Các nhà phân tích cho biết lập trường của ông Biden về Trung Quốc hiện nay vẫn chưa chắc chắn, nhưng chính quyền của ông ít có khả năng sử dụng thuế quan như một chiến thuật đàm phán trong khi tích cực hơn trong việc can dự với Bắc Kinh về các vấn đề cơ cấu sâu sắc hơn như tạo sân chơi bình đẳng cho các công ty nước ngoài và bảo vệ tốt hơn quyền sở hữu trí tuệ (IP).
Sheng Liugang, một giáo sư tại Khoa Kinh tế tại Đại học Trung Quốc Hồng Kông, cho biết: “Đảng của Biden đại diện cho lợi ích của các tập đoàn hàng đầu của Mỹ, các công ty tài chính và công ty công nghệ cao, vì vậy ông ấy có nhiều khả năng thúc đẩy Trung Quốc cải cách.”
“Khi Trung Quốc mở cửa, các ngân hàng Mỹ sẽ đặc biệt háo hức tham gia, vì sức mạnh của Mỹ là tài chính.”
Trong bối cảnh chính quyền TT Trump thúc đẩy tách nền kinh tế Hoa Kỳ và Trung Quốc trong hai năm qua, Bắc Kinh đã chuyển đất nước sang chính sách tự cung tự cấp dựa nhiều hơn vào nhu cầu trong nước trong khi mở cửa có chọn lọc nền kinh tế để lôi kéo các công ty nước ngoài, như JPMorgan Chase và Tesla ở lại và các công ty Mỹ khác tham gia cùng họ.
Alicia Garcia-Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại Natixis, cho biết những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm nới lỏng các hạn chế thị trường để thúc đẩy quyền sở hữu trái phiếu và cổ phiếu trong nước của người nước ngoài, cũng như thúc đẩy việc sử dụng đồng nhân dân tệ trên phạm vi quốc tế, có thể bị lùi lại do việc thực hiện các thay đổi quy định mới của Hoa Kỳ nhằm thúc đẩy phân chia tài chính trong những ngày cuối cùng của TT Trump.
Garcia-Herrero nói: “Nhưng đối với một số nhà đầu tư quốc tế, thời điểm đã chín muồi để đầu tư vào tài sản bằng đồng nhân dân tệ ở Trung Quốc. Khoảng thời gian này, thị trường nhân dân tệ trong nước là vua, với việc Bắc Kinh muốn thu hút càng nhiều dòng vốn càng tốt [dựa trên] quan điểm cho rằng thị trường vốn Trung Quốc quá lớn nên không thể bỏ qua.”
Các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm cả các công ty Mỹ, đang tăng cường mua cổ phiếu của Trung Quốc niêm yết trên đại lục, khi sự phục hồi kinh tế tăng mạnh sau đại dịc, so với phần còn lại của thế giới. Chỉ số giao dịch chứng khoán Thượng Hải chuẩn đã tăng 10% trong năm nay và Chỉ số CSI 300 - theo dõi các công ty lớn niêm yết ở Thượng Hải và Thâm Quyến - tăng 22%, trở thành một trong những chỉ số hoạt động tốt nhất trên toàn cầu.
Ngoài ra, các nhà đầu tư đang đổ dồn vào thị trường trái phiếu đại lục, vì lợi suất của nó cao hơn nhiều so với ở phương Tây. Ví dụ, trái phiếu chính phủ Trung Quốc kỳ hạn 10 năm hiện có lợi suất 3,23%, cao hơn nhiều so với 0,80% hiện có trên trái phiếu 10 năm của Kho bạc Hoa Kỳ và lợi tức -0,64% có sẵn trên trái phiếu chính phủ Đức kỳ hạn 10 năm, mức chuẩn ở châu Âu .
Giáo sư Sheng nói rằng khi tầng lớp trung lưu của Trung Quốc tiếp tục phát triển, triển vọng tham gia vào quản lý tài sản của Trung Quốc sẽ ngày càng trở nên quan trọng đối với các tổ chức quốc tế. Các động thái gần đây của các tổ chức tài chính lớn của phương Tây nhấn mạnh điểm này.
Tuần trước, JPMorgan đã nâng cổ phần của mình trong liên doanh chứng khoán Trung Quốc lên 71%, đưa ngân hàng này tiến gần hơn đến việc giành toàn quyền sở hữu các hoạt động tại Trung Quốc trong lĩnh vực ngân hàng đầu tư, nghiên cứu, cổ phiếu và thu nhập cố định.
