TPHCM.
