LTS: Năm 2025, thị trường tài chính toàn cầu chứng kiến một hiện tượng hiếm có: giá vàng liên tục lập đỉnh, vượt xa mọi kịch bản thận trọng nhất. Những dự báo vốn được xem là có cơ sở nay trở nên lỗi thời chỉ sau vài tháng, khi vàng bước vào “chu kỳ tăng phi mã” chưa từng thấy trong hơn 40 năm qua. Tại Việt Nam, thị trường vàng năm 2025 cũng đã trải qua một năm vô cùng sôi động.
Dự báo liên tục bị bỏ lại phía sau
Trước khi bước vào năm 2025, hầu hết các định chế tài chính lớn đều dự báo giá vàng tăng vừa phải. Goldman Sachs từng dự báo giá vàng sẽ tăng khoảng 8%, hướng tới mốc 3.100 USD/ounce vào cuối năm. Khảo sát của Reuters với 29 nhà phân tích và nhà giao dịch đầu năm 2025 cũng chỉ đưa ra mức trung bình 3.065 USD/ounce.
JP Morgan dự kiến giá vàng trung bình sẽ đạt 3.675 USD/ounce vào quý IV, sau đó có thể vượt mốc 4.000 USD/ounce vào quý II-2026. Một số tổ chức như InvestingHaven, RBC Capital Markets, LiteFinance hay CoinCodex thậm chí đặt kịch bản giá vàng dao động 3.500-4.147 USD/ounce cho năm nay.
Những dự báo đó dựa trên giả định rằng lãi suất Mỹ duy trì cao, USD khó suy yếu và kinh tế toàn cầu ổn định. Đồng thời, nhu cầu vàng từ các ngân hàng trung ương (NHTW) và quỹ ETF được cho là đã ở mức cao, hoạt động mua vào vẫn diễn ra nhưng không kỳ vọng vào một cú bứt phá. Nhưng thực tế đã khác xa.
Ngay từ quý I-2025, giá vàng thế giới tăng nhanh hơn mọi dự tính. Theo Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), giá giao ngay trung bình quý I đạt 2.860 USD/ounce, tăng 38% so với cùng kỳ 2024. Sau đó, đà tăng lan rộng. Vàng vượt 3.000 USD/ounce vào tháng 3, chạm 3.500 USD giữa quý II và tiến sát 4.000 USD khi bước sang quý III.
Đỉnh cao nhất được ghi nhận ngày 20-10 với mức 4.381 USD/ounce, mức kỷ lục mọi thời đại. Tính đến cuối tháng 10, giá vàng tăng hơn 63% so với đầu năm, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1979. Việc vàng liên tục phá đỉnh từ 3.000 USD, 3.500 USD rồi vượt 4.000 USD/ounce cho thấy thị trường đã bước vào một chu kỳ tăng hiếm thấy, vượt xa các mô hình dự báo.
Giới chuyên gia nhận định, đợt tăng giá bất ngờ của vàng năm 2025 là kết quả của nhiều yếu tố cộng hưởng. Trước hết, kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các NHTW lớn sẽ sớm cắt giảm lãi suất đã khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn. Khi lãi suất thực giảm, chi phí cơ hội nắm giữ vàng thấp đi, kéo dòng tiền nhàn rỗi vào kim loại quý này.
Đồng USD suy yếu trong phần lớn năm 2025 cũng là một động lực quan trọng. Vàng được định giá bằng USD, nên khi đồng bạc xanh giảm giá, kim loại quý này trở nên rẻ hơn với các nhà đầu tư nắm giữ những đồng tiền khác, kích thích nhu cầu mua vào.
Một yếu tố khác là bất ổn địa chính trị và thương mại gia tăng, từ căng thẳng Mỹ - Trung cho tới xung đột kéo dài ở Trung Đông, châu Âu và châu Phi. Diễn biến này khiến nhu cầu trú ẩn an toàn tăng mạnh, không chỉ từ các tổ chức đầu tư và NHTW mà còn từ nhà đầu tư cá nhân, khi vàng tiếp tục được xem là “bến đỗ” tin cậy trong giai đoạn rủi ro leo thang.