Các tổ chức tài chính khác của Hoa Kỳ như American Express, BlackRock, The Carlyle Group, Citigroup và Goldman Sachs đều đã chuyển sang Trung Quốc tích cực hơn trong năm qua hoặc lâu hơn sau khi Trung Quốc quyết định cắt bỏ giới hạn tỷ lệ hoạt động tài chính trong nước mà người nước ngoài có thể nắm giữ, đồng thời trao giấy phép kinh doanh mới cho các liên doanh tài chính trên thị trường nội địa.
Kevin Lai, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Châu Á - Nhật Bản tại Daiwa Capital, cho biết: “Không có một sân chơi bình đẳng nào ở Trung Quốc trong lĩnh vực tiện ích, internet, giải trí và viễn thông vì tất cả đều được nhà nước bảo vệ. [Nhưng] các nhà đầu tư nước ngoài nhận thấy Trung Quốc rất hấp dẫn trong lĩnh vực tài chính.”
Julian Evans-Pritchard, nhà kinh tế cấp cao về Trung Quốc tại Capital Economics, cho biết một nhiệm kỳ tổng thống Biden có thể dẫn đến những căng thẳng kinh tế trên các mặt trận mới nếu chính quyền của ông chú trọng nhiều hơn đến nhân quyền và các vấn đề cơ cấu, bao gồm sở hữu trí tuệ và chính sách công nghiệp, nơi mà Trung Quốc sẽ ít sẵn sàng từ bỏ mặt bằng.
Việc chính phủ Trung Quốc hiện thực hóa tăng trưởng kinh tế thông qua các cơ quan kế hoạch nhà nước dưới sự lãnh đạo tập trung và thống nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc hoàn toàn trái ngược với các cuộc bầu cử dân chủ ở Mỹ vào tuần trước, làm nổi bật một hệ thống chính trị dựa trên quyền tự do dân sự cá nhân.
Evans-Pritchard nói: “Lập luận được đưa ra là không nên cho phép những khác biệt về nhân quyền và chính trị làm chệch hướng quan hệ kinh tế với Trung Quốc, vì hội nhập kinh tế theo thời gian sẽ dẫn đến tự do hóa chính trị. [Nhưng] hy vọng đó đã chết khi Tập Cận Bình đã củng cố quyền lực của mình. Nếu Tổng thống Biden có quan điểm cứng rắn hơn trong các vấn đề khác, điều đó sẽ khiến các căng thẳng kinh tế khó giải quyết hơn.”
Louis Kuijs, trưởng bộ phận kinh tế châu Á tại Oxford Economics, cho biết chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ có thể sẽ đa phương hơn dưới thời ông Biden, điều này có thể làm tăng khả năng hình thành một “mặt trận chung” giữa các nước phát triển thúc đẩy thay đổi vai trò của sở hữu nhà nước, doanh nghiệp và chính sách công nghiệp ở Trung Quốc, cũng như việc tạo ra một sân chơi bình đẳng hơn cho các doanh nghiệp nước ngoài và bảo vệ tốt hơn quyền sở hữu trí tuệ.
Ông Kuijs nói: “Có những lo ngại đáng kể ở các nước phát triển khác về những vấn đề này. Việc các nước phát triển không có vị thế chung trong những năm gần đây phần lớn là do chính phủ Hoa Kỳ hiện tại có khuynh hướng đi một mình. Do đó, một chính phủ Mỹ có tư duy đa phương hơn sẽ có khả năng đưa ra lập trường chung như vậy đối với Trung Quốc hơn nhiều.”
Terry Zhang, người đứng đầu chiến lược toàn cầu và quản lý kinh doanh tại cơ quan xếp hạng tín dụng Trung Quốc Pengyuan International, cho biết việc các nhà đầu tư quốc tế miễn cưỡng mua trái phiếu doanh nghiệp bằng đồng nhân dân tệ làm nổi bật tính rủi ro của thị trường tài chính Trung Quốc, mặc dù lợi nhuận đầu tư của họ cao.
Thách thức chính đến từ mức độ mà các cơ quan quản lý, công ty và nhà đầu tư Trung Quốc sẵn sàng chấp nhận một thị trường tài chính phát triển hơn, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về công bố thông tin doanh nghiệp và khả năng dự đoán theo quy định.
Tuy nhiên, khi có nhiều vốn quốc tế vào thị trường nội địa đại lục, nhu cầu thị trường sẽ tăng lên khi áp dụng các tiêu chuẩn toàn cầu và thị trường Trung Quốc sẽ phát triển nhanh hơn.
Ông Zhang nói: “Sự quan tâm đến Trung Quốc chắc chắn là có. Nhưng hiện tại, các nhà đầu tư quốc tế tiếp tục coi Trung Quốc là một thị trường mới nổi, vì vậy vẫn còn rất nhiều việc phải làm trước khi họ cảm thấy thoải mái với việc mua [tài sản] của Trung Quốc.”