Lực cầu vàng vật chất tăng đột biến cũng góp phần củng cố xu hướng đi lên. Ngoài dòng vốn chảy mạnh trở lại các quỹ ETF, các NHTW (đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ và các quốc gia Trung Đông) vẫn đều đặn mua vào hàng trăm tấn vàng mỗi tháng, tạo trụ đỡ quan trọng cho giá vàng trong suốt năm nay.
Giá vàng sẽ tăng đến đâu?
Khi giá vàng liên tục lập đỉnh, các định chế tài chính lớn cũng đã điều chỉnh dự báo nhiều lần trong năm. Goldman Sachs đã nâng dự báo từ 3.100 USD lên 3.600 USD, rồi 4.000 USD/ounce, và hiện đặt mục tiêu 4.700 USD/ounce vào năm 2027. JP Morgan nâng dự báo cuối năm từ 3.200 USD lên 4.200 USD/ounce, còn Bank of America tăng trần dự báo lên 4.500 USD/ounce trong quý III.
Dù đầu tháng 11 giá vàng có thời điểm điều chỉnh xuống dưới 4.000 USD/ounce, Ngân hàng UBS (Thụy Sĩ) vẫn giữ dự báo 4.200 USD/ounce trong 12 tháng tới. Các hãng nghiên cứu độc lập như FXStreet, Kitco và InvestingHaven cũng liên tục cập nhật bảng dự báo khi giá thực tế vượt xa mô hình cũ. Giới bình luận quốc tế cho rằng, “không ai kịp trở tay với giá vàng”, các dự báo dựa trên lãi suất, lạm phát hay USD đều trở nên lỗi thời chỉ sau vài tuần giao dịch.
Theo Báo cáo xu hướng nhu cầu vàng quý III-2025 của WGC, nhu cầu vàng toàn cầu đạt mức cao nhất trong nhiều năm do bất ổn địa chính trị, USD yếu và tâm lý sợ bỏ lỡ cơ hội khi giá tăng mạnh.
Nhu cầu đầu tư vàng tăng 47% so với cùng kỳ năm trước, đạt 537 tấn và chiếm 55% tổng nhu cầu vàng ròng. Lượng vàng mua ròng của các NHTW đạt 220 tấn trong quý III, tăng 28% so với quý trước và 10% so với cùng kỳ năm ngoái bất chấp giá vàng ở mức cao. WGC dự báo các NHTW sẽ tiếp tục mua ròng với tổng khối lượng ước tính 750-900 tấn cho cả năm.
Chỉ trong 3 năm qua, lượng vàng các NHTW mua vào đã vượt 3.000 tấn, phản ánh xu hướng tích lũy tài sản an toàn nhằm đa dạng hóa dự trữ ngoại hối và giảm rủi ro phụ thuộc vào USD.
Giá vàng năm 2025 đã vượt xa mọi kịch bản, trở thành một trong những hiện tượng nổi bật nhất của thị trường hàng hóa thế giới. Từ tài sản phòng thủ, vàng đang lấy lại vị thế trung tâm trong danh mục đầu tư toàn cầu khi bất định là chủ đề nổi bật trong môi trường kinh tế thế giới hiện nay.
Sau đợt tăng mạnh năm nay, nhiều tổ chức tài chính quốc tế đã đồng loạt nâng dự báo cho năm 2026. Hiệp hội Thị trường vàng London (LBMA), HSBC, Bank of America và Société Générale đều cho rằng giá vàng có thể đạt mốc 5.000 USD/ounce trong năm tới. Goldman Sachs dự báo khoảng 4.900 USD/ounce, cho rằng đà mua ròng của NHTW tiếp tục là yếu tố chủ lực hỗ trợ giá.
Ngân hàng Thế giới (WB) nhận định vàng đang bước vào giai đoạn tăng giá dài hạn, với mức trung bình năm 2025 khoảng 3.250 USD/ounce, tăng 40% so với năm 2024.
WB dự báo sang năm 2026, giá vàng sẽ tiếp tục tăng khoảng 5%, đạt trung bình 3.575 USD/ounce, thậm chí có thể tiến tới 4.300-5.000 USD/ounce nếu bất ổn địa chính trị chưa hạ nhiệt và nhu cầu trú ẩn duy trì cao. Tuy nhiên, tổ chức này cũng cho rằng từ năm 2027, giá vàng có thể chững lại khi lạm phát và lãi suất toàn cầu dần ổn định.
